Roman Wilhelmi urodził się 6 czerwca 1936 roku w Poznaniu. Miał dwóch młodszych braci. Początek jego edukacji szkolnej miał miejsce w Poznaniu, a następnie w Aleksandrowie Kujawskim .Był wybitnym , polskim aktorem teatralnym, filmowym i telewizyjnym. Jako dziecko zagrał Chrystusa w przedstawieniu szkolnym. Mając lat piętnaście wygrał konkurs recytatorski organizowany przez poznańskie radio. Kształcił się w szkole reżyserii i inżynierii teatru w Poznaniu. W roku 1954 Roman zostaje przyjęty do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Na studiach poznaje swoją pierwszą żonę Danutę Machalicę. Na trzecim roku studiów Wilhelmi zagrał pazia w Teatrze Polskim. Była to sztuka „Skowronek” Jeana Anouilha w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego. Wilhelmi skończył studia w roku 1958 i wkrótce zagrał w sztuce „Tramwaj zwany pożądaniem” Tennessee Wiliamsa. Sztukę wyreżyserował Aleksander Bardini. Pierwsze lata pracy Romana Wilhelmiego w teatrze Ateneum, gdzie dyrektorem był Aleksander Bardini były prawdziwą lekcją pokory. Ambitny Wilhelmi był obsadzany głównie w epizodach. W roku 1963 dostaje swoją pierwszą rolę w filmie Jana Łomnickiego „Wiano”. W teatrze Ateneum Roman Wilhelmi przepracował prawie 30 lat, zagrał w około 50 spektaklach. Później zaczął prace w Teatrze Nowym w Warszawie i pracował tam do śmierci, która nadeszła zbyt szybko. Za jego prawdziwy debiut filmowy możemy uznać rolę w filmie Andrzeja Munka „Eroica”, w roku 1957. Kolejne jego filmy to : „Krzyżacy” Aleksandra Forda, rok 1960, „Dziś w nocy umrze miasto” Jana Rybkowskiego, 1961 rok. Rolę , dzięki której zyskał olbrzymią popularność zagrał w roku 1966. To serial „Czterej pancerni i pies” Konrada Nałęckiego. W roku 1974 powstaje kolejny serial sensacyjny „S.O.S”. w reżyserii Janusza Morgensterna. Znaczące role w jego karierze to :”Zaklęte rewiry” Janusza Majewskiego 1975 rok, „Dzieje grzechu” Waleriana Borowczyka 1975 rok, „Lalka” Ryszarda Bera 1977 rok, „Bez znieczulenia” Andrzeja Wajdy 1978 rok i „Aria dla atlety” Filipa Bajona 1979 rok. Za rolę w filmie „Zaklęte rewiry” Wilhelmi dostał nagrodę na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdańsku. W roku 1967 Roman Wilhelmi rozstał się ze swoją pierwszą żoną i wkrótce ożenił się po raz drugi z węgierską tłumaczka Mariką Kollar. Z tego związku urodził się syn Rafał. W roku 1980 Wilhelmi zagrał dwie ważne role w swojej karierze. Pierwsza to rola w filmie „Ćma” Tomasza Zygadły , za którą aktor otrzymał nagrodę na Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdańsku i nagrodę dziennikarzy moskiewskiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego. Druga rola to rola w serialu Jana Rybkowskiego „Kariera Nikodema Dyzmy”. Za rolę Nikodema Dyzmy aktor otrzymał także nagrodę „Złoty Ekran” Nagrodę komitetu do spraw RTV. W roku 1980 powstaje kolejny serial , ważny dla Wilhelmiego , to „Alternatywy”. W serialu tym aktor stworzył doskonałą postać karierowicza –gospodarza domu Stanisława Anioła. Rok 1983 to horror „Widziadło” Marka Nowickiego , następnie powstaje sensacyjny film „Prywatne śledztwo” Wojciecha Wójcika i film przygodowy „Klątwa doliny węży” Marka Piestraka. Roman Wilhelmi doskonale dawał sobie radę w różnych gatunkach filmowych. W filmach i spektaklach teatralnych grał postacie śmieszne i tragiczne, przejmujące albo odpychające. Grane przez niego postacie przyciągały uwagę widza i zostawały w pamięci. W swoich filmach lub spektaklach tworzył bohaterów niespokojnych, dynamicznych, którzy emanowali jakąś wewnętrzną siłą. Często pojawiał się także w produkcjach dla dzieci i młodzieży. Pamiętamy go głównie z seriali Stanisława Jędryki : „Do przerwy 0.:1”, „Paragon gola”, „Wakacje z duchami”, „Stawiam na Tolka Banana”. Aktor w plebiscycie tygodnika „Polityka” na najważniejszych aktorów polskich XX wieku zajął ósme miejsce. W roku 1990 Roman Wilhelmi zagrał swoją ostatnią rolę filmową u Andrzeja Żuławskiego w filmie „Błękitna nuta” , z udziałem Sophie Marceau. A rok później w sztuce „Mały światek Sammy Lee” Kena Hughesa w poznańskiej Scenie na Piętrze zagrał po raz ostatni. Zmarł 3 listopada 1991 roku w Warszawie, jest pochowany na Cmentarzu Wilanowskim. Zagrał o wiele mniej niż mógł zagrać. Jego popularność po śmierci nadal nie gaśnie .
Filmografia
1955 „Uwaga , chuligani”, 1957 „Eroica”, 1960 „Krzyżacy”, 1961 „Dziś w nocy umrze miasto”, 1962 „Wielka, większa i największa”, 1963 ‘Wiano”, 1965 „Życie raz jeszcze”, 1966 1970 „Czterej pancerni i pies”, 1967 „Mąż pod łóżkiem”, 1967 „Westerplatte”, 1969 „Paragon gola”, 1969 „Do przerwy 0:1”, 1970 „Wakacje z duchami”, 1973 „Nagrody i odznaczenia”,1973 „Stawiam na Tolka Banana”, 1974 „S.O.S.”, 1975 „Zaklęte rewiry”, 1975 „Dzieje grzechu”, 1976 „Mistrz zawsze traci”,1976 „Zaklęty dwór”, 1977 „Tajny detektyw”, 1977 „Sam na sam”, 1977 „Sprawa Gorgonowej”,1977 „Parada oszustów”, 1977 „Lalka”, 1978 „Bez znieczulenia”, 1978 „Zielona miłość”, 1979 „Aria dla atlety”, 1980 „Mniejsze niebo”, 1980 „Ćma”,1980 „Kariera Nikodema Dyzmy”, 1981 „Wojna światów-następne stulecie”, 1981 „Okolice spokojnego morza”, 1983 „Odwet”,1983 „Alternatywy 4”, 1984 „Widziadło”, 1985 „Porwanie”, 1986 „Rykowisko”, 1987 „Klątwa doliny węży”, 1987 „Prywatne śledztwo”, 1990 „Błękitna nuta”.
