Dyrygent i kompozytor
Karol Kurpiński został ochrzczony 6 marca 1785 roku we Włoszakowicach natomiast zmarł 18 września 1857 roku w Warszawie.
Nauki gry na skrzypcach i organach początkowo pobierał u swojego ojca. Natomiast w 1797 roku został organistą u swojego wuja, proboszcza kościoła w Sarnowie. Funkcję tę pełnił przez trzy lata. Wówczas to przeniósł się do Moszokwa, gdzie został drugim skrzypkiem w kapeli dworskiej Feliksa Polanowskiego. Wtedy też zaczął zaznajamiać się z włoską i niemiecką muzyką operową i ucząc się samodzielnie zdobył wykształcenie muzyczne.
Na wiosnę 1810 roku wyjechał do Warszawy, gdzie na początku udzielał prywatnych lekcji muzyki, a następnie został drugim (obok Józefa Elsnera) dyrygentem opery Teatru Narodowego. W trakcie tej pracy zajmował się również udzielaniem korepetycji dla solistów i chóru. Funkcję dyrygenta pełnił przez blisko 30 lat.
Jego debiutem dyrygenckim był występ 5 sierpnia 1810 roku natomiast jako kompozytor wystąpił 4 grudnia 1810 roku. Debiutanckim utworem była kantata ku czci Napoleona. W roku 1812 Kurpiński uczył muzyki w Szkole Dramatycznej przy Teatrze Narodowym natomiast w latach 1817 – 1819 uczył w Szkoel Muzyki i Sztuki Dramatycznej w Warszawie.
Jego działalność muzyczna została doceniona w roku 1819 przez cara Aleksandra I, który najpierw mianował go nadwornym kapelmistrzem, a cztery lata później odznaczył go Orderem Św. Stanisława.
Co ciekawe Kurpiński poza działalnością muzyczną i pedagogiczną prowadził również działalność wydawniczą. W roku 1820 założył pierwsze polskie muzyczne czasopismu – „Tygodnik Muzyczny”.
Od wiosny 1823 roku Kurpiński przebywał w podróży po europejskich teatrach operowych, by zapoznać się z ich działalnością.
Dodatkowo Kurpiński w latach 1811 – 1821 aktywnie działał w masonerii, gdzie uzyskał nawet przedostatni stopień wtajemniczenia.
W roku 1824 został jedynym dyrygentem i dyrektorem sceny operowej Teatru Wielkiego, gdyż w lipcu 1824 roku odszedł Józef Elsner. Wycieczka po największych teatrach europejskich przyczyniła się do tego, że Kurpiński wystawiał wiele oper zagranicznych. Oczywiście nie zarzucił pokazywania rodzimych utworów, w tym także własnych kompozycjach.
Mimo, że działalność w teatrze pochłaniała dużo czasu Kurpiński nie zaniechał prowadzenia własnej działalności koncertowej. Co więcej dyrygował większością koncertów w stolicy.
W roku 1835 założył Wielką Szkołę Śpiewu, która częściowo miała zastąpić zlikwidowaną w wyniku Powstania Listopadowego Szkołę Główną Muzyki. Kierował nią do roku 1840 kiedy to odszedł z Teatru Narodowego, by ostatnie lata swojego życia spędzić w samotności.
Twórczość
Wśród licznych utworów stworzonych przez Karola Kurpińskiego wyróżnić możemy m.in. ok. 27 utworów orkiestrowych, 6 utworów kameralnych, ok. 37 utworów fortepianowych, 4 pieśni wielogłosowe i pieśni na głos i fortepian (23), a także dwie pieśni na głos i orkiestrę. Dodatkowo stworzył również kantatę Elegię na śmierć Tadeusza Kościuszki , utwory religijne, dwa balety, a także 18 utworów scenicznych.
Marta Kotas 2008.10.11
