Autor projektu: Tadeusz Łodziana
Data odsłonięcia: 14.08.1995r.
Miejsce usytuowania: Plac Piłsudskiego, obok Hotelu Europejskiego
Materiały: brąz, granit
Wymiary: wysokość: 3m
Napisy: Józef Piłsudski, I Marszałek Polski
W 1990 roku z inicjatywy ówczesnego prezydenta Warszawy Stanisława Wyganowskiego rozpoczęto prace nad postawieniem na placu
Na Rozdrożu pomnika Józefa Piłsudskiego. Stworzeniem projektu cokołu oraz wykonaniem makiety zajął się Zbigniew Gąsior. Trzy
lata później burmistrz Jan Rutkiewicz dokonał zmiany lokalizacji na aleje Ujazdowskie, niedaleko bramy Łazienek. Miejsce nie
zostało jednak zbyt entuzjastycznie przyjęte przez Komitet Obywatelski Budowy Pomnika Marszałka Piłsudskiego. Jego członkowie
preferowali ustawienie go na placu Piłsudskiego, mimo że projekt tam po prostu nie pasował, gdyż Łodzian nie tworzył rzeźby z
myślą o otwartej przestrzeni. Rok później ostatecznie zdecydowano się na plac Piłsudskiego i rozpisano konkurs pod patronatem
Lecha Wałęsy, jednak kolejna Komitet znowu interweniował domagając się realizacji wizji Łodziana, w pobliżu Grobu Nieznanego
Żołnierza.
Odlew pomnika został wykonany w gdyńskiej Stoczni Marynarki Wojennej. Niestety w wyniku kilku zaniedbań całość ma liczne wady
i jest stworzona dość niestarannie. Z tego powodu Łodzian zdecydował o ustawieniu pomnika na wysokim cokole, aby ukryć
niedoskonałości rzeźby. Po przywiezieniu gotowego pomnika do stolicy, zamknięto go w magazynach wojskowych w Cytadeli, z
powodu początkowego braku jednoznacznej decyzji o miejscu jego ustawienia. Pojawiła się nawet idea o przeniesieniu pomnika do
Gdyni i ustawieniu niedaleko tamtejszego molo, natomiast na placu Piłsudskiego stanąłby projekt autorstwa St. Ostrowskiego.
Ustawiono go jednak przy Belwederze, gdzie Piłsudski mieszkał w okresie sprawowania władzy.
W końcu zdecydowano o postawieniu pomnika u wylotu ulicy Michała Tokarzewskiego-Karaszewicza, frontem do placu Piłsudskiego,
praktycznie na parkingu dla gości hotelu Europejskiego (do tego miejsca chodził często ze swoimi córkami na lody). Ta niezbyt
trafna lokalizacja sprawia, że m.in. w trakcie święta 11 listopada żołnierze ustawiają się tyłem do pomnika Marszałka, co
jest przez niektórych odbierane jako nieświadome lekceważenie dawnego dowódcy.
14 sierpnia 1995 roku odsłonięcia pomnika Marszałka dokonała Jadwiga Jaraczewska – córka Piłsudskiego oraz prezydent RP Lech
Wałęsa.
Ciekawostki:
– pomnik zyskał sobie przydomek 'parkingowego’ ze wzlędu na otaczający go sznur samochodów; marszałek wygląda jakby był
strażnikiem i ich pilnował;
– Piłsudski nie lubił swojej ochrony, co potwierdza jego wypowiedź: „w Polsce żyję i sam własnej d… upilnować potrafię”.
Często wymykał się swoim ochroniarzom i wybierał się z córkami na lody do hotelu Europejskiego, obok którego stoi teraz jego
pomnik;
Informacje pochodzą z:
warszawa.naszemiasto.pl
sztuka.net
Jan Kowalski 2009.07.19
