O tym, jak wielkim, nie tylko artystycznym wydarzeniem jest premiera oczekiwanego filmu Morettiego o przeżywającym głęboką depresję nowo wybranym papieżu, świadczy to, że jego analizy – i to bardzo przychylnej – dokonał znany katolicki publicysta, współautor książek napisanych z Janem Pawłem II i kardynałem Josephem Ratzingerem, Vittorio Messsori.
W obszernym komentarzu na łamach piątkowego wydania „Corriere della Sera” odnotowuje on, że nie jest to film antyklerykalny. Jednak w jego opinii nie jest on też ani „budujący” dla katolików , ani „nie rozweseli ateistów”.
Messori bardzo chwali znakomitą, jego zdaniem, grę 85-letniego Michela Piccoli, który wciela się w postać francuskiego kardynała Melville, wybranego ku swemu przerażeniu na konklawe. Vittorio Messori zwraca uwagę na symbolikę sceny z konklawe, podczas której kardynałowie na czele z głównym bohaterem modlą się o to, aby nie ich wybrano.
„Literatura antyklerykalna opowiada nam o cynicznych i ambitnych kardynałach, którzy nie zawahają się, nawet w obliczu zbrodni, by wyjść z Kaplicy Sykstyńskiej w białej papieskiej sutannie. Tutaj przeciwnie: wszyscy proszą Boga, aby oszczędził im dźwigania na barkach ciężaru papieskiego krzyża” – pisze autor komentarza. Z wyraźną ulgą wskazuje, że wizerunek Kościoła katolickiego w „Habemus papam” jest „dobrotliwy” .
„Nie ma nic polemicznego ani złośliwego”, nie ma – jak zauważa – odwołań do skandali pedofilii czy finansowych w watykańskim banku.
Messori podsumowuje również postać rzecznika Watykanu, granego przez Jerzego Stuhra: „Dobry diabeł, bardziej bałaganiarz niż przebiegły lis”.
Katolicki publicysta konstatuje, że reżyser „nie nadużył” wolności artystycznej przedstawiając Watykan.
W podobnym tonie, pełnym uznania dla najnowszego filmu Nanniego Morettiego, wypowiada się publicysta dziennika „La Stampa” Andrea Tornielli. Kładzie on nacisk na to, że w filmowym konklawe udział biorą kardynałowie, którzy w żadnym razie, wbrew utartym opiniom, nie są „karierowiczami”.
„Nie ma walki o władzę, układów, podstawiania nogi, chwytów poniżej pasa, manewrów, kurialnych koterii, karierowiczostwa” – zauważa. Według autora komentarza, znakomicie przedstawiony przez Morettiego strach przed wyborem przywołuje słowa, które powiedział kiedyś kardynał Giacomo Biffi: „Wybór na papieża to najgorsza rzecz, jakiej można życzyć człowiekowi”.
„To jest komedia i komedią pozostaje” – konstatuje Tornielli pisząc o „surrealistycznych” scenach turnieju siatkówki, zorganizowanego dla kardynałów za Spiżową Bramą.
Recenzentka dziennika „La Repubblica” stwierdza: „+Habemus papam+ to dla niektórych arcydzieło Nanniego Morettiego”. „To film osoby świeckiej czy może ateisty, który jako taki ma głęboki szacunek dla tego, kto wierzy i któremu udaje się, poprzez ironię, fantazję, elegancję, wywołać wzruszenie i jednocześnie niepokój, dotykając kwestii wiary znacznie lepiej niż wiele filmów w zamierzeniach religijnych, wychodzących zazwyczaj fatalnie” – ocenia.
„To film o najwyższej inteligencji i wolności, pozbawiony z góry założonej tezy, nakręcony z uwagą, by nie zadowolić tych, którzy spodziewają się zbyt łatwej krytyki pod adresem watykańskiej hierarchii i jej ingerowania w nasze sprawy czy obecnego pontyfikatu” – zauważa autorka. Wśród „wspaniałych aktorów” wymienia Jerzego Stuhra.
Z Rzymu Sylwia Wysocka (PAP)
sw/ hes/
