Dzieciństwo mistrza
Fryderyk Chopin przyszedł na świat w spolonizowanej francuskiej rodzinie. Początkowo jego ojciec mieszkał w Marainville w Lotaryngii jednak w roku 1787 przyjechał do Polski. Miał zostać kilka dni spędził w niej resztę życia. Szybko zakochał się w nowej ojczyźnie, a najlepszym wyrazem jego patriotycznych uczuć był udział w powstaniu kościuszkowskim (1794). Mikołaj Chopin była nauczycielem.
Jego syn – Fryderyk urodził się podobno przy dźwięku skrzypiec, może to dało mu tak niezwykły talent muzyczny. Co do daty jego urodzin pojawiają się pewne wątpliwości, gdyż w dokumentacji kościelnej data jego urodzin wyznaczona jest na 22 lutego 1982 roku, natomiast jego rodzice kilkakrotnie w swoich listach wspominają, że urodził się on 1 marca 1892 roku. Imię Fryderyk otrzymał po św. Fryderyku, a drugie imię, czyli Franciszek otrzymał po swoim dziadku.
Fryderyk Chopin zaczął grać na fortepianie jeszcze jako kilkuletnie dziecko, już wtedy potrafił wygrywać zasłyszane melodie. Kiedy rodzice zauważyli u niego zainteresowanie muzyką postanowili kształcić go w tym kierunku. Do tego celu zatrudnili czeskiego nauczyciela Wojciecha Żywnego, który uczył małego Fryderyka. Jednak zdolny choć młodziutki jeszcze uczeń szybko przerósł zdolnościami swojego nauczyciela. Dlatego też rodzice zatrudnili nowego nauczyciela – Wilhelma Wacława Würfela, który dalej uczył Fryderyka.
Jednak jak się okazuje Chopin nie od razu wykazywał zainteresowanie muzyką fortepianową. Jedną z anegdotek dotyczących młodego Fryderyka Chopina jest ta, że jeszcze jako dziecko potrafił się rozpłakać, gdy jego mama grała na fortepianie.
Fryderyk Chopin już jako siedmioletnie dziecko odnosił pierwsze sukcesy kompozytorskie. Natomiast swój pierwszy poważny występ Fryderyk miał już w wieku ośmiu lat w pałacu Radziwiłłowskim, a prasa była nim wprost zachwycona. Okrzyknięto go mianem drugiego Mozarta i cudownego dziecka. Dla ośmiolatka był to wielki sukces. Dodatkowo poza cudowną grą miał na swoim koncie kilka kompozycji: Polonez g-moll i Polonez B-dur. Mimo tak młodego wieku Chopin był zauważany już na świecie – dostał propozycję tworzenia dla samego cara. Jednak Fryderyk Chopin nie zgodził się na nią jednak nie zgodził.
W latach 1823 – 1826 młody Chopin uczęszczał do Liceum Warszawskiego, gdzie pracował jego ojciec. W tym okresie Chopin bardzo dużo podróżował po Polsce, a najsłynniejsze są jego pobyty na dworze ks. Antoniego Radziwiłła w Szafarni skąd wysyłał do rodziców listy – „Kuriery Szafarskie”, będące parodią wychodzącego wówczas „Kuriera Warszawskiego”.
Po ukończeniu liceum Fryderyk Chopin rozpoczął studia w Szkole Głównej Muzyki w Warszawie, gdzie uczył się harmonii i kontrapunktu u Józefa Elsnera. Nie musiał się uczyć gry na instrumencie, gdyż uważano, że posiada tak nieprzeciętny talent, że nauka jest mu zbędna. Sam Elsner mówił o Chopinie, że jest niezwykle utalentowanym geniuszem muzycznym.
W tym okresie widoczna jest u Chopina wyraźna fascynacja muzyką ludową, której widzimy odbicie w powstałych wówczas: Sonacie c-moll , Rondo c – moll , Rondo a la Krakowiak F – dur , Trio g – moll czy pierwsze Mazurki .
