Zycie
Witold Friemann był polskim kompozytorem i pianistą, który urodził się 20 sierpnia 1889 roku w Koninie, natomiast zmarł 22 marca 1977 roku niedaleko w Warszawy w Laskach.
Początkowo naukę gry na fortepianie pobierał i Pawła Romaszki, a teorii muzyki uczył się u Marka Zawirskiego. Ponadto w 1909 roku skończył Instytut Muzyczny w Warszawie, gdzie również uczył się gry na fortepianie oraz kompozycji i instrumentacji.
Kiedy w 1912 roku wyjechał do Lipska i Meiningen nadal uczył się gry na fortepianie oraz kompozycji.
Chociaż debiutował w 1914 roku musiał przerwać swoje koncerty przez wybuch I wojny światowej. Koncerty wznowił dopiero w 1921 roku we Lwowie, gdzie przeniósł się po zakończeniu wojny.
Poza koncertami i komponowaniem zajmował się również prowadzeniem klasy fortepianu (do 1929 roku) w Konserwatorium Polskiego Towarzystwa Muzycznego we Lwowie.
Był również publicystą, a jego artykuły ukazywały się w piśmie „Słowo Polskie”. Kiedy zakończył współpracę z lwowską uczelnią przeniósł się do Katowic. Założył tam Państwowe Konserwatorium Muzyczne, a także był jego dyrektorem, a także był inicjatorem założenia jedynej w kraju Wojskowej Szkoły Muzycznej.
Następnie w 1933 roku przeniósł się do Warszawy, gdzie początkowo pracował na stanowisku kontrolera muzycznego, a z czasem pełnił funkcję referenta muzyki poważnej.
Kiedy wybuchła II wojna światowa Friemann brał udział w koncertach konspiracyjnych i prowadził tajne nauczanie.
Po zakończeniu wojny, w 1946 roku był dyrygentem chóru oraz nauczycielem gry na fortepianie w Zakładzie dla Ociemniałych w Laskach pod Warszawą. Uczył tam również po przejściu na emeryturę.
Za swoją twórczość Witold Friemann otrzymał wiele nagród i odznaczeń.
Twórczość
Do najważniejszych kompozycji przygotowanych przez Witolda Friemanna należą przede wszystkim utwory takie jak: Konrad Wallenrod, poemat symfoniczny (1908), Anioł, pieśń na głos i fortepian do słów Michaiła Lermontowa (1909), Smutna opowieść na fortepian (1910), Psalm VIII na głosy solowe, chór i orkiestrę do słów Jana Kochanowskiego (1910), Sonata polska na skrzypce i fortepian (1912), Koncert-fantazja na fortepian i orkiestrę nr 1 (1913), Modlitwa, pieśń na głos i fortepian do słów Leopolda Staffa (1913), Elegia na wiolonczelę i fortepian (1913), Psalm XXX na głosy solowe, chór i orkiestrę do słów Jana Kochanowskiego (1921), Nokturn na skrzypce i fortepian (1921), Pieśń czerkieska na głos i fortepian do słów Michaiła Lermontowa (1922), Psalm XC na chór do słów Jana Kochanowskiego (1922), Romanse na skrzypce i fortepian * (1922), Zwycięstwo, pieśń na głos i fortepian do słów Rabindranath’a Tagore’a (1925), Inwokacja na 12 instrumentów dętych i kotły (1926), Suita staroświecka na fortepian (1927), Marsz żałobny na orkiestrę (1928), Cudne oczy, pieśń na głos i fortepian do słów Kazimierza Przerwy-Tetmajera (1928), Pamiętam ciche, jasne, złote dnie, pieśń na głos i fortepian do słów Kazimierza Przerwy-Tetmajera (1928), Noc majowa, pieśń na głos i fortepian do słów Kazimierza Przerwy-Tetmajera (1928), Etiuda w sekundach na fortepian (1928), Opowieść wschodnia na obój, skrzypce, wiolonczelę i fortepian (1931), Kwartet smyczkowy nr 1 „Rapsod śląski” (1932), Preludium na wiolonczelę i fortepian (1933), Chanson d’automne na głos i fortepian do słów Paula Marie Verlaine’a (1933), Giewont, opera (1934), Cztery pieśni rycerskie, suita na altówkę i harfę (lub fortepian) (1935), Suita antica na skrzypce i fortepian (1935), Sonata na altówkę i fortepian (1935), Cień Chopina, fantazja na fortepian i orkiestrę (1937), Mazurek na skrzypce i fortepian (1939), Oberek na skrzypce i fortepian (1939), Trzy utwory na altówkę i fortepian (1940-47), Kwartet smyczkowy nr 2 (1942), Kwintet fortepiany z klarnetem (1943), Opowieść morska na fortepian (1943), Muzyka w czasie Mszy św. na organy (1944), Suita podhalańska na baryton solo i orkiestrę smyczkową (1946), Polskie misterium ludowe na głosy solowe, chór mieszany i fortepian do słów Marii Konopnickiej (1946), Sonata na skrzypce i fortepian nr 2 (1947), Dwa romanse na skrzypce i fortepian (1947), Symfonia nr 1 „Słowiańska” (1948), Introdukcja i ballada na fortepian (1948), Cztery suity mazowieckie na głosy solowe, chór mieszany i orkiestrę (1948-51), Sonata na klarnet i fortepian nr 1 „Quasi una sonata” * (1949), Spod Warszawy na głos solo, chór mieszany i orkiestrę (1949), Cień Chopina