Jan Długosz urodził się w 1415 roku w Brzeźnicy (wieś położona w okolicach Wadowic). Był szlachcicem, pochodzącym z średniozamożnej rodziny. Jego ojciec, Jan Długosz z Niedzielska, miał dwie żony, a z nimi kilkanaścioro dzieci (w tym trzech Janów). Zdobył uznanie walcząc pod Grunwaldem. Wuj odprawiał przed bitwą mszę świętą.
Jan Długosz był historykiem, kanonikiem krakowskim, dyplomatą. Początkowo uczył się w szkole parafialnej, w której starostą był jego ojciec. Przez następne trzy lata studiował sztuki wyzwolone na Akademii Krakowskiej, jednak zrezygnował z nauki przed uzyskaniem jakiegokolwiek stopnia naukowego. Został notariuszem na dworze biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego. Stał się jego zaufanym współpracownikiem. Pełnił funkcje sekretarza i kanclerza w latach 1433-1455. W roku 1437 przyznano mu urząd kanonika krakowskiego. Po śmierci biskupa pełnił służbę u króla Kazimierza Jagiellończyka. Od 1467 r. uczył synów królewskich.
Uczestniczył w wielu poselstwach zagranicznych, między innymi w Rzymie (1449 r.), Wyszehradzie (1478 r.), na Węgrzech (1469 r.).
Jego najsłynniejszą publikacją jest dzieło Annales seu Cronicae Regni Poloniae, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego. Składa się na nie dwanaście ksiąg, które ukazują dzieje Polski od najdawniejszych czasów po rok 1480. Do pisania namówił go Zbigniew Oleśnicki. Długosz był pierwszym polskim pisarzem, dla którego pisanie nie było krótkotrwałym epizodem. Jako pierwszy zobaczył potrzebę zebranie wszystkich informacji o Królestwie Polskim, o ukazaniu pełnego obrazu dziejów Polaków. Dzieło powstało dzięki jego miłości do ojczyzny, wdzięczności Bogu. Jego księgi tłumaczą wypadki w historii Polski wolą Bożą.
Fragment kroniki:
„Ja również, który piszę te kroniki, czuję wielką pociechę z ukończenia wojny […], z odzyskania krajów z dawna od królestwa polskiego odpadłych i z przyłączenia Prus do Polski. Bolało mię bowiem, że królestwo polskie szarpane było dotąd i rozrywane od rozmaitych ludów i narodów.”
Zmarł w roku 1480, tym samym, kiedy mianowano go arcybiskupem-nominatem lwowskim.
Źródła:
-„Zarysów dziejów literatury polskiej”, J. Kleiner, W. Maciąg
-www.wikipedia.pl
-www.onet.pl, WIEM
Hanna Szczesiak 2008.06.29
