Czesław Wydrzycki, bo takie było prawdziwe nazwisko Niemena urodził się 16 lutego 1939 roku w Starych Wasiliszkach. Miejscowość obecnie leży na terenie Białorusi. Od małego Czesław Wydrzycki przejawiał talent muzyczny: śpiewał w chórze kościelnym, a także uczył się w Pedagogicznym Liceum Muzycznym. Po powrocie do Polski Niemen zaczął uczyć się w szkole muzycznej jednak po dwóch latach naukę tam musiał przerwać z powodu śmierci swojego ojca. Mimo, że naukę przerwał ze śpiewanie nie zrezygnował. Zaczął chodzić do klubu studenckiego Żak, gdzie wyspecjalizował się w latynoamerykańskim repertuarze. Z takimi utworami też przy akompaniamencie gitary wystąpił podczas Festiwalu Młodych Talentów w 1962 roku, którego z resztą został laureatem. Nagrodą w konkursie była trasa koncertowa z Czerwono – Czarnymi. Podczas tejże trasy zauważył go Franciszek Walicki i tak od 1962 roku Niemen grywał jako przerywnik do koncertów Niebiesko – Czarnych. Z nimi też w 1963 roku wziął udział w I Krajowym Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu. I choć ich utwór „Wiem, że nie wrócisz” nie przypadł jury do gustu Niebiesko – Czarni zyskali rozgłos. Również z Niebiesko – Czarnymi Wydrzycki ruszył w swoją pierwszą trasę koncertową, gdzie wystąpili m.in. w paryskiej Olimpii. Wtedy to postanowił występować pod pseudonimem – Niemen, gdyż jego nazwisko było zbyt trudne do wymówienia za granicą.
Rok później Niemen stworzył „Czy mnie jeszcze pamiętasz”, który na tyle przypadł do gustu Marlenie Dietrich, że ta postanowiła nagrać ten utwór po niemiecku.
Mimo początkowych sukcesów Niemen znów nie został doceniony podczas Opola ’64, a rok później ministerialna komisja nie zakwalifikowała go jako piosenkarza i nie mógł on nagrywać i pracować na tradycyjnych zasadach.
Jednak Niemena docenili za granicą, gdzie jego koncerty cieszyły się dużą popularnością.
W roku 1965 Niemen zakończył współpracę z Niebiesko – Czarnymi i we Francji nagrał swoją pierwszą płytę z własnymi kompozycjami. Na płycie wydanej w 1966 roku znalazła się piosenka „Sen o Warszawie”, która była pierwszym radiowym przebojem autorstwa Niemena.
Rok 1967 to założenie zespołu Akwarele, z którym wystąpił na opolskim festiwalu podczas którego zaprezentował swój nowy repertuar z utworem „Dziwny jest ten świat” na czele. Piosenka ta nie tylko dała mu popularność, ale również przypisano mu rolę przywódcy hipisowskiego buntu i kontestatora krajowej estrady. Dodatkowo za utwór ten otrzymał Nagrodę Specjalną Przewodniczącego Komitetu ds. PRiTV. Po tym sukcesie Niemen nagrał swój pierwszy album „Dziwny jest ten świat”. Krążek sprzedał się w nakładzie 600 tys. egzemplarzy i dostał pierwszą w historii złotą płytę.
Po sukcesie tej płyty Niemen zaczął fascynować się amerykańskim soulem, który najbardziej widoczny był w studyjnej płycie „Sukces”. Dodatkowo wydał również krążek ze nowymi aranżacjami swoich starych przebojów: „Czy mnie jeszcze pamiętasz”, gdzie poza tytułowym nagraniem znalazła się kultowa piosenka „Pod Papugami”.
Wtedy też ruszył w międzynarodową trasę koncertową, gdzie podczas kolejnych festiwali zdobywał nagrody: Trofeum na targach MIDEM w Cannes, Złotą Różę w Montreux oraz Bratysławską Lirę.
Również po powrocie do kraju czekała go miła niespodzianka. Po tak długim czasie dostał stawkę solistyczna klasy „A” co wiązało się z przyzwoitą pensją, za którą mógł kupić swoje pierwsze mieszkanie. W tym czasie zagrał też w filmie „Sukces” w reżyserii Marka Piwowarskiego oraz nagrał we Włoszech trzy popowe single w tym włoską wersję „Dziwny jest ten świat”.
Kiedy Niemen wrócił z Włoch rozpadł się jego zespół Akwarele, jednak szybko w jego miejsce powstał Enigmatic. Ich długogrający album zawierał kolejny przebój „Bema pamięci żałobny rapsod”.