Do najzabawniejszych anegdotek o Chopinie z okresu jego dzieciństwa można zaliczyć z pewnością tę, która mówi o niezwykłym talencie artystycznym młodego muzyka. Podobno Chopin podczas jednej z lekcji został przyłapany na rysowaniu nauczyciela. Ten, gdy zobaczył dzieło młodego Chopina zamiast zganić niesfornego ucznia pochwalił go za niezwykły talent. A sam Balzac mówił o Chopinie, że potrafi z przerażającą precyzją naśladować kogo tylko zechce. Tak więc młody kompozytor był wszechstronnym geniuszem: posiadał talent muzyczny, aktorski i malarski.
Życie na emigracji
Zaraz po ukończeniu studiów Chopin (1829) w raz z grupą swoich przyjaciół wyjeżdża na wycieczkę do Wiednia, podczas której Chopin wszedł w środowisko muzyków. Wystąpił dwa razy w Kärntnerthortheater, gdzie zagrał Wariacje B – dur oraz Rondo a la Krakowiak . Obydwa występy odniosły ogromny sukces i zdecydowanie ułatwiły Fryderykowi podjęcie dalszej kariery – tym razem już na skalę międzynarodową. Dzięki tym koncertom wydano jego utwory w Austrii w roku 1830.
Po powrocie z wycieczki Chopin decyduje się spędzić resztę życia na emigracji. Po krótkim pobycie w Warszawie wyjeżdża do Kalisza, by tam spędzić ostatni swój dzień w ojczyźnie. Tam dołącza do niego jego przyjaciel Tytus Woyciechowski. Chopin wyjeżdżą z Kalisza, by przez Wrocław dojechać do Drezna, Wiednia, Monachium i w końcu do Paryża. W czasie podróży powstają Dzienniki stuttgardzkie , w których to opisuje swoje nastroje po wyjeździe z kraju, a także po upadku powstania listopadowego. Ten dramatyzm i nostalgia towarzyszą Chopinowi już do końca i przejawiają się w większości jego kompozycji. Podobno w tamtym okresie powstały pierwsze szkice do Etiudy „Rewolucyjnej” .
Kiedy dojechał do Francji Fryderyk Chopin zamieszkał na resztę życia w Paryżu, gdzie w ciągu 18 lat oddał blisko 19 publicznych koncertów. Podczas pierwszego koncertu, gdzie Chopin prezentuje Koncert e-moll i Wariacje B – dur zauważył go znany francuski krytyk François Fétis, który uznał, że Chopin jest tym który pomoże muzyce fortepianowej odrodzić się. Od tego momentu Chopin jest rozchwytywany, a jego utwory coraz chętniej słuchane i kupowane. To pomaga mu odnaleźć się na salonach i zawiązać wiele znaczących znajomości, w tym także z kompozytorami takimi jak: Liszt, Bellini, Berlioz. Fryderyk z małego i skromnego mieszkanka przy Boulevard Poissonniere przenosi się do modnej paryskiej dzielnicy Chaussee d’Antin, a jego mieszkanie nazywano Olimpem, gdyż dochodziła z niego niemalże boska muzyka.
Jednak Chopin mimo coraz lepszej sytuacji finansowej wciąż ma problemy z pieniędzmi. Dlatego też, by dopomóc swój budżet wirtuoza zaczyna udzielać lekcji gry na fortepianie. Chopin jednak nie cieszył się dobrą opinią – był nerwowy i miał bardzo wygórowane wymagania względem swych uczniów. To jednak nie zniechęcało ich. Chopin uczył wiele znakomitości – zarówno z Francji jak i osób będących na emigracji.
W roku 1835 Chopin porzuca dotychczasowych obowiązków i skupia się całkowicie na komponowaniu. Dodatkowo okres 1835 – 1846 to w życiu Chopina intensywna integracja z polską emigracją – Mickiewicz, Niemcewicz, Norwid.
