Zycie
Zygmunt Stojowski był polskim kompozytorem i pianista urodzony (wg różnych kalendarzy):
27 marca (kalendarz juliański), 8 kwietnia (kalendarz gregoriański) 1870 w Strzelcach niedaleko Kielc. Natomiast zmarł on 5 listopada 1946 roku w Nowym Jorku.
Początkowo lekcji gry na fortepianie udzielała mu matka. Później uczył się gry na fortepianie i kompozycji w Gimnazjum Św. Anny w Krakowie.
W wieku siedemnastu lat wystąpił ze swoim własnym koncertem – był zarówno kompozytorem jak i pianistą.
Kiedy skończył Gimnazjum, w 1887 roku wyjechał do Paryża, gdzie studiował grę na fortepianie, kompozycję i harmonię w Konserwatorium Paryskim. Poza edukacją muzyczną Stojowski był również słuchaczem na Sorbonie, gdzie uczęszczał na wykłady z historii, filozofii, języka i literatury.
Po ukończeniu studiów jeszcze przez kilka lat mieszkał w Paryżu, gdzie koncertował zarówno w Paryżu i jak i w Londynie, Brukseli, Berlinie, a także w Krakowie, Wrocławiu, Warszawie i Lublinie.
Po kilkuletnim pobycie w Paryżu, w 1905 roku, przeniósł się do Stanów Zjednoczonych, gdzie mieszkał do końca życia.
Poza komponowaniem Zygmunt Stojowski rozpoczął tam karierę naukową, a do najważniejszych funkcji, które sprawował zaliczyć należy: profesor (kierownik katedry fortepianu) w Institute of Musical Art w Nowym Jorku (do 1911) oraz nauczanie w Von Ende School od Music (do 1918). Dodatkowo udzielał też prywatnych lekcji. W 1918 roku Zygmunt Stojowski założył własną szkołę muzyczną.
Co więcej w Stanach Zjednoczonych Stojowski również koncertował, organizował festiwale i kursy mistrzowskie, a także był założycielem Polish Institute of Arts and Letters, która jest pierwowzorem dzisiejszego Polish Institute of Arts & Sciences.
Zygmunt Stojowski również prowadził działalność publicystyczną – pisywał artykuły poświęcone problemom pedagogiki fortepianowej (współpraca z „The Etude” – 35 lat).
Stojowski działał również w Fundacji Kościuszkowskiej.
Od polskiego rządu kompozytor otrzymał Order Polonia Restituta.
Twórczość
Do najważniejszych kompozycji Zygmunta Stojowskiego zaliczyć można utwory takie jak: Deux pensées musicales op. 1 na fortepian; Deux caprices-étude op. 2 na fortepiano; Koncert fortepianowy fis-moll op. 3 (ok. 1890); Trois intermEdes op. 4 na fortepiano; Quatre morceaux op. 5 na fortepiano; Variations et Fugue op. 6 na kwartet smyczkowy; Le Printemps (Wiosna) op. 7, kantata na chór mieszany i orkiestrę, słowa z Ody Horacego; Trzy utwory op. 8 na fortepian; Suita Es-dur op. 9 na orkiestrę; Deux orientales op. 10 na fortepian; Five Songs op. 11 na głos z fortepianem, słowa Adam Asnyk; Danses humoresques op. 12 na fortepian; Sonata na skrzypce i fortepian G-dur op. 13; Dwa utwory fortepianowe op. 15 na fortepian; Deux caprices op. 16 na fortepian; Dumka op. 17 na fortepian; Sonata na wiolonczelę i fortepian A-dur op. 18; Five Miniatures op. 19 na fortepian; Romance op. 20 na skrzypce i orkiestrę; Symfonia d-moll op. 21 (1898); Koncert na skrzypce i orkiestrę G-dur op. 22; Rapsodie symphonique op. 23 na fortepian i orkiestrę (przed 1900); Polish Idylls op. 24 na fortepian; Romantic Pieces op. 25 na fortepiano; Four Pieces op. 26 na fortepiano; Fantaisie op. 27 na puzon i fortepiano; Deux mazurkas op. 28 na fortepiano; Auf Sturm und Stille op. 29, 6 utworów na fortepiano; Trois esquisses op. 30 na fortepiano; Concertstück op. 31 na wiolonczelę i orkiestrę; Koncert fortepianowy nr 2 As-dur op. 32 (1909-10) ; Six Songs op. 33 na głos z fortepianem, słowa Kazimierz Przerwa-Tetmajer; Trois etudes de concert op. 35 na fortepiano; PoEmes d’été op. 36 na fortepiano; Sonata na skrzypce i fortepian E-dur op. 37; Fantaisie op. 38 na fortepiano; Aspirations op. 39 na fortepiano; IntermEde lyrique op. 40 na fortepian (1916); Prayer for Poland (Modlitwa za Polskę) op. 40, kantata na sopran, baryton, chór mieszany, orkiestrę i organy, słowa Zygmunt Krasiński; Scherzo-caprice op. 41 na fortepian (1933); Variations and Fugue upon an Original Thema na fortepian op. 42 oraz Romance op. 43 na fortepiano.
Marta Kotas 2009-06-25
