24.10. Kielce (PAP) – Słynny szwajcarski architekt Peter Zumthor przygotuje projekt przebudowy dawnej synagogi w Kielcach. Budynek pomieści Centrum Spotkań – Nowy Teatr, a obok powstanie rajski ogród zamknięty (hortus clausus) – zapowiada Artur Hajdorowicz z urzędu miejskiego.
Zumthor po obejrzeniu synagogi i jej otoczenia przyznał na konferencji prasowej we wrześniu tego roku, że w pierwszej chwili myślał, iż w tym budynku i jego sąsiedztwie „nie da się zrobić nic przyjaznego dla ludzi”. „Po głębszym namyśle ostatecznie jednak postanowił podjąć się zaprojektowania przebudowy” – powiedział PAP Hajdorowicz, który jest dyrektorem biura planowania przestrzennego Kielc.
Budynek kieleckiej synagogi to obiekt opuszczony, brak przy nim dziedzińca, domów w sąsiedztwie, otacza go ruch uliczny i hałas. Szwajcarski architekt wpadł na pomysł, aby od strony zachodniej w pasie drogowym dobudować „najpiękniejszy z możliwych ogrodów” i oddzielić go od ulic ścianami. Urządzony w ten sposób ogród, miałby 200 m długości i 25-30 m szerokości. Zumthor nie zdradził jednak szczegółów pomysłu – mówi Hajdorowicz.
Władze samorządowe Kielc czekają na warunki umowy dotyczącej wykonania projektu. Po jej podpisaniu poznają bliżej koncepcję projektanta, dzięki czemu będą mogły podjąć starania o pozyskanie zewnętrznych środków na dofinansowanie realizacji przedsięwzięcia. „Peter Zumthor jest znany z niespiesznego tempa pracy, więc trudno określić obecnie termin rozpoczęcia robót” – zastrzegł planista z kieleckiego ratusza.
Autorem pomysłu utworzenia w dawnej synagodze nowego teatru jest aktor i reżyser Grzegorz Artman. Chce on uczynić ten obiekt nową ikoną Kielc, „miejscem z charyzmą”, które będzie przyciągało wybitnych twórców oraz mieszkańców.
Prezydent Kielc Wojciech Lubawski nie wyobraża sobie, by ktoś inny niż szwajcarski architekt podjął takie wyzwanie.
Wzniesioną w stylu mauretańsko-neoromańskim synagogę w Kielcach ufundował Mojżesz Pfeifer. Zaczęto ją budować w 1902 roku według projektu architekta miejskiego Stanisława Szpakowskiego. W wyniku powojennej odbudowy w stylu socrealistycznym bożnica straciła pierwotną formę architektoniczną. Od wybuchu wojny budynek nie pełni roli świątyni, w niedługim czasie przestanie być siedzibą Archiwum Państwowego.
Peter Zumthor (ur. 1943) jest zaliczany do grona najlepszych współczesnych architektów na świecie. W 2009 roku odebrał w Buenos Aires prestiżową nagrodę Jaya Pritzkera, która uważana jest za Nobla w dziedzinie architektury.
Twórczość Zumthora przedstawiana jest jako najlepszy przykład typowego dla współczesnej szwajcarskiej architektury minimalizmu – architekt posługuje się bowiem wyłącznie najprostszymi formami, nie używa ornamentów ani dekoracji, jego kreacje są surowe i oszczędne. Zumthor znany jest także z tego, że nie przyjmuje zleceń na widowiskowe gmachy w światowych metropoliach.(PAP)
mch/ ls/ jbr/
