26.08. Oświęcim (PAP) – Zestaw ponad 150 narzędzi lekarskich trafił do zbiorów Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau. Jest bardzo prawdopodobne, że były wykorzystywane w obozie Auschwitz do zbrodniczych eksperymentów – poinformował w czwartek Bartosz Bartyzel z biura prasowego muzeum.
Narzędzia przekazał muzeum oświęcimski kolekcjoner i pasjonat historii, który otrzymał je od mieszkańca miasta. Ten z kolei odnalazł je po wyzwoleniu obozu w 1945 roku nieopodal dworca kolejowego w Oświęcimiu. Podczas okupacji teren ten był zamknięty. Istniała tam niedostępna z zewnątrz tzw. strefa interesów (Interessengebiet).
„Odnalezione przyrządy lekarskie składają się głównie z narzędzi ginekologicznych i chirurgicznych. Biorąc pod uwagę, że znalezione zostały blisko obozu i obok dworca, w granicach Interessengebiet, gdzie nie było żadnego innego zakładu medycznego, można z wysokim prawdopodobieństwem potwierdzić, że są to narzędzia obozowe” ? powiedział szef działu naukowego muzeum Piotr Setkiewicz.
Setkiewicz przypuszcza, że narzędzia należały do lekarzy SS, którzy z racji przeprowadzanych eksperymentów mogli być w posiadaniu instrumentów o takim właśnie przeznaczeniu. „Być może należały do Brigadefuehrera SS profesora Carla Cauberga, który w bloku nr 10 obozu Auschwitz prowadził badania nad sterylizacją kobiet. Nie da się jednak wykluczyć trzech innych nazistowskich lekarzy: Eduarda Wirthsa, Horsta Schumanna i Bruno Webera, którzy również wykorzystywali w swoich eksperymentach więźniarki obozu. Ze względu na dużą liczbę instrumentów ginekologicznych najbardziej prawdopodobne jest, że pochodziły one ze stacji eksperymentalnej Clauberga” ? powiedział Setkiewicz.
Dyrektor muzeum Piotr M.A. Cywiński podkreślił, że pozyskanie narzędzi to wydarzenie niezwykłe. „Nie sądziłem, że uda się po tylu latach zidentyfikować i pozyskać tak bogaty zbiór. Tym bardziej że przedmiotów związanych z pseudonaukowymi eksperymentami lekarzy SS jest niezwykle mało. Dowody ich zbrodni były albo konsekwentnie niszczone, albo wywiezione w głąb Rzeszy” – podkreślił.
Cywiński powiedział, że muzealnicy rozważali udostępnienie wystawy poświęconej zbrodniczym eksperymentom w ramach tworzonej właśnie nowej ekspozycji głównej. „Poza jednym fotelem ginekologicznym, kilkoma meblami szpitalnymi i paroma ampułkami nie mieliśmy jednak praktycznie innych eksponatów, które wiązałyby się z dramatem ofiar poddawanych eksperymentom. Ten zbiór zmienia całkowicie postać rzeczy. Będzie można ukazać bardzo wymownie rozmiar zbrodni niemieckich lekarzy. To zdecydowanie największe i najważniejsze pozyskanie przedmiotów obozowych z ostatnich lat” ? ocenił dyrektor.
Bartosz Bartyzel z biura prasowego powiedział, że narzędzia, a także skrzynki do ich sterylizacji, zostaną w najbliższym czasie poddane konserwacji.
Profesor Carl Clauberg przed wojną był autorytetem w zakresie leczenia bezpłodności kobiet. Podczas wojny poszukiwał w Auschwitz metody umożliwiającej sterylizację nieograniczonej liczby osób w jak najkrótszym czasie możliwie jak najprostszym sposobem.˙”Badania” prowadził w bloku nr 10 obozu Auschwitz I. W dwóch salach na piętrze przebywało stale od 150 do 400 Żydówek z państw okupowanych przez Niemcy.
Opracowana przez Clauberga metoda bezoperacyjnej masowej sterylizacji polegała na wprowadzaniu do kobiecych narządów rodnych środka chemicznego, który wywoływał ostry stan zapalny. Po kilku tygodniach następowało zarośnięcie jajowodów. Efekt eksperymentów sprawdzany był każdorazowo metodą rentgenowską. Zabiegi przeprowadzane były w sposób brutalny i często wywoływały komplikacje w postaci zapalenia otrzewnej i krwotoków. Wiele więźniarek zmarło w cierpieniach. Niektóre kobiety uśmiercano, by przeprowadzić sekcję zwłok.
Obozowi lekarze SS, formalnie sprawujący opiekę medyczną nad więźniami, w rzeczywistości dbali jedynie o stworzenie pozorów prawidłowego leczenia. Zaangażowani byli głównie w przeprowadzane w obozie akcje eksterminacyjne, przeprowadzali selekcje Żydów przywiezionych do obozu, a także wśród chorych więźniów przebywających w obozowych rewirach, nadzorowali mordowanie Żydów w komorach gazowych i byli obecni przy egzekucjach. Na zlecenie niemieckich firm farmaceutycznych lub z racji osobistych zainteresowań eksperymentowali na więźniach.
W pamięci więźniów szczególnie źle zapisali się: Carl Clauberg, Horst Schumann, Josef Mengele, Johann Paul Kremer, Eduard Wirths, Emil Kaschub, August Hirt, Friedrich Entress, Helmuth Vetter.
Eksperymenty lekarzy w Auschwitz obejmowały między innymi: sterylizację, eksperymenty farmakologiczne, w tym testowanie na więźniach tolerancji i skuteczności nowych preparatów i leków, badania nad zmianami powstałymi w organizmie ludzkim na skutek głodu, eksperymenty na bliźniakach oraz osobach z wrodzonymi anomaliami.
Obóz Auschwitz powstał w 1940 roku, KL Auschwitz II, czyli Birkenau – dwa lata później. Stał się przede wszystkim miejscem masowej zagłady Żydów. Auschwitz III stanowiła sieć podobozów. W kompleksie obozowym Niemcy zgładzili ponad 1,1 miliona osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców radzieckich i więźniów innych narodowości. (PAP)
szf/ hes/ bk/
