28.10. Warszawa (PAP) – Reżyser Andrzej Wajda został w czwartek uhonorowany Orderem Chorwackiej Jutrzenki z Wizerunkiem Marka Marulicia za szczególne zasługi w dziedzinie kultury. Uroczystość odbyła się w chorwackiej ambasadzie w Warszawie.
Jak zaznaczył ambasador Ivan Del Vechio, był to nie tylko akt docenienia zasług Wajdy na artystycznym polu, lecz także „wyraz głębokiej wdzięczności dla niego za poparcie okazywane Chorwacji od samego początku wojny o niezawisłość”.
Sam Wajda powiedział w rozmowie z PAP po uroczystości: „Polska jest krajem, który wiele wycierpiał. Dlatego my rozumiemy lepiej niż ktokolwiek, co znaczy zostać samotnym. Był moment, gdy Chorwacja została sama, z przemocą i gwałtem, które były przeciwko niej kierowane. Ja wielokrotnie odwiedzałem Chorwację, mam tam wielu przyjaciół”.
Ambasador Del Vechio, dekorując Wajdę orderem, nazwał go „jednym z najznakomitszych artystów światowego kina”. „W czasach mojej młodości byłem, jak moi rówieśnicy, zafascynowany pana twórczością” – powiedział do reżysera „Popiołu i diamentu”.
Del Vechio podkreślił, że w ocenie Chorwatów także niezwiązana z filmem działalność Wajdy „odzwierciedlała wrażliwość na ludzką krzywdę, dążenie do sprawiedliwości i prawdy”.
Uhonorowanie go Orderem Chorwackiej Jutrzenki stanowiło zarazem podziękowanie „za wszystkie wystąpienia publiczne, podczas których Wajda wypowiadał się przeciwko agresji na Chorwację; za otwarte występowanie przeciwko bombardowaniu wsi i miast latem 1991 r.; za wystąpienie podczas festiwalu filmowego w Wenecji we wrześniu 1991 r., kiedy Wajda przyłączył się do grupy twórców filmowych, którzy podpisali petycję o wstrzymaniu wojny” – zaznaczył ambasador.
Order Chorwackiej Jutrzenki z Wizerunkiem Marka Marulicia jest wysokim odznaczeniem państwowym, przyznawanym przez prezydenta Republiki Chorwacji. Wajda otrzymał go na wniosek Chorwackiej Gildii Reżyserów Filmowych. Jej przewodniczący, Arsen Anton Ostojić, powiedział do Wajdy podczas gali: „Zostawił pan niezatarty ślad w kinie światowym i w polskiej kulturze”.
Później, w rozmowie z PAP, Ostojić dodał: „Chorwaci niezwykle cenią Wajdę, jego filmy takie jak +Kanał+, +Popiół i diament+ czy +Człowiek z żelaza+. Jesteśmy mu także wdzięczni za poparcie, które okazywał nam w trudnych chwilach. Bardzo chciałbym, by Chorwaci realizowali filmy razem z Polakami. Myślę, że nasze narody są sobie bardzo bliskie”.
Ostojić wręczył Wajdzie oryginalny prezent od chorwackich reżyserów – elegancki krawat, zdobiony motywami przedstawiającymi pałac cesarza Dioklecjana w mieście Split. Wajda od razu go założył. Przy okazji gospodarze przypomnieli, że krawat to „wynalazek” chorwacki – wywodzi się od długich, kolorowych chust lub szarf noszonych dawniej na szyi przez mężczyzn z tamtego rejonu świata.
Order Chorwackiej Jutrzenki z Wizerunkiem Marka Marulicia jest przyznawany zarówno obywatelom chorwackim, jak i cudzoziemcom. Ma kształt ośmioramiennej gwiazdy, wykonanej ze srebra, na środku której umieszczony jest wypukły medalion z reliefem. Order przedstawia postać chorwackiego pisarza epoki renesansu Marka Marulicia – z książką w dłoniach, na tle miasta Split z wieżą katedry świętego Dominika. (PAP)
jp/ ls/
