Paweł Huelle urodził się 10 września w 1957 roku w Gdańsku. Został absolwentem Uniwersytetu Gdańskiego; ukończył filologię polską, którą studiował między innymi pod okiem Marii Janion, Edmunda Kotarskiego i Reginy Pawłowskiej. Na uniwersystecie pracował jako dziennikarz w Biurze Informacji Prasowej „Solidarności”, również jako redaktor i dyrektor Ośrodka Gdańśkiego Telewizji Polskiej, felietonista „Gazety Wyborczej”. Wykładał filozofię na gdańskiej Akademii Medycznej.
Jego pierwsza powieść to „Weiser Dawidek” która została wydana, gdy autor miał 30 lat. Akcja tej powieści rozgrywa się w Gdańsku w roku 1957. Jest to historia tajemniczego zniknięcia żydowskiego trzynastoletniego chłopca pod koniec niezapomnianych letnich wakacji. Z pozoru oparta na schemacie powieści detektywistycznej jest powieścią na poły sensacyjną, na poły paraboliczną i jednocześnie jest pełna metafor. Można ją odczytać jako opowieść o dojrzewaniu, jako powieść obyczajową, polityczną, przygodową, ale również jako filozoficzny traktat. Dzięki tej niejednoznaczności i niezwykle skomponowanej konstrukcji została okrzyknięta przez krytyków jako „arcydzieło”, „zwycięstwo literatury”, „książka dziesięciolecia”. Jednocześnie jest to powieść, która przyniosła mu najwięcej rozgłosu. Z dwóch powodów. Pierwszy z nich, to ekranizacja Wojciecha Marczewskiego w 2000 roku. Natomiast druga – to proces wytoczony przez księdza prałata Henryka Jankowskiego przeciwko pisarzowi.
Zdaniem duchownego, Huelle naruszył jego dobra osobiste twierdząc, że prałat przemawia jak „gauleiter, gensek, a nie jak kapłan”, a za dobra materialne mógłby zamienić „polski paszport na paszport Volksdeutschsa, Rosjanina, czy Irakijczyka”. Sąd nakazał pisarzowi zamieszczenie na własny koszt w „Rzeczpospolitej” oświadczenia następującej treści: „W związku z zamieszczeniem w dniu 22 maja 2004 r. artykułu mojego autorstwa pt. Zrozumieć diabła dot. osoby oraz działalności ks. Henryka Jankowskiego proboszcza Bazyliki św. Brygidy w Gdańsku pragnę przeprosić ks. Henryka Jankowskiego za użyte w nim sformułowania i określenia obrażające jego osobę”.
Pisarz się odwołał i wygrał apelację. Ostatecznie nie musiał go przepraszać ani wpłacać pieniędzy katolickiej organizacji charytatywnej Caritas. Sąd obciążył kosztami postępowania ks. Jankowskiego. Musiał on też zwrócić Pawłowi Huelle 1000 zł kosztów, które pisarz poniósł w związku z procesem.
Jednak w późniejszym czasie (12 września 2005) przegrał trwający 8 miesięcy w Sądzie Okręgowym w Gdańsku proces o naruszenie dóbr osobistych, jaki pisarzowi wytoczył ks. Jankowski.
Jego kolejną książką była „Opowiadania na czas przeprowadzki” (1991), która stanowi opis przygody związanej z dociekaniem prawdy. Trzy lata później zostały wydane „Wiersze”, natomiast kolejne pozycje to: „Pierwsza miłość i inne opowiadania” (1996), „Inne historie” (1999) i „Mercedes-Benz. Z listów do Hrabala” (2001), która jest uważana za jedną z ważniejszych jego powieści. Jest to pełna humoru powieść, która zaczyna się w okolicznościach niezwykle dramatycznych: bohater, który wsiada do małego fiata z instruktorką kursu prawa jazdy, nieomal umiera z upokorzenia i wstydu. Już w pierwszych chwilach tej historii daje się wyczuć hrabalowską nutkę narracji. Czeski pisarz w opowiadaniu „Wieczorna lekcja jazdy” w analogiczny sposób próbował obłaskawić i zmylić czujność instruktora usiłującego wprowadzić go w arkana jazdy na motocyklu. Paweł Huelle napisał powieść, w której wątki hrabalowskie przeplatają się ze współczesnymi, dzięki czemu uzyskał niezwykła wielowymiarowość i uniwersalność powieści. Jego ostatnia powieść to „Opowieści chłodnego morza” z 2008 roku.
<
Paweł Huelle jest również autorem scenariuszy do filmów „O dwóch takich, co nic nie ukradli” oraz „Wróżby kumaka”, na podstawie Guntera Grassa. Na podstawie „Srebrnego deszczu” oraz „Stołu” – opowiadań Huellego – powstały spektakle Teatru Telewizji, zaś jego sztuka, „Kąpielisko Orłów”, uzyskała nagrodę za reżyserię (Macieja Englerta) na festiwalu „Dwa Teatry” w Sopocie w roku 1994.
Jako gdańszczanin z urodzenia, większość swej twórczości poświęca rodzinnemu miastu i sprawom z nim związanym. W latach 80. związany był z prasą konspiracyjną. W latach 1994-1999 był dyrektorem Ośrodka Gdańskiego Telewizji Polskiej. Autor „Weisera Dawidka” jest umieszczany obok Stefana Chwina i Guntera Grassa w trójce pisarzy zajmujących się tematyką Gdańska, jego osobliwości, powiązania z kulturą kaszubską, niemiecką i polską. Mówi się o nim jako o pisarzu „małej ojczyzny”, choć opowiadania są osadzone w różnych, drobiazgowo rekonstruowanych pod względem historycznego miejsca i czasu realiach.
Huelle jako pisarz odniósł ogromny sukces i uhonorowany został wieloma prestiżowymi nagrodami. W 1997 nominowany był do Literackiej Nagrody NIKE. Jest laureatem Paszportu Polityki. Otrzymane nagrody: nagroda PEN Clubu w dziedzinie prozy w 1995 roku, nagroda Fundacji im. Kościelskich, nagroda Fundacji A. Jurzykowskiego w 1996 roku. Jego twórczość została przetłumaczona na angielski, niemiecki, francuski, hiszpański, włoski, czeski, fiński, szwedzki i holenderski.
Jego proza to często gra aluzji, dialog z poprzednikami literackimi (warto zaznaczyć, że krytycy wskazywali na liczne powiązania z prozą Guntera Grassa i Brunona Schulza). Dla jego książek charakterystyczne są zwykłe z pozoru zdarzenia, które stają się znakami tajemnicy. Motywy pojawiające się to zapis własnej historii dorastania, poszukiwania mitycznej genealogii i korzeni duchownych. Bardzo często pojawiają się również motywy autobiograficzne, lecz jak sam autor powiedział, nie stanowią one najważniejszej ramy konstrukcyjnej.
Jolanta Nowaczyk, 3 lipca 2009
