Obrazy Rafała Olbińskiego zdobią najbardziej renomowane muzea i galerie w Nowym Jorku, Waszyngtonie, Osace, Lahti oraz w wielu innych miejscach. Do tej pory odbyło się także kilkadziesiąt wystaw prac artysty, w ramach których prezentowano jego obrazy, plakaty oraz szkice na papierze. Nie ma przesady w stwierdzeniu, że Rafał Olbiński jest najlepiej rozpoznawalnym na świecie grafikiem pochodzenia polskiego.
Malarz przyszedł na świat w 1943 roku w Kielcach. Po ukończeniu Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej w 1969 roku, artysta poświęcił swą uwagę grafice użytkowej. Tworzył między innymi okładki płyt Krzysztofa Klenczona i zespołu Breakout, a także współpracował z redakcją czasopisma „Jazz Forum”. W 1981 roku Olbiński wyemigrował do Stanów Zjednoczonych, gdzie mieszka i tworzy do tej pory. Zagraniczni krytycy szybko docenili talent polskiego artysty, który w krótkim czasie stał się sławny dzięki swoim obrazom i plakatom. Od 1985 roku Olbiński zajmuje się również działalnością pedagogiczną i wykłada w nowojorskiej School of Visual Arts. Przeciętny Polak kojarzy nazwisko artysty z oryginalnymi plakatami operowymi – stworzył on między innymi afisz promujący reżyserowany przez Mariusza Trelińskiego spektakl „Król Roger”. Popularne są także plakaty zachęcające do obejrzenia „Traviaty” Verdiego oraz „Don Giovanniego” Mozarta. Większości rodaków jest zapewne znane dzieło Olbińskiego, które posłużyło za reklamę Międzynarodowego Festiwalu Filmów dla Dzieci „Ale kino!”. Plakat ten przedstawia chłopca siedzącego na uskrzydlonym koniu, który przemierza przestrzeń dziecinnego pokoju i wzbija się ku niebu. Nie jest to jednak zwyczajny pegaz, gdyż wypełniają go gwiazdy błyszczące na wieczornym nieboskłonie, a skrzydła konia to nic innego jak lekko postrzępiona taśma filmowa. Niezwykłe zwierzę z plakatu Olbińskiego unosi szczęśliwego chłopca w magiczny świat filmu, w którym wszystko jest możliwe, nawet przemiana migających na firmamencie niebieskim gwiazd w prawdziwe sławy światowej kinematografii.
Fascynację plakatem operowym artysta odkrył w sobie dość późno, bo dopiero po przybyciu do Stanów Zjednoczonych. Szybko jednak nadrobił zaległości tworząc afisze dla New York Opera, Pacific Opera San Francisco, Cincinatti Opera oraz Utah Opera. Jego surrealistyczne obrazy zdobiły także okładki oraz wnętrza najbardziej renomowanych zagranicznych czasopism, wśród których wymienić można „Time”, „Der Spiegel”, „New York Times” oraz „Newsweek”. Olbiński zajmował się tez tworzeniem okładek popularnych w Polsce „Charakterów”.
Artysta ma na swoim koncie wiele sukcesów oraz jeszcze więcej wyróżnień i nagród. Zwyciężył on na przykład w konkursie zorganizowanym przez władze Nowego Jorku, w którego jury zasiadł sam Rudolf Giullani. Zwycięski plakat Olbińskiego miał reklamować Nowy Jork jako stolicę świata. Artysta zdobył także nagrodę Stefan Dohanos Award, którą wręczono mu podczas wystawy Society of Illustrations. W 1994 roku malarz otrzymał będącą odpowiednikiem Oscara „Prix Savignac” za „najbardziej niezapomniany plakat na świecie”. Wśród wielu wyróżnień, które spotkały Rafała Olbińskiego warto wspomnieć jeszcze o londyńskiej „Nagrodzie Przeglądu Twórców”, przyznanej artyście za najlepszą brytyjską ilustrację. Dotychczas malarz otrzymał ponad 150 nagród i z pewnością nie są to ostatnie dowody uznania w jego karierze artystycznej.
Rafał Olbiński ma na swoim koncie również sukcesy związane z projektowaniem scenografii teatralnej. Bardzo udany był jego debiut jako scenografa, który miał miejsce w 2002 roku w Filadelfii. Krytycy i recenzenci bardziej skupili się wtedy na plastycznej oprawie sztuki teatralnej, niż na śpiewakach odtwarzających poszczególne partie opery Mozarta – „Don Giovanni”.
Na czym polega fenomen dzieł Rafała Olbińskiego? Na wieloznacznym ujęciu rzeczywistych obrazów, które nabierają poetyckości i bajkowości dzięki zastosowaniu metafory oraz obecności intrygujących szczegółów, które przenoszą nas w świat magii. Bogactwo symboli oraz metafor, którymi naszpikowane są plakaty i obrazy sprawia, że każde dzieło artysty jest zapisem pewnej historii, którą widz odtwarza w swoim umyśle. Plakaty i obrazy artysty nie pozwalają widzowi przejść obojętnie wobec swego przekazu, zmuszają one do rozwiązania intelektualnej zagadki oraz zachęcają do zabawy w skojarzenia. Dzieła artysty przedstawiają najczęściej kobiety – nagie lub odziane w długie suknie, na których pojawiają się krajobrazy, jak w „Smaku przelotnego pożądania” lub postaci („Natalia jako Tosca”, „Retrospektywna tożsamość II”). Niekiedy strój odgrywa główną rolę, dzieje się tak w przypadku plakatu ukazującego garnitur zarzucony na unoszący się w obłokach krajobraz lub obrazu przedstawiającego drobną postać kobiecą, której czerwona sukienka tworzy parasol osłaniający stojącego pod dziewczyną mężczyznę. Częstym tematem surrealistycznych dzieł Olbińskiego jest twarz, która tworzy rodzaj sceny dla widniejących na niej postaci (vide plakaty do „La Traviaty”).
Niespożyta wyobraźnia Olbińskiego nie dała się zamknąć w ramach twórczości plastycznej. Od kilku lat artysta zajmuje się również pisaniem bajkowych opowiadań i esejów, które były publikowane w zagranicznej prasie. Od niedawna można nabyć również wydanie książkowe, zatytułowane „12 opowiadań”, uznawane przez krytyków za udany debiut literacki Rafała Olbińskiego.
Nina Kinitz 26 stycznia 2009
