Romuald
Kamil Witkowski urodził się w 1876 roku w Skierniewicach. W 1899 roku rozpoczął
naukę w Szkole Rysunkowej w Warszawie, a dwa lata później dołączył do grona
studentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Podczas studiów kształcił się pod
kierunkiem Floriana Cynka, Józefa Unierzyskiego oraz Jana Stanisławskiego. W
1904 roku Romuald Kamil Witkowski otrzymał dyplom i podjął decyzję o przeniesieniu
się do Warszawy, a zaledwie rok później prezentował już swoje obrazy w
Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych.
Malarz szybko stał
się jednym z najbardziej aktywnych organizatorów warszawskiego życia
artystycznego. W 1917 roku został członkiem ugrupowania Plastycy Awangardowi,
wspierał też działalność Polskiego Klubu Artystycznego. W tym samym okresie
objął przewodnictwo nad Klubem Futurystów oraz współuczestniczył przy założeniu
warszawskiej grupy Formistów. Należał on także do Stowarzyszenia Artystów
Polskich Rytm , a wraz z twórcami skupionymi wokół Praesens
i grupy Plastycy Nowocześni wystawiał swoje prace.
Obrazy
Romualda Kamila Witkowskiego były wielokrotnie prezentowane polskiej i
zagranicznej publiczności. Wystawiano je m.in. w Monachium i Paryżu, a także w
ramach międzynarodowej ekspozycji L’Art Vivant en Europe w
Brukseli oraz XVIII Biennale w Wenecji. Za swoje dokonania artystyczne otrzymał
on brązowy medal na Powszechnej Wystawie Krajowej (Poznań, 1929) oraz złoty
medal na Światowej Wystawie Sztuka i Technika (Paryż,
1937).
Romuald Kamil Witkowski zmarł w 1950 roku w Milanówku.
Jego spuścizna artystyczna obejmuje martwe natury,
portrety, pejzaże oraz malowidła ścienne. Witkowski przez długi czas poszukiwał
inspiracji w różnych nurtach malarstwa zanim wypracował swój odrębny,
indywidualny styl. Jego obrazy z pierwszego okresu twórczości nawiązywały do
secesyjnej estetyki, natomiast późniejsze powstawały pod wpływem
postimpresjonistycznych dzieł Władysława Ślewińskiego, a także Paula Gauguina i
Paula Cezanne’a. Na rozwój jego sztuki istotny wpływ miał również kubizm,
którego ślady dostrzec można w sposobie konstruowania malarskich przestrzeni. Wypracowany
po latach eksperymentów styl odznaczał się stosowaniem syntetycznych oraz
zgeometryzowanych form, które artysta dodatkowo wzbogacał niezwykłymi
zestawieniami barw oraz łączeniem gładkich płaszczyzn z impastowymi, niemal
wyrzeźbionymi w grubej warstwie farby powierzchniami.
Wszystko
to składa się na interesujący efekt przestrzeni jako układanki złożonej ze źle
dobranych puzzli. Poszczególne jej cząstki nie tylko nie odznaczają się
jednolitą fakturą oraz kolorystyką, lecz również nie pasują do siebie kształtem
oraz wymiarami. Są to duże, bądź nieco drobniejsze formy, które stykają się ze
sobą brzegami, a niekiedy delikatnie nachodzą na siebie, jak to ma miejsce w
przypadku Pejzażu z 1917 roku, lub budują przestrzeń z
niedopasowanych i lekko zgeometryzowanych płatów wywołując iluzję kolażu (vide
Śledzie ).
Interesująca wizja
przestrzeni pojawia się na powstałym w połowie lat trzydziestych
Autoportrecie . Z rozległej, niemal monochromatycznej płaszczyzny,
którą oplata wyrazisty kontur, wyrasta ostro zarysowana twarz mężczyzny. Liczne
zmarszczki, bruzdy oraz charakterystyczne rysy twarzy, podkreślone
gdzieniegdzie grubym obrysem sprawiają, że charakterystyczne oblicze malarza
zdecydowanie odcina się od wyblakłej i zupełnie jednolitej płaszczyzny koszuli.
Najciekawsze jest jednak tło, na które składają się niewielkie, nachodzące na
siebie formy. Dzięki odpowiedniemu zestawieniu barw Witkowskiemu udało się
uzyskać iluzję trójwymiarowości poszczególnych elementów, które nie tylko nie
pasują do pozostałych puzzli , lecz zdają się wręcz
sterczeć z nierównej płaszczyzny obrazu. Wizerunek malarza w przedziwny sposób
komponuje się z niezwykłym tłem sugerując ścisły związek pomiędzy postacią
artysty a opracowaną przez niego formułą obrazu.
Bibliografia:
http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_witkowski_romuald_kamil
Nina Kinitz 15 lutego 2010
