Odznaczony a niedoceniony – Karol Lipiński

Odznaczony a niedoceniony – Karol Lipiński

Lubiany skrzypek.
Lipiński urodził się 30 października 1790 roku w Radzyniu natomiast zmarł 16 grudnia 1861 roku w Urłowie niedaleko Lwowa. Karol Lipiński uczył się gry na skrzypcach już w wieku 5 lat. Wtedy gry uczył go jeszcze ojciec. Kiedy przeniósł się w 1799 roku wraz z rodziną do Lwowa grał jako koncertmistrz w orkiestrze pałacowej hrabiego Adama Starzeńskiego, którą prowadził jego ojciec.
Poza grą na skrzypcach Lipiński nauczył się również gry na wiolonczeli i z czasem posługiwał się nią równie sprawnie jak skrzypcami.
W roku 1809 przyjął stanowisko koncertmistrza, a już trzy lata później został mianowany kapelmistrzem orkiestry teatru operowego. Pracował na tym stanowisku przez kolejne trzy lata, by w 1814 roku wyjechać do Wiednia. Tam też spotkał się z Ludwikiem Spohrem (skrzypek, kompozytor niemiecki), który to namówił go na porzucenie dotychczasowego zajęcia i rozpoczęcie kariery skrzypka – wirtuoza. Po długich namowach Lipiński mu uległ i rozpoczął przygotowania do publicznych występów.
Pierwszym koncertem Karola Lipińskiego był koncert w 1817 roku we Lwowie. Później koncertował na Węgrzech i w Chorwacji, a także przez dłuższy czas zatrzymywał się w większych włoskich miastach – Wenecja, Mediolan, Padwa, Werona i Piacenza, gdzie w kwietniu 1818 roku wystąpił dwa razy na koncercie razem z Niccolo Paganinim. Jego koncerty odbywały się również we Lwowie, Kijowie, Krzemieńcu, Kamieńcu Podolskim, Wilnie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Lipsku, Berlinie, Moskwie oraz w Petersburgu, gdzie przyjmowano go burzliwymi brawami. Jego twórczość była doceniona do tego stopnia, że podczas koncertów w Warszawie na przełomie 1827-28 roku otrzymał nominację na pierwszego skrzypka Dworu Królestwa Polskiego, a w 1831 roku Dworu Carskiego. W 1829 roku miał okazje po raz kolejny zagrać z Paganinim podczas koronacji cara Mikołaja I w Warszawie.
W roku 1830 przerwał trasę koncertową i postanowił popracować nad techniką gry. Do koncertów powrócił trzy lata później. Znów można było go usłyszeć we wszystkich ważniejszych miastach europejskich – Lipsk, Frankfurt nad Menem, Paryż, Londyn, Wrocław, a po koncercie w Wiedniu uzyskał tytuł honorowego obywatela.
W roku 1839 porzucił tak intensywną działalność koncertową i zamieszkał w Dreźnie. Pracował tam jako koncertmistrz orkiestry króla saskiego Fryderyka Augusta. Funkcję tę pełnił przez blisko 20 lat. Poza tym był pedagogiem i uczył m.in. 13 – letniego Henryka Wieniawskiego. Dodatkowo w dalszym ciągu uczestniczył w wielu koncertach symfonicznych i kameralnych i dużo podróżował m.in. do Lwowa, Kijowa i Warszawy.
Odkąd w roku 1846 zaczęła mu dokuczać choroba reumatyczna zaczął ograniczać koncerty.
W roku 1854 jego twórczość i zasługi dla dworu królewskiego zostały docenione po raz kolejny i odznaczono go Rycerskim Orderem księcia Alberta.
Kiedy w 1861 roku przeszedł na emeryturę przeniósł się do swojego majątku Urłów, gdzie otworzył szkołę muzyczną dla uzdolnionych dzieci z rodzin chłopskich.

Twórczość
Muzyka tworzona przez Karola Lipińskiego była przesycona epoką, w której żył. Znajdziemy tutaj nie tylko oddźwięk ludowy, głęboki i polski charakter, a także duży ładunek emocjonalny. Podobno Lipiński zarzekał się na samym początku, że zamierza tworzyć wyłącznie utwory o zabarwieniu mocno narodowym, nie do końca mu się to jednak udało. Mimo to przemyca w nich pewne romantyczne cechy. Co ciekawe i jednocześnie najważniejsze muzyka Lipińskiego jest bogatym źródłem wiedzy o samym kompozytorze.
Jego dorobek to ponad 60 kompozycji, do których zaliczamy m.in. polonezy, symfonie, wariacje, ronda, koncerty na skrzypce, kaprysy oraz fantazje.

Marta Kotas 2008.10.11

Share

Written by:

3 883 Posts

View All Posts
Follow Me :