Zycie
Piotr Rytel był polskim kompozytorem i krytykiem muzycznym, który urodził się w Wilnie 16 maja 1884 roku, natomiast zmarł 2 stycznia 1970 roku w Warszawie.
Studiował grę na fortepianie i kompozycję w Instytucie Muzycznym w Warszawie (1903 – 1908).
W trzy lata po ukończeniu studiów prowadził zajęcia z harmonii i form muzycznych oraz klasę fortepianu w Instytucie Muzycznym w Warszawie (1911 – 1939). Dodatkowo w latach 1925-26 oraz 1931 – 39 prowadził również zajęcia z kompozycji, a od 1932 roku dostał tytuł profesora. Co więcej był również członkiem rady naukowo-artystycznej Konserwatorium Warszawskiego (1932-39).
Piotr Rytel był również publicystą, a jego publikacje ukazywały się m.in. w: „Nowościach Muzycznych”, „Scenie i Sztuce”, poznańskiej „Kulturze”, „Gazecie Warszawskiej” (1920-35), a po 1945 w „Tygodniku Warszawskim”, „Słowie Powszechnym”, „Gazecie Ludowej” (1946-49), „Kurierze Polskim”, „Ruchu Muzycznym” oraz w „Muzyce” i „Teatrze”. Swoją działalność publicystyczną prowadził aż do 1963 roku.
W czasie trwania II wojny światowej pracował w tajnym Konserwatorium Stanisława Kazury. Kiedy doszło do upadku Powstania Warszawskiego wyjechał z Warszawy i powrócił w marcu 1945 roku. Wtedy to objął klasę kompozycji w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej (1945-1952). Dodatkowo, był również prorektorem (1946-47).
Poza działalnością dydaktyczną Piotr Rytel był również kierownikiem Sceny Muzyczno Operowej Państwowego Instytutu Muzycznego (1945 – 48), a w latach 1946 – 47 był tam również dyrektorem. Do pracy wykładowcy wrócił w 1956 roku kiedy to objął stanowisko rektora Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Sopocie. Funkcję tę piastował do 1961 roku.
Był również zaangażowany w działalność kulturalną. Był nie tylko współorganizatorem, ale również w latach 1925 – 33 członkiem Zarządu Stowarzyszenia Współczesnych Kompozytorów Polskich oraz wiceprezesem Związku Sprawozdawców Muzycznych i Teatralnych. Dodatkowo był również wiceprezes Towarzystwa im. Fryderyka Chopina (1947 – 55), członkiem Związków Kompozytorów Polskich, Stowarzyszenia Artystów Muzyków SPAM oraz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS.
Twórczość
Do najważniejszych utworów Piotra Rytla zaliczyć należy przede wszystkim kompozycje takie jak: Sonata nr 1 c-moll na fortepian (1906), Wariacje fis-moll na fortepian (1906), Wariacje na kwartet smyczkowy (1906), Koncert fortepianowy op. 2 (1907), Sonata nr 2 A-dur na fortepian (1907), Grażyna op. 1 [wersja I], poemat symfoniczny na orkiestrę (1908), Hymn op. 3, kantata na sopran, tenor, chór mieszany i orkiestrę (1908), Symfonia nr 1 h-moll op. 4 (1909), Poemat w formie uwertury na orkiestrę (1910), Poeme liryque op. 5, poemat symfoniczny na orkiestrę (1910), Korsarz op. 6, poemat symfoniczny na orkiestrę (1911), Sen Dantego op. 7, poemat symfoniczny na orkiestrę (1911), Święty gaj op. 8, poemat symfoniczny na orkiestrę (1913), Legenda o św. Jerzym op. 9, poemat symfoniczny na orkiestrę (1918), Ijola, opera w 4 aktach (1927), Wstęp do dramatu, poemat symfoniczny na orkiestrę (1931), Faun i Psyche, balet (1931), Andrzej z Chełmna [wersja I], opera w 4 aktach (1939), Krzyżowcy, opera w 3 aktach (1941), Andrzej z Chełmna [wersja II], opera w 4 aktach (1949), Stalin, kantata na baryton, chór mieszany i orkiestrę (1949), Symfonia nr 2 „Mickiewiczowska” na tenor, chór mieszany i orkiestrę symfoniczną (1950), Symfonia nr 3 na tenor solo i orkiestrę symfoniczną (1950), Koncert skrzypcowy op. 20 (1950), Etiudy fortepianowe op. 21 (1950), Siedem preludiów na akordeon (1950), Romans op. 26 na klarnet i fortepian (1951), Preludium i toccata op. 29 na fortepian (1951), Patrzaj, jako śnieg po górach się ściele na chór a cappella (1951), Żelazowa Wola op. 31, poemat symfoniczny na orkiestrę (1952), Grażyna [wersja II], poemat symfoniczny na orkiestrę (1954), Śląski pierścień, balet w 3 aktach (1956), Wariacje na temat Schumanna op. 36 na klarnet i fortepian (1957), Grób Agamemnona, kantata na baryton solo, chór mieszany i orkiestrę (1959) oraz Symfonia nr 4 „Koncertująca” na flet, klarnet, róg, harfę i orkiestrę (1960).
Marta Kotas 2009-06-26