Końcówka roku 1970 i początek 1971 to kolejny i jednocześnie ostatni album nagrany z Enigmatic. Warto tutaj dodać, że był to pierwszy w kraju podwójny album, a także pierwsza płyta bez tytułu i wykonawcy na okładce.
W roku 1971 przeciwko Niemenowi wystąpił jeden z opolskich nauczyli, który oskarżył go o złe zachowanie na scenie. Mimo, że oskarżenie było bezpodstawne, a Niemen wygrał proces o zniesławienie to i tak wywołało to nagonkę prasową i zakazano występów Niemena w radio i w telewizji.
Jednak rok 1971 to nie tylko nieszczęśliwe wydarzenia. W tym samym czasie Niemen nawiązał współpracę z zachodnioeuropejską wytwórnią fonograficzną CBS. Rozwiązał swój zespół i zacął grywaćz freejazzowym kontrabasistą Helmutem Nadolskim oraz z muzykami znanymi później jako SBB, z którymi grywał dość ekspresyjną muzykę. Pozytywne reakcje w prasie, a także udane tournee z Jackiem Bruce’m nie przyczyniło się do sukces nowej grupy Niemen. Krążek „Strange is the world” sprzedano zaledwie w 3 tys. egzemplarzy.
Muzycy wydali jeszcze jedną zagraniczną płytę: „Ode to Venus” oraz polski dwupłytowy album „Niemen Marionetki” i zespół na skutek konfliktu na linii Skrzek – Niemen w 1973 roku rozpadł się.
Pod koniec tego roku Niemen wydał własną płytę „Russische Lieder”, na której prezentował ukraińsko – białoruskie kompozycje.
W roku 1974 Niemen dużo koncertował, a także wydał swoją ostatnią już zagraniczną płytę „Murner’s Rhapsody”. Pod koniec tego roku Niemen dostał też propozycję grania w zespole Blood, Sweat and Tears jednak odmówił im.
W roku 1975 Niemen ożenił się ze swoją wieloletnią partnerką i muzą Małgorzatą, z którą miał dwie córki: Natalię i Eleonorę. Z nowym zespołem wydał też swoją płytę „Niemen Aerolit”.
W latach 1976 – 78 to okres pracy nad muzyką teatralną oraz serialową do produkcji TVP: „Przygrywka”, „Rodzina Leśniewskich” i „Kłusownik”.
Styczeń 1978 to wydanie albumu „Idee Fixe”, który był swoistym podsumowaniem etapu jazzowo-awangardowo – norwidowskiego.
Rok później podczas festiwalu opolskiego Niemen pojawił się jako juror, a także zaprezentował elektroniczną wersję swojego utworu „Dziwny jest ten świat”. W tym samym roku otrzymał też Grand Prix na festiwalu w Spocie za piosenkę do tekstu Iwaszkiewicza „Nim przyjdzie wiosna”.
Rok 1980 to wydanie albumu „Postscriptum” i choć prezentowana na krążku muzyka była dość lekka nie odniosła ona sukcesu podczas targów MIDEM. Również w tym roku Czesław Niemen nagrał nowe wersje swoich największych przebojów z orkiestrą Zbigniewa Górskiego.
Lata 80. to w zasadzie martwy okres jeśli chodzi o twórczość Czesława Niemena. Dopiero w 1989 roku wydał swój solowy album „Terra Deflorata”.
Dopiero w latach 90 artystyczna działalność Niemena ożywiła się. Popierał „Solidarność”, był felietonistą magazynów muzycznych, był jurorem podczas festiwalu opolskiego, brał również udział w licznych koncertach.
W roku 1997 Niemen udostępnił utwór „Dziwny jest ten świat” partii AWS, która wykorzystała go podczas kampanii wyborczej.
Ostatnia płyta Czesława Niemena ukazała się w roku 2001 „Spodchmurykapelusza”. Zawierała ona przede wszystkim kawałki niekomercyjne w dużej mierze elektroniczne i z własnymi tekstami Niemena.
Po wydaniu tej płyty Niemen skupił się przede wszystkim na remasteringu swoich dawnych albumów, a także na malarstwie.
Zmarł 16 stycznia 2004 roku na oddziale intensywnej terapii Instytutu Onkologii w Warszawie. Śmierć nastąpił na skutek długiej choroby nowotworowej. Jego śmierć spowodowała ogromny szum w mediach oraz rozpacz fanów.
Marta Kotas 2009.01.26
