Zabytkowy
Rynek we Wrocławiu istniał już w średniowieczu, pełnił wtedy funkcję ogromnego
placu targowego, na którym handlowano lokalnymi specjałami oraz egzotycznymi
przyprawami i tkaninami. Do celów handlowych służyły dwie wagi miejskie, z
których jedna mogła ponoć zważyć nawet 500 kilogramów towaru. Początkowo na
Rynku stały drewniane kamienice, jednak z czasem zastąpiły je murowane budynki
o wyrafinowanych kształtach.
W XVI wieku zakończyły się
trwające ponad dwa stulecia prace związane z budową Ratusza. Najstarszą zachowaną
częścią tej późnogotyckiej budowli jest dawna izba sądowa. Jej wygląd wyróżnia
się na tle innych pomieszczeń Ratusza zastosowaniem elementów stylistyki
romańskiej. Prawdziwym skarbem Wrocławia jest jednak najstarszy w Polsce dzwon
zegarowy. Pochodzący z 1368 roku eksponat znajduje się w ratuszowej wieży
zamkniętej renesansowym hełmem.
Warto też zwrócić uwagę
na wschodnią elewację Ratusza, którą łatwo poznać po kształtnym wykuszu kaplicy
oraz wspaniałym kwadrancie astronomicznym, którego powstanie datuje się na
epokę średniowiecza. Z tej strony znajduje się też dawne wejście do budynku z
charakterystycznie rzeźbionym portalem.
Największe
wrażenie wywołuje jednak bogato zdobiona elewacja południowa. Już z daleka
wzrok turystów przyciągają trzy okazałe wykusze zwieńczone seledynowymi,
ostrosłupowymi hełmami o fantazyjnych formach. Dzięki kunsztowi dawnych
rzemieślników możemy dziś podziwiać późnogotyckie figury, a co bardziej
spostrzegawczy obserwator dostrzeże także rzeźbione twarze bogatych mieszczan,
wyłaniające się spośród licznych ornamentów.
Wrocławski
Ratusz słynie również z Piwnicy Świdnickiej – dawnej
pijalni piwa, po której nazwę odziedziczyła istniejąca do dzisiaj restauracja. O
tym, że w Piwnicy Świdnickiej już w średniowieczu odbywały
się spotkania przy kuflu bursztynowego napoju świadczą rachunki pochodzące z
1322 roku. Do dzisiaj funkcję magazynu pełni słynny tunel, którym niegdyś
przetaczano beczki z podwórza kamienicy Pod złotym dzbanem
. Ten nietypowy sposób transportowania piwa jest kluczem do
znalezienia odpowiedzi na lokalną zagadkę: gdzie we Wrocławiu wóz na
wozie przejechać może? .
Obecnie późnogotycki
Ratusz nie pełni już właściwej sobie funkcji, a jego budynek stał się siedzibą
Muzeum Sztuki Mieszczańskiej. Miejscem urzędowania prezydenta oraz rady
miejskiej jest natomiast wybudowany w 1864 roku Nowy Ratusz.
W 1956 roku ozdobą Rynku został pomnik Aleksandra Fredry. Wykonaną
przez Leonarda Marconiego figurę przewieziono do Wrocławia z Lwowa i
umieszczono ją w miejscu, w którym stał niegdyś pomnik króla Fryderyka Wilhelma
III.
Ponad trzydzieści lat później zrekonstruowano
pręgierz, który zniknął z Rynku po zakończeniu II wojny światowej. W
dzisiejszym miejscu spotkań wrocławian odbywały się dawniej sądy, a do
legendarnego słupa przywiązywani byli złodzieje, awanturnicy i inni przestępcy.
Dopełnieniem wrocławskiego Rynku są okazałe kamienice,
które powstawały w różnych okresach historycznych. Są wśród nich między innymi
eleganckie budynki secesyjne, manierystyczne, późnobarokowe oraz obiekty
odbudowane według renesansowych wzorców. Niektóre z nich to prawdziwe
świadectwa kunsztu dawnych malarzy, np. pokryta iluzjonistycznymi freskami
kamienica Pod Siedmioma Elektorami .
Choć
elewacje zabytkowych budynków są dzisiaj w doskonałym stanie, to jeszcze
kilkadziesiąt lat temu były one niemal w rozsypce. Szacuje się, że po
zakończeniu II wojny światowej do odbudowania nadawało się ok. 50% historycznej
zabudowy wrocławskiego Rynku. Wygląd niektórych kamienic zawdzięczamy
fotografiom, dzięki którym udało się niemal w całości odbudować niektóre z istniejących przed wojną budynków.
Bibliografia:
http://spacerownik.wroclawski.eu/
Nina Kinitz 8 kwietnia 2010
