Narcyza Żmichowska

Narcyza Żmichowska

Narcyza Żmichowska urodziła się 4 marca 1819 roku, w ubogiej, drobnoszlacheckiej rodzinie. Była jedną z pierwszych polskich feministek, poetką i powieściopisarką. „Gabryella” to jej pseudonim.
Uczyła się na pensji Zuzanny Wilczyńskiej. Po zakończeniu (lata 1833-1835) nauki w Instytucie Guwernantek w Warszawie pracowała u państwa Zamoyskich. W roku 1838 wyjechała wraz z nimi do Paryża. Jej wyjazd wiąże się z diametralną zmianą poglądów. Pod wpływem brata Erazma (działacza politycznego) zaczęła studiować w paryskiej Bibliotheque nationale de France. Była jedną z pierwszych kobiet, które wzięły udział w posiedzeniach Akademii Francuskiej. Po powrocie do kraju, dzięki swojej wszechstronności, pracowała jako prywatna nauczycielka u Stanisława Kisieleckiego. Dzięki częstym podróżom do Warszawy, poszerzyła swoje kontakty z intelektualistami. Była entuzjastką młodej inteligencji twórczej. W latach 1842-1844 uczyła w nielegalnej szkole wiejskiej w Rzeczycy.

Na zlecenie Polskiego Towarzystwa Demokratycznego, od 1844roku przebywała w Wielkopolsce, gdzie w Poznaniu podejmowała pracę w konspiracji. Po dwóch latach, w roku 1846, Żmichowska przeniosła się do Warszawy i założyła pensję dla dziewcząt przy ulicy Miodowej. Trzy lata później została aresztowana. Wyrok skazywał ją na areszt domowy.
Po powstaniu styczniowym (1864) studiowała na Sorbonie, w Paryżu.
Narcyza Żmichowska debiutowała jako poetka wierszami publikowanymi w czasopismach warszawskich do roku 1839. Jednak dopiero powieści przyniosły jej sukces. Jej prace „Poganka”, ”Książka pamiątek”, ”Biała róża”, ”Dwoiste życie” czy ”Czy to powieść”, to powieści ukazujące portrety psychologiczny. Przede wszystkim pisała o problemach kobiet, sztuce, rzemieślnikach.
Pisarka opracowała również dwa programy kształcenia dziewcząt – gospodarczo-polityczny i naukowy. Uważała, że kobiety zawsze powinny być samodzielne i podejmować świadome decyzje. Powiedziała: „Uczcie się, jeśli możecie, umiejcie, jeśli potraficie i myślcie o tym, żebyście same sobie wystarczyły, bo w razie potrzeby nikt na was z opieką i wsparciem nie czeka”.
Narcyza Żmichowska zmarła w Warszawie, dnia 24 grudnia 1876 roku. Została pochowana na Powązkach. Dzięki pozostawionych przez nią dokumentów, listów i notatek, dogłębnie można poznać epokę romantyzmu.
Pisarka wzbudzała wiele kontrowersji swoim zachowaniem. M.in. publicznie paliła cygara, choć było to zabronione kobietom. Jej najsłynniejszy cytat to: „Kobietę należy tak kształcić, aby każda mogła być i kucharką, i księżną”.

Źródła: www.wikipedia.pl , Mały Słownik Pisarzy Polskich
Hanna Szczesiak 2009.03.11

Share

Written by:

3 883 Posts

View All Posts
Follow Me :