Przeszłość pełna wątpliwości
Niestety nie znamy dokładnej daty urodzenia Bartłomieja Pękiela. Również nieznane jest miejsce pochodzenia kompozytora. Spowodowane jest to tym, że jego nazwisko występuje w różnej pisowni co zdecydowanie utrudnia poszukiwanie jakichkolwiek informacji dotyczących życia i twórczości artysty.
Pierwszą pewną wiadomością o życiu Pękiela jest fakt, iż w latach 1634 -54 przebywał on na dworze króla Władysława IV. Był on członkiem kapeli królewskiej, którą kierował Marco Scacchi. Początkowo Bartłomiej Pękiel był organistą później zaś wicekapelmistrzem. Wówczas zajmował się tworzeniem muzyki religijnej, a także kształcił młodych muzyków.
Gdy Warszawa, w 1655 roku, została zajęta przez Szwedów wyjechał ze stolicy. Nie wiadomo dokładnie, gdzie przebywał przez trzy kolejne lata, ale prawdopodobnie podróżował wraz z dworem królowej.
Następnie, po powrocie do kraju, w roku 1658 został kapelmistrzem kapeli katedralnej na Wawelu. Funkcję tę pełnił do roku 1664.
Niewiadomo czym zajmował się w późniejszym okresie. Zmarł w roku 1670.
Twórczość mszalna
Mimo licznych kompozycji Bartłomiej Pękiel za życia doczekał się tylko jednego swojego utworu wydanego drukiem. Był to potrójny kanon 6 – głosowy, który został wydany w „Xenia Apollinea”, w dodatku nutowym Cribrum musicum ad triticum Siferticum autorstwa Marco Scacchiego.
Jego utwory można podzielić na dwa gatunki. Jeden z nich to dzieła wokalno – instrumentalne, które odznaczają się dużym bogactwem jeśli chodzi o użycie środków fakturalno – wykonawczych i te najprawdopodobniej powstały podczas jego pobytu w Warszawie. Natomiast drugi rodzaj to przede wszystkim utwory głównie 4 – głosowe, wokalne. Ich charakter wskazuje na gatunek uprawiany przez Kapelę Rorantystów, a więc powstały w czasie pobytu kompozytora na Wawelu.
Do jego najważniejszych, zachowanych utworów zaliczamy przede wszystkim: Missa pulcherrima , Missa Paschalis , Missa concertata „La Lombardesca” , Missa a 4 voci , motet Ave Maria , a także uznawany za pierwsze oratorium Dialogo Audite Morales . Skomponował również Trzy tańce polskie : Uroczysty – Dostojny – Wesoły.
Do jego dzieł zaliczamy również liczne msze wokalno – instrumentalne, a także kompozycje instrumentalne np. fuga.
Marta Kotas 2008.09.03