Wincenty Kadłubek (mistrz Wincenty, zwany Kadłubkiem) urodził się ok. 1150-1160 roku, na Sandomierszczyźnie, we wsi Karwów. Istnieją dwie tezy, co do jego pochodzenia. Wywodził się ze średniego rycerstwa, z rodu Różyców (herb Poraj vel Róża) i był synem komesa Stefana – to pierwsza teza. Drugą teorią jego pochodzenia jest przekonanie, że był synem chłopa o przydomku „kadłub”, od którego powstało nazwisko Kadłubek.
Studiował nauki wyzwolone i prawo w Paryżu i Bolonii. Nigdy nie miał pewności, co do tytułu, który uzyskał. Nie wiedział, czy ma tytuł magistra, czy też określenie „mistrz” (z łaciny „magister”) jest mu nadana ze względu na funkcję, którą pełnił w szkole na Wawelu.
Był kronikarzem, kapelanem Kazimierza Sprawiedliwego (pierwszego władcy polskiego, który zajmował się nauką). Upiększał swoją kronikę cytatami, bajkami, dialogiem, sentencjami – by stała się ona wzorem nauki chrześcijańskiej, dobrego smaku i stylu. Napisał ją na polecenie Kazimierza II Sprawiedliwego. Składają się na nią cztery księgi. Wydanie łacińskie Magistri Vincenti Chronica Polonorum ukazało się w 1612 roku, a pierwszy polski przekład w roku 1862.
Kadłubek troszczył się o klasztory cysterskie w Jędrzejowie, Koprzywnicy, Sulejowie i Miechowie, dbając o ich wyposażenie.
To Kadłubek wprowadził zwyczaj palenia wiecznego światła przed Najświętszym Sakramentem.
Wraz z Henrykiem Kietliczem dążył do zreformowania polskiego kościoła, poprzez wprowadzenie celibatu i uniezależnienie się od władzy świeckiej przez kościół.
Najpierw został prepozytem kolegiaty pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny (w Sandomierzu), później biskupem krakowskim (w latach 1208-1218). Zrezygnował ze stanu biskupa, by resztę życia spędzić z klasztorze Cystersów w Jędrzejowie. Z Krakowa do zakonu przeszedł pieszo. Po pięciu latach (1223) zmarł i został w klasztorze pochowany. W 1764 roku został beatyfikowany przez papieża Klemensa XIII.
Źródła:
-„Zarys dziejów literatury polskiej”, J. Kleiner, W. Maciąg
-www.wikipedia.pl
-www.onet.pl, WIEM
Hanna Szczesiak 2008.06.29
