Jan Nepomucen Głowacki przyszedł na świat w Krakowie w 1802 roku. Do świata sztuki wprowadził go nauczyciel rysunku – Antoni Giziński. Głowacki kontynuował naukę malarskiego rzemiosła w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie doskonalił swój warsztat pod okiem Antoniego Brodowskiego i Józefa Peszki. Pragnienie artysty, by jak najlepiej zgłębić wiedzę z zakresu malarstwa było tak silne, że postanowił on uzupełnić swoją edukację o zagraniczne studia. Malarz uczęszczał więc na zajęcia prowadzone przez akademię wiedeńską, oraz uczył się w Pradze, Monachium i Rzymie.
W 1828 roku artysta zakończył naukę i powrócił do Krakowa, w którym przebywał aż do śmierci. Jego głównym źródłem utrzymania była praca pedagoga w Liceum św. Anny, w którym uczył młodych adeptów sztuki rysunku oraz malarstwa. Po pewnym czasie Jan Nepomucen Głowacki dołączył do grona profesorów krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych. W ostatnich latach życia zajmował się on malowaniem oraz edukacją studentów z zakresu malarstwa pejzażowego. Jan Nepomucen Głowacki zmarł w Krakowie w 1847 roku.
Jego dorobek artystyczny obejmuje głównie pejzaże, lecz spod pędzla malarza wychodziły także portrety (np. „Portret piszącego dziecka”). Jan Nepomucen Głowacki najbardziej upodobał sobie jednak górskie krajobrazy, które z ogromną dbałością o szczegóły przenosił później na płótna. Malował on głównie Tatry, choć na niektórych obrazach dostrzec można także widoki Krakowa (np. „Krakowski Barbakan”) oraz okolic (m. in. „Krajobraz z Ojcowa”). Artysta ukazywał zwykle piękno przyrody i górskiego krajobrazu, lecz zdarzały się także obrazy przedstawiające charakterystyczne, drewniane chaty oraz górali wypasających bydło na polanie (vide „W Dolinie Kościeliskiej”).
Choć dorobek twórczy Jana Nepomucena Głowackiego obejmuje głównie tatrzańskie pejzaże, to jednak dalekie od prawdy byłoby stwierdzenie, że tematyka jego dzieł jest monotonna. Artysta ukazywał bowiem górską przyrodę oraz krajobrazy w całym swoim zróżnicowaniu. Tematem jego obrazów były więc strome zbocza porośnięte sosnami, ledwo majaczące szczyty wysokich gór („Łomnica w chmurach”) oraz złote pola, położone u stóp monumentalnych Tatr („Widok Tatr z Poronina”). Równie często przedstawiał Głowacki górskie potoki, których spienione fale spływały kaskadami po skałach, rozpryskując się o kamieniste brzegi koryta. Malarz lubił także utrwalać krajobrazy z akwenami, w których tafli odbijały się fragmenty okolicznych budowli („Zarzecze”, „Staw na Groblach i przystań flisaków na Wiśle pod Wawelem”). Artysta wielokrotnie przenosił na swe płótna widoki z okolic Doliny Kościeliskiej, gdzie zresztą założył nawet pracownię w celu malowania pejzaży bezpośrednio z natury.
Miano ojca polskiego krajobrazu zawdzięcza on jednak przede wszystkim obrazom ukazującym Morskie Oko. Realistyczne przedstawienia pokrytych śniegiem gór, które otaczają największe jezioro tatrzańskie były na tyle sugestywne, że w znaczącym stopniu przyczyniły się do zainteresowania się innych polskich malarzy urokiem górskich krajobrazów.
Jan Nepomucen Głowacki ukazywał Morskie Oko w różnych porach roku i przy zmiennym oświetleniu. Dzięki temu dwa obrazy przedstawiające kuliste jezioro z tej samej perspektywy zdają się całkowicie różnić się od siebie kolorystyką, stopniem przejrzystości powietrza oraz kątem padania światła. Spokojna tafla jeziora raz mieni się turkusami i subtelną zielenią, innym razem natomiast przybiera barwę nieprzeniknionego brązu lub czerni. Artysta doskonale operował światłem, dzięki czemu oczom widza ukazuje się niemal trójwymiarowy obraz tonących w chmurach szczytów oraz obsypanych śniegiem przełęczy. Realistyczne ukazanie górskich pejzaży w ujęciu Jana Nepomucena Głowackiego sprawia, że Tatry zyskują surowe, niepokojące piękno, które już od dwustu lat przyciąga najwybitniejszych polskich malarzy.
Bibliografia:
http://encyklopedia.interia.pl/haslo?hid=72055
http://www.answers.com/topic/jan-nepomucen-glowacki-1
http://estees.blox.pl/2008/10/Krakowski-Barbakan-pedzlem-Jana-Nepomucena.html
http://www.ekspozycje.net/sztuka/index.php?l=pl&q=Jan_Nepomucen_G%C5%82owacki
Nina Kinitz 6 sierpnia 2009
