Włodzimierz Jan Zakrzewski jest nie tylko malarzem i twórcą instalacji, ale również rysownikiem oraz autorem filmów dotyczących sztuki i architektury. Jego twórczość jest zróżnicowana, jednak punktem wspólnym większości obrazów jest abstrakcyjne pojmowanie świata. Malarz nie przestaje eksperymentować – w swoje dzieła wkomponowuje często fotografie, łączy uproszczone pejzaże z monochromatycznymi płaszczyznami lub podejmuje próby przetransponowania rzeczywistego krajobrazu na system abstrakcyjnych znaków. Zestawia on także ze sobą obrazy badając ich wzajemne relacje i kreując nowe sensy oraz znaczenia.
Włodzimierz Jan Zakrzewski urodził się 22 listopada 1946 roku w Łodzi. Przyszedł na świat w rodzinie artystów, co bez wątpienia wpłynęło na jego późniejszą twórczość. Inspiracją były dla niego niektóre pejzaże ojca – Włodzimierza Zakrzewskiego, które często powracają w formie malarskiego cytatu lub ulegają abstrakcyjnemu przetworzeniu.
W 1964 roku Włodzimierz Jan Zakrzewski rozpoczął naukę na Wydziale Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Studia zakończył w 1970 roku, a 8 lat później wyjechał na stypendium do Amsterdamu. Do Holandii powracał jeszcze dwukrotnie – w 1982 i 1994 roku, natomiast w latach 1995-1996 przebywał na stypendium w Berlinie. Przez pewien czas artysta żył i tworzył w Nowym Jorku, jednak w 2001 roku powrócił do Warszawy.
Prezentacje prac Włodzimierza Jana Zakrzewskiego miały miejsce w Polsce oraz poza jej granicami. Indywidualne ekspozycje jego obrazów były organizowane między innymi w: Helsinkach, Nowym Jorku, Amsterdamie, Londynie i Berlinie. Obrazy tegoż malarza zgromadzone są w licznych muzeach i galeriach w Polsce, można je podziwiać także w amsterdamskim Stedelijk Museum, nowojorskim Brooklyn Museum, De Pont Foundation w Tilburgu w Holandii oraz w Haags Gemeentemuseum w Hadze.
W początkowym okresie twórczości Włodzimierz Jan Zakrzewski malował głównie abstrakcyjne pejzaże i martwe natury. Charakterystyczne dla tego etapu są obrazy o wyrazistych i często skontrastowanych barwach, takie jak Kompozycja z czerwonymi kręgami czy Obraz z błędem .
Pochodzący z 1973 roku Obraz z błędem przypomina rzeczywistość oglądaną zza kolorowych, lecz nieco przybrudzonych szkiełek. Na pierwszy rzut oka widzimy wielobarwną szachownicę, wystarczy jednak dokładniej przyjrzeć się pozornie płaskiej planszy, by móc wyodrębnić odległe zarysy przedmiotów. Przed oczami widza wyłania się więc oto butelka, ramka ze zdjęciem oraz fragment stołu wraz z innymi, trudnymi do zidentyfikowania obiektami. Wszystkie przedmioty mają jednak zmienione kolory, których ostrość uzależniona jest od barw poszczególnych szkiełek . Obraz martwej natury przeziera przez zaledwie kilka z nich tak, jakby artysta skupił się bardziej na abstrakcji, niż oddaniu kształtów rzeczywistych przedmiotów. Co jest więc w tym dziele ważniejsze – geometryczna płaszczyzna czy kompozycja złożona z butelek? I gdzie szukać mamy tytułowego błędu? Czy jest nim cząstkowa wizja martwej natury, która zakłóca harmonię geometrycznych figur? A może relacje abstrakcji i realizmu są tu nieistotne, a liczy się tylko biały kwadrat, szczelnie zakrywający przestrzeń lewej części obrazu? Trudno znaleźć satysfakcjonujące rozstrzygnięcie tej nurtującej zagadki, która może mieć więcej niż jedno rozwiązanie.
Włodzimierz Jan Zakrzewski osiągnął pełną dojrzałość artystyczną w połowie lat siedemdziesiątych. Wtedy też artysta zainteresował się możliwościami ukazania upływu czasu w malarskim dziele. Od tego czasu wspomnienia przeszłości, które zmieniają się wraz z nabywaniem nowych doświadczeń oraz nieprzerwanym tykaniem zegara, wielokrotnie stanowić będą źródło inspiracji dla malarza. Nieco później dzieła z pogranicza abstrakcji i sztuki przedstawiającej zostaną wzbogacone o znaki symbolizujące istnienie relacji pomiędzy całkowicie odmiennymi systemami. Na obrazach Włodzimierza Jana Zakrzewskiego zaczną się więc pojawiać geometryczne obiekty zestawione z literami, cyframi, flagami oraz figurami z talii kart (przykładem może być Obraz z dnia 9 września 1976 lub namalowany kilka lat później Obraz z 8 części ).
Punkty i cienkie linie pokrywające płaszczyzny niektórych dzieł Zakrzewskiego przypominają czasem wykresy bądź oznaczenia kartograficzne, które w interesujący sposób korespondują z abstrakcyjnym tłem lub elementami martwych natur. Częstą formą artystycznego wyrazu jest także zestawianie ze sobą kilku dzieł, które stanowią różne wariacje na jeden temat lub wręcz przeciwnie – nie są w żaden sposób powiązane lecz poprzez sąsiedztwo z innymi obrazami nabierają nowych znaczeń.
W latach dziewięćdziesiątych sztuka Włodzimierza Jana Zakrzewskiego stała się bardziej osobista. Artysta nie skupiał się już tylko na uniwersalnych zagadnieniach związanych z upływem czasu. Bardziej zaczęły interesować go jego własne wspomnienia, zmieniające się pod wpływem emocji oraz przeświadczenia o nieuchronności przemijania. Impulsem do nadawania dziełom cech autobiograficznych notatek malarskich była śmierć ojca artysty. Obrazy pochodzące z tego okresu cechuje duże zróżnicowanie – znajdziemy tu zarówno cytaty z twórczości zmarłego pejzażysty, jak również fragmenty dziecięcych rysunków jego syna, a także fotografie oraz odwzorowania rycin z książek. Wśród najbardziej osobistych dzieł wyróżnić warto Obraz ojca , na który składa się pejzaż Włodzimierza Zakrzewskiego, fotografia oraz dwie abstrakcje jego syna, jak również obraz zatytułowany Włodek na balkonie , dla którego bazę stanowi rysunek wykonany przez ojca artysty. W latach dziewięćdziesiątych powstały także abstrakcyjne pejzaże miejsc, w których przebywał Włodzimierz Jan Zakrzewski (vide Mój pejzaż [Ameryka] ).
W późniejszym czasie artysta zajmował się między innymi tworzeniem instalacji związanych z polsko-niemiecką historią.
Bibliografia: http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_zakrzewski_wlodzimierz_jan
Nina Kinitz 4 listopada 2009
