Madonna z Kalwarii Zebrzydowskiej zwana była przez wieki Matką Bożą Płaczącą, obecnie wierni określają Ją jako Matkę Bożą Kalwaryjską. Jan Paweł II ,odwiedzając sanktuarium w roku 2002 witał Ją jako Matkę Bożą Miłosierdzia. Jest to jeden z popularniejszych wizerunków maryjnych w Polsce i przyciąga coraz więcej pielgrzymów. W roku 2008 przed obrazem Matki Bożej na miejscowej kalwarii modliła się rekordowa , półtoramilionowa rzesza pielgrzymów.
Sławę największego pielgrzyma kalwaryjskiego zyskał Karol Wojtyła. Przybywał do Kalwarii od dzieciństwa wraz z ojcem. Z nim także przyszedł tu z pobliskich Wadowic, aby szukać pociechy u Madonny po śmierci swojej mamy Emilii.
Później często nawiedzał sanktuarium jako ksiądz, biskup, arcybiskup, kardynał i wreszcie papież. Posługę pasterską pełnił tutaj 97 razy , odprawiając msze lub wygłaszając kazania. Bardzo często przybywał tu prywatnie, aby w samotności modlić się ,wędrując po dróżkach Pana Jezusa i Jego Matki.
Podczas swojej trzeciej pielgrzymki do ojczyzny, w roku 1987 wyznał w Krakowie ,że Matka Boża z Kalwarii Zebrzydowskiej „wychowywała jego serce od najmłodszych lat”. Kiedy był w tym miejscu po raz pierwszy jako papież prosił wiernych, aby modlili się za niego za jego życia i po śmierci. Prośbę tę ponowił, będąc w swoim ukochanym sanktuarium po raz ostatni. Zabrzmiała ona bardzo przejmująco, ponieważ wypowiadał ją stary, schorowany papież, będący u schyłku swojej ziemskiej drogi.
Dziś po Janie Pawle II w Kalwarii pozostała serdeczna pamięć oraz jego dowody wdzięczności i przywiązania do jego sanktuarium: złota róża, perłowy różaniec oraz złoty krzyż papieski.
Historia sanktuarium rozpoczęła się w roku 1641, kiedy bernardyni otrzymali obraz Matki Bożej Płaczącej podarowany przez Stanisława z Brzezia Paszkowskiego. Trzeciego maja tego samego roku we dworze Paszkowskich miało miejsce niezwykłe wydarzenie : mianowicie obraz Matki Bożej zapłakał krwawymi łzami. Świadkami cudu, oprócz domowników byli wezwani duchowni z pobliskiej parafii . Zjawił się także ojciec Walerian Kliński, gwardian klasztoru Bernardynów w Kalwarii Zebrzydowskie, który skłonił Stanisława Paszkowskiego, aby ów wizerunek oddał na użytek kultu publicznego. W ten sposób obraz trafił do Kalwarii Zebrzydowskiej od razu zasłynął łaskami , stając się obiektem adoracji . Jedak badająca zjawisko komisja kościelna zleciła biskupowi zakazania publicznej czci obrazu. W wyniku tego obraz trafił do skarbca w przyklasztornej zakrystii. Ale na szczęście nie na długo . W roku 1641 do Kalwarii przybył biskup Tomasz Oborski i stwierdził faktyczny kult obrazu, zezwalając na umieszczenie go na specjalnym ołtarzu w zakrystii. Ponieważ liczba pielgrzymów zaczęła bardzo rosnąć, przeniesiono go do kościoła.
Do roku 1667 obraz pozostawał w ołtarzy św. Anny, później został przeniesiony do specjalnie wybudowanej bocznej kaplicy. Pozostaje tam po dziś dzień.
Wielkim wydarzeniem w życiu sanktuarium była koronacja obrazu 13 sierpnia 1887 roku, której w obecności rzesz pielgrzymów z Galicji, Śląska, Słowacji, Węgier dokonał kardynał Albin Dunajewski.
