Zycie
Tadeusz Machl był polskim kompozytorem i organistą żyjącym w latach 1922-2003. Urodził się 22 października we Lwowie natomiast zmarł 31 sierpnia w Krakowie.
Swoją przygodę z muzyką rozpoczął w wieku 10 lat kiedy to zaczął uczyć się gry na fortepianie we lwowskiej Szkole Muzycznej. Natomiast w latach 1939 -41 kontynuował naukę w tamtejszej szkoły średniej. Z racji tego, że ukończył ją z wyróżnieniem otrzymał szansę na kontynuowanie nauki w ramach stypendium naukowego w moskiewskim Konserwatorium. Mógł tam studiować kompozycję, grę na pianinie oraz na organach. Jednak z powodu wybuchu wojny nie mógł wyjechać na stypendium.
Lata 1941-43 to udział kompozytora w tajnych koncertach, które organizowane były regularnie w lwowskim Zakładzie Sierot Polskich.
Kiedy zakończyła się wojna, w latach 1944-46, pełnił funkcję organisty w Kościele św. Elżbiety we Lwowie oraz później w krakowskim Kościele Bożego Ciała (1947-50). Kiedy podjął pracę w krakowskim kościele postanowił kontynuować przerwaną przez wojnę naukę. Studiował kompozycję, instrumentację oraz grę na organach w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie.
Dodatkowo poza działalnością typowo muzyczną, w latach 1950-54 był również korektorem, a z czasem adiustatorem, redaktorem i doradcą muzycznym w krakowskim Państwowym Wydawnictwie Muzycznym.
Warto tutaj dodać, że Tadeusz Machl prowadził również intensywną działalność dydaktyczną. Prowadził zajęcia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie (1952-58, kompozycja, instrumentacja, jako profesor nadzwyczajny od 1976 natomiast od 1980 jako profesor zwyczajny), wykładał również w Katedrze Muzykologii UJ (1982-86) oraz w Katedrze Pedagogiki UJ (od 1999). Dodatkowo powierzano mu ważne stanowiska w różnego rodzaju instytucjach kulturalnych, i tak był dziekanem Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury krakowskiej Akademii Muzycznej (1967-70), prorektorem tejże akademii (1970-1973), zasiadał w Radzie Wyższego Szkolnictwa Artystycznego Ministerstwa Kultury i Sztuki (1969-72, 1976-79), był przewodniczącym Koła Terenowego Związku Kompozytorów Polskich w Krakowie (1962-65), sekretarz Komisji Rewizyjnej w Zarządzie Głównym ZKP (1970-72, 1974-76) natomiast w latach 1979 – 1983 pełnił funkcję przewodniczącego Związku Chórów i Orkiestr Amatorskich w Krakowie.
Nagrody
Za swoją twórczość Tadeusz Machl był wielokrotnie wyróżniany i odznaczany. Do najważniejszych wyróżnień możemy tutaj zaliczyć przede wszystkim: specjalne wyróżnienie z 1956 oraz 1959 roku, nagrodę na Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim w Li?ge, Złoty Krzyż Zasługi za swoją pracę kompozytorską i dydaktyczną (1965), Nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki (1971, 1990), Kawalerski Order Polonia Restituta (1972) oraz Oficerski Order Polonia Restituta (1988).
