Przy ulicy Fredry, z której nieustannie dobiega warkot samochodów i łomot przetaczających się tramwajów, znajduje się zabytkowy Kościół Najświętszego Zbawiciela – prawdziwy majstersztyk neogotyckich budowniczych. Jego czerwone, ceglane ściany prześwitują zza dekoracyjnie powyginanych gałęzi pobliskich drzew, a seledynowy dach wspaniale komponuje się ze srebrzysto zielonymi igiełkami świerków. Poznaniacy doskonale znają widok strzelistej wieży z zegarem, która jest widoczna z odległości kilkuset metrów, lecz mało kto kojarzy inne, jakże charakterystyczne detale z bogato zdobionej bryły świątyni.
Kościół ten jest dobrym przykładem mentalności dawnych mistrzów architektury. Jego twórcy zadbali o to, by budynek został zbudowany zgodnie ze swoim przeznaczeniem – miał on być bowiem nie tylko miejscem spotkań wiernych, ale również mistyczną przestrzenią, która stanowi niejako namiastkę raju. Poszczególne części świątyni posiadają dodatkowe znaczenia, np. nawa główna symbolizuje drogę prowadzącą do Boga, natomiast kształt koła, który pojawia się m. in. w rozetach i maswerkach jest tworem doskonałym, a zatem atrybutem Stwórcy. Bardzo istotnym elementem neogotyckiego Kościoła Najświętszego Zbawiciela są charakterystyczne, podłużne okna z witrażami, dzięki którym świątynia mieni się wielobarwnym blaskiem. Światło, jako twór niematerialny, lecz postrzegany zmysłowo jest symbolem stworzenia porządku świata. W strukturze kościoła dominują kierunki pionowe, które podobnie jak monumentalna, strzelista wieża, miały prowadzić wzrok wiernych w górę, czyli do Boga.
Godne uwagi są monumentalne witraże, które zdają się być jeszcze dłuższe w zestawieniu ze smukłymi kolumnami i sklepieniami gwiaździstymi. Szczególnie interesujące są witraże rozświetlające prezbiterium, które zostały zaprojektowane przez Józefa Oźmina. Przedstawiają one narodziny Jezusa, jego ukrzyżowanie oraz wniebowstąpienie.
Historia świątyni sięga drugiej połowy lat sześćdziesiątych dziewiętnastego wieku – wtedy to właśnie zbudowano kościół św. Pawła, według projektu Augusta Stulera oraz Juliusza Hochbergera. W 1913 roku w neogotyckim wnętrzu po raz pierwszy rozbrzmiały organy. Od 1945 roku kościół był czterokrotnie remontowany. W wyniku działań konserwatorów udało się usunąć uszkodzenia będące następstwem działań wojennych, a także zamontowano nowe witraże i poddano renowacji polichromię pochodzącą z 1914 roku. W 1950 roku kościół św. Pawła przekształcił się w funkcjonującą po dziś dzień parafię Najświętszego Zbawiciela.
Niewiele elementów dawnego wystroju kościoła zachowało się do naszych czasów. Spośród nielicznych zabytków wymienić jednak warto drewniane, skrócone empory oraz prospekt organowy z 1912 roku. Skarbem świątyni są także umieszczone w strzelistej wieży dzwony, z których najstarszy pochodzi z 1868 roku.
Bibliografia:
http://www.poznan.pl/mim/public/turystyka/object.html?id_cz=0&id_klasy=2471&id_obiektu=40384&lang=pl&lhs=chapters&rhs=search
Nina Kinitz 11 grudnia 2009