Pokonany przez chorobę
W rok po podjęciu decyzji o skupieniu się wyłącznie na komponowaniu Fryderyk Chopin zaczyna mieć poważne problemy zdrowotne. Cierpi na gruźlicę. W tym czasie też poznaje miłość swojego życia George Sand. Jednak miłość nie pomogła mu i nie powrócił już do zdrowia. Jego stan coraz bardziej się pogarsza. Jego ostatnim dziełem są dwa mazurki: g – moll i f – moll .
Mimo, że nie miał szczęścia w miłości w dalszym ciągu posiada wiernych przyjaciół, którzy go odwiedzają i wspierają w ostatnich dniach jego życia – Adolf Gutmann, Eugene Delacroix czy Marcelina Czartoryska. Przyjaciele wspierają go również finansowo, starają się robić wszystko, by Chopin mógł choć przez chwilę poczuć się lepiej. W czasie choroby przeprowadza się do mieszkania na Chaillot 74, gdzie pomieszkuje wraz z siostrą Ludwiką i jej rodziną. Jednak ostatnie dni swojego życia tzw. „dni przedostatnie” spędza w mieszkaniu na placu Vendome, gdzie odwiedza go Norwid, który opisuje te dni w wierszu Fortepian Chopina .
Chopin zmarł w nocy 17 października 1849 roku otoczony swoimi najbliższymi przyjaciółmi.
Kompozytorskie miłości
Mówiąc o Fryderyku Chopinie również trzeba wspomnieć o jego wybrankach, które były jego muzami i każda kolejna prawdziwą i jedyną miłością Fryderyka.
Pierwszą, choć oczywiście nie jedyną miłością zdolnego kompozytora była śpiewaczka Konstancja Gładkowska, którą uważał za ideał. Miłość do niej Chopin wyrażał oczywiście w muzyce, w tym okresie powstają Koncerty fortepianowe f – moll Jednak ich miłość choć wielka i silna musiała się zakończyć kiedy to Chopin w 1830 roku opuszcza kraj. Podczas pożegnania wręcza ukochanej pierścień, który Gładkowska przechowywała, aż do śmierci.
We Francji Chopin zaręczył się (1836) z Marią Wodzińską. Jej matka, hrabina Teresa Wodzińska pokochała Fryderyka i nic nie zapowiadało, że związek ten może się nie udać. Jednak ostatecznie na przeszkodzie szczęśliwej pary stanęła rodzina Marii i do ślubu nie doszło. Powodem, dla którego podano Chopinowi czarną polewkę był zły stan jego zdrowia.
Fryderyk jednak długo nie smucił się po stracie ukochanej, gdyż niecały rok później poznał starszą od siebie o sześć lat George Sand, która z wielkiej miłości przeradza się stopniowo w chaotyczną niewolę i ciągłe kłótnie kochanków. W czasie ich związku Chopin znacznie podupada na zdrowiu. Również w związku Sand i Chopina dochodzi do coraz częstszych spięć, które kończą się rozstaniem. Ten związek wpłynął najbardziej na życie i twórczość kompozytora. Wprowadził do niego bowiem zarówno tyle samo miłości co chaosu.
Ostatnią kobietą w życiu kompozytora była Szkotka Jane Stirling, która notabene była jego uczennicą. Wyjechali razem do Anglii i Szkocji po wybuchu rewolucji w Paryżu. Jednak podróż ta jeszcze bardziej wyniszczyła i tak wątłe już siły Chopina. Jane Stirling jest nazywana wdową po Chopinie, gdyż była ostatnią miłością polskiego kompozytora.
Muzyk do dziś jest uważany za największego polskiego kompozytora, a jego osiągnięcia uhonorowane są zarówno pomnikami stawianymi dla Chopina jak i też konkursem chopinowskim, czy też licznymi nagrodami, które noszą jego imię, jak choćby muzyczne Fryderyki. Dodatkowo powstało kilka filmów opowiadających o życiu kompozytora. Ta uwaga jaką przywiązuje się do Fryderyka Chopina niezbicie dowodzi, że był on artystą wielkiego formatu i twórcą ponadczasowym.
Marta Kotas 2008.07.30