Obraz kalwaryjski to kopia wizerunku Matki Bożej Myślenickiej, jednak nieznany malarz zamienił na nim twarze Maryi i Dzieciątka. Zmienił też rozmiary obrazu. Przesunął także ciężar kompozycji w prawą stronę. Osobliwością tego obrazu są staropolskie czepce na głowach Maryi i małego Jezusa. Są ozdobione bogatym ornamentem, przypominającym motyw kwiatów. Obraz namalowany został techniką olejną na grubym, lnianym płótnie, o wymiarach: 80×58,5. Naklejonym na większą dębową deskę. Podobnie jak oryginał obraz kalwaryjski jest wizerunkiem typu eleusis. Historyk sztuki opisuje obraz w taki sposób: „Madonna z Dzieciątkiem ujęta jest w półfigórze . Lewa dłoń zastygła w bezruchu na wysokości piersi. Narzucającą się cechą twarzy Maryi są ciemne, zamyślone oczy. Spojrzenie skierowane jest w dół , w stronę widza. Finezyjnie zarysowane łuki brwiowe przechodzą bezpośrednio w linie prostego nosa. Głowę przykrywa ozdobny czepiec. Gładki, ciemnobłękitny płaszcz okrywa ramiona. Pulchne Dzieciątko zostało ukazane w pozycji stojącej od kolan, wyraźnie przechyla się w stronę Madonny. Okrągłą buzię zdobi rumieniec. Szeroko otwarte ciemne oczy skierowane są w stronę Piastunki. Obraz ten pobożni pisarze określają jako zachęcający do nabożeństwa.
Nie tylko wizerunek przyciąga pielgrzymów, sprawia to także sama Kalwaria Zebrzydowska do której pielgrzymują rzesze turystów. Jest to fenomen na skalę światową i najstarsza oraz największa w Polsce kalwaria, wkomponowana w beskidzki krajobraz.
Najwięcej pielgrzymów przybywa do Kalwarii Zebrzydowskiej na słynne misteria pasyjne w Wielkim Tygodniu oraz na odpust Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Szacuje się ,że w każdej uroczystości uczestniczy ponad 300 tys. wiernych. Misterium Męki Pańskiej było kultywowane od samego początku istnienia Kalwarii. W misterium występują aktorzy amatorzy, przede wszystkim alumini miejscowego seminarium duchownego ojców bernardynów. Misterium od lat fascynuje filmowców, fotografików i zwykłych pielgrzymów. Także odpust kalwaryjski ma wielowiekową tradycję. Jest organizowany od roku 1613. Geneza kalwaryjskich obchodów maryjnych związana jest także ze starożytną tradycją judeochrześcijańską , rozwijającą się w pierwszych czterech wiekach w Jerozolimie, która mówi o śmierci Maryi , miejscu Jej pochówku i Wniebowzięciu. W połowie XVIII wieku gdy uroczystość gromadziła już liczną rzeszę pielgrzymów, w nabożeństwie zaszły zmiany. Zostały wyodrębnione dwa obrzędy: Pogrzeb i triumf Matki Bożej. Pierwszy odbywał się 13 sierpnia ,a drugi 15 sierpnia. Procesja Pogrzebu zatrzymywała się przy siedmiu kaplicach , przy których wygłaszano kazania. Procesję Triumfu rozpoczynano sumą w kościele Grobu Matki Bożej, skąd po homilii wyruszano do kościoła głównego , zatrzymując się przy siedmiu kaplicach. Po przybyciu do kościoła wygłaszano ostatnie kazanie i ustawiono feretron ze statuą Matki Bożej Triumfującej na podwyższeniu w środku nawy. Po nieszporach przełożony klasztoru przenosił w procesji figurę do zakrystii.
W ciągu wieków uroczystości maryjne stały się bardziej okazałe. Ustalone obydwa obchody przetrwały w tej formie z niewielkimi zmianami do naszych czasów. Bernardyni ,opiekujący się sanktuarium świętowali zawsze ważne dla sanktuarium rocznice: 800 – lecie istnienia zakonu franciszkańskiego, 400 rocznicę konsekracji kalwaryjskiego kościoła ojców Bernardynów, 30 rocznicę podniesienia świątyni do godności bazyliki mniejszej, 30 rocznicę pierwszej pielgrzymki Jana Pawła II do Kalwarii Zebrzydowskiej oraz 10 rocznicę wpisu sanktuarium na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Kalwaria Zebrzydowska jest sanktuarium pasyjno – maryjnym , gdzie czci się Matkę Bożą i przede wszystkim – Jej Syna, który odkupił świat.
A.K. 2011-05-19