Twórczość
Stabat Mater, oratorium na 4 solistów, chór mieszany i orkiestrę (1945), Trzy miniatury symfoniczne na orkiestrę (1946), Symfonia nr 1 na chór mieszany i orkiestrę (1947), Symfonia nr 2 (1948), Dzień pracy, kantata na 4 solistów i małą orkiestrę symfoniczną (1948), Symfonia nr 3 (Uwertura symfoniczna „Tatry”) na orkiestrę (1948), Koncert organowy nr 1 na organy i wielką orkiestrę symfoniczną (1950), Kwartet smyczkowy nr 1 (1950), Pięć etiud wirtuozowskich na organy (1950), Trzy pieśni do słów Leopolda Staffa i Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego na sopran z fortepianem (1950-55), Koncert organowy nr 2 na organy i wielką orkiestrę symfoniczną (1952), Koncert organowy nr 3 (Uwertura koncertująca) na organy i wielką orkiestrę symfoniczną (1953), Kantata młodzieżowa na sopran, baryton, chór mieszany i wielką orkiestrę symfoniczną (1954), Symfonia nr 4 na wielką orkiestrę symfoniczną (1954), Suita liryczna na skrzypce z fortepianem (1955), Suita liryczna na wielką orkiestrę symfoniczną (1956), Koncert organowy nr 4 na organy i orkiestrę smyczkową (1957), Kwartet smyczkowy nr 2 (1957), Koncert na sopran i wielką orkiestrę symfoniczną (1958), Koncert skrzypcowy (1960), Kwartet smyczkowy nr 3 (1961), Koncert klawesynowy (1962), Symfonia nr 5 (Cztery studia wirtuozowskie) na sopran, chór żeński i orkiestrę (1963), Deux Piéces pour Grand Orgue (1964), Koncert fortepianowy (1964), Piece en cinqe mouvements na organy (1965), Koncert na harfę i orkiestrę symfoniczną (1965), Koncert podwójny na klawesyn, fortepian i orkiestrę (1966), Koncert na wiolonczelę lub altówkę (1967), Mini Suita na organy (1967), Lot Ikara, kantata koncertująca na sopran, recytatora, organy i orkiestrę (1968), Tryptyk na duże organy (1968), Koncert organowy nr 5 na trzy organy i orkiestrę symfoniczną (1969), Uwertura jubileuszowa na orkiestrę (1969), Koncert potrójny na 2 fortepiany, organy i orkiestrę (1969), Dziesięć utworów na średnie organy (1970), Koncert na waltornię i orkiestrę (1971), Kwartet smyczkowy nr 4 (1972), Sonata na troje organów (1972), Błękitny krzyż, kantata na sopran, 2 recytatorów, 2 magnetofony i orkiestrę (1974), Pejzaże I, cykl preludiów i fug na organy (1976), Pejzaże II, cykl preludiów i fug na organy (1977), Koncert organowy nr 6 na organy i dwie orkiestry (1979), Poemat Jubileuszowy na wielką orkiestrę symfoniczną (1979), Wielka fantazja z podwójną fugą B-A-C-H na organy (1980), Haerbarium, septet na organy, rożek angielski, róg, fagot, wiolonczelę, harfę i perkusję (1980), Requiem dla Zaginionych w Tatrach na sopran, baryton, recytatora, chór mieszany, organy i wielką orkiestrę symfoniczną (1980), Rupicaprae, 8 etiud na podwójny pedał (1982), Pejzaże III, cykl preludiów i fug na organy (1982), Terrarium na organy, harfę, skrzypce i perkusję (1982), Piętnaście poematów różańcowych na organy (1983), Koncert organowy nr 7 (1983), Preludium na fortepian (1983), Ballada o Dniestrze na chór mieszany a cappella (1984), Impresja na organy, harfę i perkusję (1984), Witraże, suita na organy, flet, obój i róg (1985), Srebrne skrzydła, uwertura symfoniczna na wielką orkiestrę symfoniczną (1985), Scherzo symfoniczne (Kontrowersje) na orkiestrę (1986), Capriccio na klawesyn (1986), Chorał, Cantabile, Fuga na organy (1988), Dissonatio for organ (1989), Ave Maria na chór mieszany a cappella (1989), Missa brevis na chór mieszany a cappella (1990), Improvisation pour orgue (1990), Sonatina „In memoriam I. J. Paderewski” na fortepian (1991), Poemat na organy (1992), Moje Miasto, poemat symfoniczny na wielką orkiestrę symfoniczną (1992), Tryptyk na baryton i fortepian (1992), Krajobrazy Serdeczne, tryptyk na 4 recytatorów, poczwórny kwartet mieszany i orkiestrę kameralną (1993), Witraże na organy solo (1993), Tren, poemat symfoniczny na wielką orkiestrę symfoniczną (1994), Noc na Kazalnicy, rapsod na wielką orkiestrę symfoniczną, dedykowany Stanisławowi Janikowi (1996), Ave Maria na chór mieszany i 2 instrumenty (1996), Serenada na orkiestrę smyczkową (1996), Suita na orkiestrę smyczkową (1997), Preludia na temat polskich pieśni kościelnych na organy (1997), Symfonia nr 6 „Sinfonia Desiderii” na wielką orkiestrę symfoniczną (1998), In memoriam St. Kinga na obój i zespół smyczkowy (1998), Oremus pro pontifice, utwór na XX-lecie pontyfikatu Jana Pawła II na baryton solo, organy i zespół smyczkowy (1998), Msza na sopran, tenor, chór mieszany i organy (1998), Tryptyk pamięci Andrzeja Hiolskiego na baryton i zespół kameralny (1998), Epitafium dédié a Jean Langlais na organy (1999), Fantazja na fortepian (1999), Janowi Sebastianowi Bachowi w Hołdzie, poemat na wielką orkiestrę symfoniczną (2000) oraz Poematy Różańcowe na zespół kameralny (2001).
Marta Kotas 2009.06.20