na baryton, fortepian i orkiestrę do słów Kazimierza Przerwy-Tetmajera (1949), Symfonia nr 2 „Sinfonietta Mazowiecka” (1950), Koncert na wiolonczelę i orkiestrę (1950), Polska suita A-dur na skrzypce i fortepian (1950), Rapsod mazowiecki na głos solo, chór mieszany i orkiestrę (1950), Suita podhalańska na baryton solo i orkiestrę smyczkową (1950), Miniatury dwugłosowe na fortepian * (1950), Koncert na fortepian i orkiestrę nr 2 (1951), Dwie suity chłopskie na orkiestrę (1952), Koncert na fortepian i orkiestrę nr 3 (1952), Koncert na altówkę i orkiestrę nr 1 (1952), Kain, opera (1952), Kwartet smyczkowy nr 3 (1953), Symfonia nr 3 (1953), Trio na instrumenty dęte (1953), Suita na klarnet i fortepian (1953), Koncert na skrzypce i orkiestrę (1954), Kwintet fortepiany nr 2 (1954), Kwartet fortepiany (1954), Preludium g-moll na skrzypce i fortepian (1954), Kasia, baśń operowa (1955), Suita mazowiecka na orkiestrę (1956), Koncert na fortepian i orkiestrę nr 4 (1956), Bazyliszek, legenda warszawska, wodewil (1958), Sonata na klarnet i fortepian nr 2 (1959), Sonata na klarnet i fortepian nr 3 „Romantica” (1959), Koncert na klarnet i orkiestrę nr 1 (1960), Concerto lirico na obój i orkiestrę (1961), Koncert na klarnet i orkiestrę nr 2 (1961), Koncert na sopran i orkiestrę (1961), Koncert na dwa fortepiany solo (1962), Concerto impetuoso na fortepian i orkiestrę (1963), Koncert na flet i orkiestrę (1963), Koncert na fagot i orkiestrę (1963), Concertino na 2 fortepiany solo (1963), Pacem in terris na chór mieszany i orkiestrę (1963), Polska suita na flet i fortepian (1964), Trzy mazurki na skrzypce i fortepian (1964), Concerto eroico na puzon tenorowy i orkiestrę (1966), Improwizacja na puzon tenorowy (1966), Koncert na róg F solo z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej w trzech częściach (1966-68), Koncert na trąbkę i orkiestrę (1967), Cudne oczy [wersja I] na sopran (lub tenor) z fortepianem (1967), Cudne oczy [wersja II] na sopran (lub tenor) i orkiestrę (1967), Taniec śląski na skrzypce i fortepian * (1967), Koncert nr 2 w trzech częściach na altówkę solo z towarzyszeniem orkiestry smyczkowej, kotłów i talerzy (1968), Koncert na dwa fagoty i orkiestrę (1968), Koncert nr 2 w trzech częściach na puzon tenorowy z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej (1969), Polonez majestatyczny na tubę i fortepian (1969), Litania o zjednoczenie chrześcijan na chór mieszany i orkiestrę (1969), Litania o zjednoczenie ludzkości na sopran, tenor, baryton, bas, chór żeński, męski, mieszany oraz orkiestrę symfoniczną (1969), Gwiazdy w twych włosach na tenor (lub sopran) i fortepian (1969), Przez dżungle i puszcze na tenor (lub mezzosopran) i fortepian (1969), Quasi Notturno na fortepian (1969), Mazurek d-moll na fortepian (1969), Mazurek g-moll na fortepian (1969), Mazurek c-moll na fortepian (1969), Mazurek fis-moll na fortepian (1969), Quasi Mazurka b-moll na fortepian (1969), Preludium Quasi Romanza Ges-dur na fortepian (1969), Dwa na tenor (lub mezzosopran) i fortepian (1969), Preludium f-moll na fortepian (1969), Preludium d-moll na fortepian (1969), Preludium a-moll na fortepian (1969), Preludium tragiczne na fortepian (1969), Koncert na puzon basowy z towarzyszeniem orkiestry symfonicznej (1969-70), Koncert na kontrabas i orkiestrę (1970), Cztery pieśni rycerskie, concertino na altówkę i harfę oraz flet, obój, klarnet, 2 fagoty, kontrafagot i perkusję (1970), Danse a l’antique na flet i fortepian (1970), Cudne oczy [wersja III] na sopran (lub tenor) i orkiestrę symfoniczną (1970), Równy krok na chór mieszany i orkiestrę (1971), Myśli na altówkę i fortepian (1971), Piosenka o Koninie na chór mieszany a cappella (1971), Chorał na 4 puzony (1972), Suita na 4 puzony i wielki bęben (1972), Improwizacja i polonez na klarnet i fortepian (1973), Nokturn G-dur na wiolonczelę i fortepian (1974), Didache na chór i fortepian (1974), Andante molto F-dur na klarnet i fortepian (1974), Tańce polskie na klarnet i orkiestrę (1975), Mazurek g-moll na altówkę i fortepian (1975), Romanza i Vita dolorosa na fortepian (1975), Suita na 4 puzony (1976), Dwa utwory na 3 puzony (1976), Kiedy ranne wstają zorze na 2 klarnety, 2 fagoty, kontrafagot, kotły i talerze (1976), Pensées tres tristet na fortepian (1976), Hymn dla Polski na chór i fortepian (1976) oraz Duet-romanza na 2 puzony (1976).
Marta Kotas 2009-07-08
