Kościół św. Jakuba w Częstochowie
To następny warty uwagi częstochowski kościół o pięknej architekturze.
Jest to kościół położony w częstochowskim śródmieściu, niedaleko Placu Władysława Biegańskiego.
Zanim powstał kościół, w 1586 roku wybudowano tutaj kapliczkę św. Jakuba razem z przytułkiem dla chorych i potrzebujących pielgrzymów. Jeszcze w tamtym czasie postawiono ją w pustym miejscu pomiędzy Starym Miastem a Częstochówką. Kaplicę rozbudowano dopiero w 1674 roku, a zrobił to częstochowski mieszczanin Jakub Zalejski, który był radnym miejskim. Natomiast dzięki prowincjałowi zakonu o. A. Gołdonowskiemu postawiono tam świątynię barokową.
W 1683 roku kościół odwiedził król Jan III Sobieski, który jechał w tym czasie do Wiednia. Było to 24 lipca, wtedy też jego syn Jakub obchodził imieniny i wraz z całą rodziną postanowili odwiedzić kościół patrona.
W 1786 roku do Częstochowy przyjechały ss. Mariawitki, które zamieszkały w kościele do czasu aż nie wybudowały w 1862 roku swojej siedziby. Kiedy ss. Mariawitki opuściły kościół zaczął on popadać w ruinę co sprawiło, że został on rozebrany.
W 1869 roku władze cesarskie przejęły te tereny i na miejscu dawnego kościoła św. Jakuba powstała w latach 1870 – 1872 cerkiew wybudowana w stylu bizantyjskim – cerkiew św. Cyryla i Metodego. Wzorem budowy częstochowskiej cerkwi była warszawska cerkiew św. Marii Magdaleny. Przez krótki czas wokół częstochowskiej cerkwi mieścił się również prawosławny szpital, który szybko został jednak zlikwidowany, a po zakończeniu I wojny światowej w 1918 roku Polacy przejęli ten teren w ramach akcji rewindykacji cerkwi. Świątynia wróciła do rąk katolików i tak został on kościołem filialnym parafii św. Zygmunta. Kościół też przez pewien czas pełnił także funkcję kościoła wojskowego pod wezwaniem św. Stanisława Kostki.
W trakcie II wojny światowej władze niemieckie oddały kościół w ręce ludności prawosławnej (1943), ale w marcu 1947 roku kościół znów trafił w ręce katolików i był na nowo parafią św. Jakuba. W 1948 roku ks. prałat Wojciech Mordy, który był proboszczem parafii św. Jakuba usunął kopuły bizantyjskie, środkowe zmienił na półkoliste, natomiast boczne zastąpił stożkowatymi daszkami. Dodatkowo w latach 1969 – 1974 ks. proboszcz kanonik T. Ojrzyński dokonał gruntownej przebudowy wnętrza kościoła ze stylu bizantyjskiego na styl świątyni wczesnochrześcijańskiej wg projektu Stanisława Pospieszalskiego. Przyozdobiono go dekoracją sgraffitową wykonaną przez Marię Antoninę Kozłowską i Zofię Szczerbę. Natomiast ściany boczne obito drewnianą boazerią, okna wyposażono w nowe witraże. Mimo tych licznych zmian, kościół św. Jakuba do dziś zachował cechy architektury neobizantyjskiej.
Marta Kotas 2009-08-07
