01.09. Gdańsk (PAP) – Irena Sendlerowa zasługuje na najwyższe honory świata – powiedział prezydent Lech Kaczyński w poniedziałek w Gdańsku podczas uroczystej europejskiej premiery filmu „Dzieci Ireny Sendlerowej”.
Jak podkreślił prezydent, wśród Polaków, którzy w czasie II wojny światowej ratowali Żydów, Irena Sendlerowa, mała krucha kobieta, zajmuje miejsce szczególne.
Oprócz prezydenta, któremu towarzyszyła małżonka Maria Kaczyńska, w premierze filmu uczestniczyli m.in. minister kultury i dziedzictwa narodowego Bogdan Zdrojewski, naczelny rabin Polski Michael Schudrich, dyrektor Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej Agnieszka Odorowicz oraz twórcy i aktorzy filmu, wśród nich reżyser John Kent Harrison, autor muzyki Jan A.P. Kaczmarek, aktorki Anna Paquin, Marcia Gay Harden, Danuta Stenka i Maja Ostaszewska.
Premiera filmu wpisuje się w program oficjalnych obchodów 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej.
Irena Sendlerowa uratowała 2500 dzieci żydowskich, wywożąc je z warszawskiego getta i ukrywając w polskich rodzinach, w sierocińcach oraz klasztorach w Warszawie, Chotomowie i Turkowicach. Zaopatrzono je w fałszywe dokumenty i wspomagano materialnie. Imiona dzieci i nazwiska rodzin, do których trafiły, Sendlerowa zapisywała, szyfrując, na paskach bibułki, które umieszczała w słoiku. Słoik zakopała pod jabłonką na podwórku przy ul. Lekarskiej 9.
Sendlerowa i jej łączniczki przemycały dzieci w samochodzie, który na teren getta wwoził środki czystości, a wracał z dziećmi, które wywożono w pudle, skrzynce lub w worku. Dzieci oddzielane od rodziców płakały i krzyczały. Podawano im więc środki nasenne.
Wyprowadzano je też przez piwnice kamienic lub przez gmach sądów na Lesznie. Wtajemniczeni w akcję dwaj woźni otwierali drzwi i prowadzili dzieci do tylnego wyjścia na aryjską stronę.
Inny szlak „przerzutu” rozpoczynał się w zajezdni tramwajowej po żydowskiej stronie. Mąż jednej łączniczek był motorniczym. O świcie, gdy ruszały tramwaje, znajdował w wagonie pod ławką karton z uśpionym dzieckiem i wywoził je w bezpieczne miejsce za murami. Te sposoby dotyczyły małych dzieci. Kilkunastoletni chłopcy i dziewczęta byli wyprowadzani w tzw. brygadach pracy i potem kierowani do partyzantki.
„Pani Irena Sendlerowa wolała skromnie mówić, że przyczyniła się do ratowania, że była tylko ogniwem w +łańcuchu ocalenia+ dzieci” – zauważyła we wcześniejszej rozmowie z PAP Anna Mieszkowska, która razem z Sendlerową przygotowała książkę „Matka dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej”, na podstawie której został film nakręcony.
„Jestem szczęśliwy i odczuwam satysfakcję, że powstał ten film o młodej, pięknej kobiecie o szlachetnym sercu i wielkiej odwadze – mówił w rozmowie z PAP amerykański reżyser John Kent Harrison. – Kobiecie, która powiedziała do swych koleżanek, współpracowniczek z ośrodka pomocy społecznej: +Nie wiem jak wy, ale ja wypowiadam wojnę Hitlerowi+”.
Film „Odważne serce Ireny Sendler” – „The Courageous Heart of Irena Sendler” miał swoją amerykańską premierę 19 kwietnia. Został on wyprodukowany dla amerykańskiej firmy Hallmark of Fame, dla telewizji CBS. Jego polska wersja pod tytułem „Dzieci Ireny Sendlerowej” została przemontowana. „Wzmocnione zostały sceny pokazujące niemiecki terror okupacyjny w Polsce” – powiedziała PAP Beata Pisula, producentka filmu ze strony polskiej.
Nagrodzona Oscarem za rolę w filmie „Fortepian” Anna Paquin wcieliła się w rolę polskiej bohaterki Ireny Sendlerowej. Odtwórczynią roli matki Ireny Sendlerowej – Janiny – jest Marcia Gay Harden, również nagrodzona Oscarem za rolę w filmie biograficznym o Jacksonie Pollocku. Muzykę skomponował Jan A.P. Kaczmarek, a realizatorem zdjęć jest Jerzy Zieliński. John Kent Harrison, scenarzysta i reżyser filmu, jest znany w Polsce z filmu o Janie Pawle II z Johnem Voightem w roli głównej. (PAP)
