Zwiedzanie Parku Mużakowskiego bryczką, pontonem, rowerem czy też po prostu pieszo gwarantuje niezapomniane przeżycia. Obejmuje on swym zasięgiem kręte drogi, bezkresne łąki, malownicze jeziora, wspaniale ukształtowane zagajniki, majestatyczne, pojedyncze drzewa oraz rzekę. Ten największy w Polsce i w Niemczech park w stylu angielskim, położony w miejscu, gdzie dolina rzeczna rozszerza się do 1,5 kilometra, a tarasy na obu brzegach Nysy wznoszą się do wysokości 60 metrów, stanowi jednocześnie znakomity przykład harmonii między naturą a rozmaitymi wytworami człowieka.
Park Mużakowski to gigantyczny kompleks parkowy w dolinie Nysy Łużyckiej, zajmujący powierzchnię 728 hektarów, a wraz z otuliną – ponad 1200 hektarów, położonych na obu brzegach rzeki granicznej. Dwie trzecie obszaru parku znajduje się na terytorium Polski, natomiast pozostała część otacza niemieckie miasteczko Bad Muskau.
Park został założony w latach 1815 – 1845 przez księcia Hermanna Ludwiga von Puckler – Muskau i jest to jeden z najwybitniejszych przykładów XIX wiecznej sztuki projektowania krajobrazu w Europie. Książę tym samym znalazł się w gronie znamienitych niemieckich architektów terenów zielonych. (Nie dość, że lubił aranżować ogrody, to jeszcze był pisarzem, politykiem, a także poszukiwaczem przygód). Książę jest autorem układu kompozycyjnego parku, w dalszych pracach pomagali mu miedzy innymi: znany pruski architekt Karl Friedrich Schinkel ( w zakresie projektowania budynków rezydencji i budowli parkowych), malarz August Schirmer i architekt John Ady Repton. Na krawędziach tarasów ,po obu stronach rzeki , wzniesiono budowle i zorganizowano punkty widokowe, przekopano nawet odnogę Nysy, aby utworzyć sztuczną wyspę.
Na zachodnim brzegu, w Bad Muskau, mieszczą się Stary i Nowy Zamek – rezydencja księcia, a ponadto oranżerie i kilka klasycystycznych budynków. Wędrując parkowymi ścieżkami, natkniemy się na odrestaurowany Most Książęcy z ażurową piaskowcową balustradą. Nieco dalej, przy drodze wiodącej do mauzoleum, znajduje się znakomity punkt widokowy, z którego roztacza się wspaniała panorama doliny Nysy. Przeprawę przez Nysę Łużycką do prawobrzeżnej części kompleksu umożliwia Most Podwójny. Od strony wschodniej uwagę zwraca wiadukt, który stanowił kiedyś wschodnie wejście do parku. Za wiaduktem rozciąga się teren dawnych szkółek (stare sady owocowe) wraz z Jeziorem Skowronków.
Niektóre ze ścieżek i dróżek parkowych mają swe własne nazwy. Nazwa jednej ze z nich, Ścieżki Cary, pochodzi od młodej niewolnicy. Książę kupił ją podczas swych podróży po Oriencie w latach 30 XIX wieku i przywiózł ze sobą do Bad Muskau. W listach nazywał ją „Mia Caro” (moja ukochana), stąd nazwa dróżki . Duża Droga Helminy i mała Ścieżka Helminy to hołd złożony książęcej pasierbicy – córce jego żony z pierwszego małżeństwa. Ścieżka Słowika upamiętnia romans księcia z niezwykle popularną jak na tamte czasy niemiecką śpiewaczką operową Henriettą Sontag. Od Drogi Hermana odgałęzia się romantyczna dróżka , z licznymi kładkami i wspaniale zaprojektowanymi schodami z naturalnego kamienia , która wiedzie pod Mostem Arkadowym przez Głęboki Wąwóz w kierunku mauzoleum. Towarzyszył jej kiedyś strumień wypływający z Jeziora Skowronków i uchodzący do Nysy. Ścieżka ta nazywana jest Ścieżką Sary, a jej nazwa pochodzi od imienia Sary Austin, tłumaczki dzieła „Listy umarłego”.
Park Mużakowski jest nazywany ze względu na swoją lokalizację Parkiem Obojga Narodów. Po drugiej wojnie światowej park podzielono na dwie części: lewobrzeżną należącą do Niemiec i prawobrzeżną położoną w granicach Polski. Wspólne działania na rzecz odbudowy i konserwacji kompleksu oba państwa podjęły w roku 1989, po podpisaniu właściwej umowy bilateralnej . Dzięki ścisłej współpracy przywrócono piękno ogrodu uważanego za szczytowe osiągnięcie światowej architektury zieleni.
W roku 2004 wpisano Park na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.
A.K. 2011-03-12
Korzystałam: „Skarby kultury UNESCO”.
