Miejscem, w którym narodził się Wrocław, była dawna wyspa, nazywana Ostrowem Tumskim. Już w IX wieku stał tu otoczony osadą niewielkigród obronny. W X wieku gród miał obwarowane podgrodzie. Właśnie z tego czasupochodzą prawdopodobnie relikty kościoła znalezione w 1996 roku. W roku 1000założone zostało biskupstwo i zbudowano katedrę św. Jana Chrzciciela. Pierwszykościół zastąpiła świątynia, zaczęta w roku 1158 przez biskupa Waltera zMalonne. Z niej zachowały się między innymi relikty krypty i figura św. JanaChrzciciela (dziś znajdują się w północnej ścianie kościoła).
W roku 1244 biskupTomasz I rozpoczął budowę nowego prezbiterium przy romańskim korpusie nawowym.Znacznie większe od poprzedniego, zamknięte ścianą prostą, z prostokątnymobejściem, nawiązywało do układu kościołów cysterskich, a bezpośrednio doHenrykowa i zostało poświęcone w roku 1272. Jednocześnie zbudowano ambit –wejście, które później zostało obudowane kaplicami. Na uwagę zasługują dużeokna, doskonale oświetlające wnętrze. Zachowała się między innymi elewacjawschodnia z wielkim oknem na poddaszu, granitowy fryz z motywem roślinnym naelewacjach bocznych, dekoracyjna rzeźba zworników sklepień, czyli wizerunkiświętych. A przede wszystkim sama konstrukcja z ogromnymi przyporamiprzenoszącymi ciężar sklepień na skarpę nawy bocznej.
Pod koniec XIII wieku nadbudowano wieże – latarnie.Bazylikowy korpus z trzema nawami powstał w latach 1320 – 1350. Z fundacjibiskupa Przecława z Pogorzeli została zbudowana kaplica Mariacka, z nagrobkiemfundatora. Monumentalną, dwuwieżową fasadę zachodnią ukończono na przełomie XV – XVI wieku. W tym samym czasiepowstała późnogotycka kaplica św. Anny.
Najpoważniejszaprzebudowa katedry nastąpiła w okresie baroku. Powstały wtedy kaplice, zktórych dwie: Najświętszego Sakramentu z roku 1672 i św. Elżbiety z 1700 rokunależą z pewnością do najpiękniejszych. Twórcą tej pierwszej był włoski artystaCarlo Rossi. Natomiast druga kaplica przy północno – wschodnim narożniku ambitujest pierwszą na Śląsku budowlą barokową. Sama kaplica ma plan wydłużonegoprostokąta, natomiast kopuła usytuowana poprzecznie do osi jest eliptyczna. Wten sposób twórca kaplicy – Giacomo Scianzi osiągnął wrażenie dynamicznego centralnego wnętrza. Wyjątkowa klasa artystyczna widoczna jest wwyposażeniu, na które składają się :ołtarz z figurą św. Elżbiety, u stóp którejkłębią się figury aniołków, nagrobek fundatora kaplicy kardynała FryderykaHeskiego, jego popiersie nad portalem wejściowym i na koniec malowidła nakopule autorstwa Scianziego. Bardzo podobna eliptyczna kopuła, ale umieszczonawzdłuż osi głównej, znajduje się w kaplicy Bożego Ciała, którą wybudowałarchitekt Jan Bernard von Erlach w latach 1716 – 1724. Barokowy ołtarzusytuowany został w otoczonej kolumnami wnęce, a ściany kaplicy podzielonoczterema portalami.
Po katastrofalnymzniszczeniu katedry w roku 1945 świątynia została odbudowana, w ostatnichlatach natomiast zostały zrekonstruowane strzeliste hełmy wież.
Korzystałam: „Sanktuaria w Europie”
Muza.sa
Agnieszka Kowalczyk 2010-10-25
