28.02. Przemyśl (PAP) – Kilkaset osób było uczestnikami plenerowego widowiska historycznego "Na nieludzką ziemię", które w niedzielę, w 70. rocznicę pierwszej masowej deportacji obywateli polskich w głąb Związku Sowieckiego, odbyło się w Przemyślu. Rekonstrukcje obejrzało kilka tysięcy osób.
"Wywożonym dawano kilkanaście, czasami kilkadziesiąt minut na spakowanie. W towarowych wagonach ruszali ze stacji Przemyśl-Bakończyce. Podróż na miejsce zsyłki trwała nawet kilka tygodni. Ludzie, głównie dzieci, umierali z zimna, z głodu i wyczerpania" – powiedział PAP wiceprezydent Przemyśla i historyk, Dariusz Iwaneczko.
Niedzielna inscenizacja odbyła się w podobnej scenerii. Były sceny aresztowań, zwożenia ludzi, ładowania ich do towarowych wagonów, odjazd składu. W przemyskiej rekonstrukcji wykorzystano m.in. pociąg z wagonami z lat 30., sprowadzonymi ze Skansenu Taboru Kolejowego w Chabówce.
"Przesłaniem rekonstrukcji są szacunek i pamięć o deportowanych oraz przypomnienie tych wydarzeń młodzieży" – dodał wiceprezydent Iwaneczko.
Po 17 września 1939 r. znaczna część Przemyśla znalazła się pod okupacja sowiecką. Ze stacji Przemyśl – Bakończyce do Związku Sowieckiego wywożono w latach 1940-41 oraz 1944-45.
Widowisko historyczne zorganizowały m.in. Centrum Kulturalne w Przemyślu, Przemyskie Stowarzyszenie Rekonstrukcji Historycznej "X D.O.K.", urząd marszałkowski woj. podkarpackiego, rzeszowski oddział Instytutu Pamięci Narodowej. Patronat honorowy nad imprezą objął prezydent Lech Kaczyński.
Rekonstrukcję poprzedziła msza św. w miejscowej bazylice archikatedralnej oraz odsłonięcie na placu przed przemyskim dworcem "Dzwonu Sybiraka".
10 lutego 1940 r. władze sowieckie przeprowadziły pierwszą z czterech masowych deportacji obywateli polskich, w czasie której – według danych NKWD – do północnych obwodów Rosji i na zachodnią Syberię wywieziono około 140 tys. ludzi. Deportacja odbyła się w straszliwych warunkach, które dla wielu były wyrokiem śmierci. W czasie jej trwania temperatura dochodziła nawet do minus 40 st. C.(PAP)
kyc/ itm/