Hieronim Franciszek Konarski (herbu Gryf) urodził się 30 września 1700 roku. Imię Stanisław przyjął po wstąpieniu do Pijarów. Był pisarzem, pedagogiem, założycielem Collegium Nobilium* w roku 1740 i reformatorem szkolnictwa.
Konarski posiada szlacheckie korzenie. Jego ojciec pełnił funkcję kasztelana zawichojskiego, a matka była blisko spokrewniona z rodem Tarłów. Po śmierci rodziców zaopiekował się nim wuj, Antoni Czermiński, a w roku 1709 wuj oddał go do kolegium pijarskiego w Piotrkowie. Sześć lat później wstąpił do zakonu pijarów.
W Podolińcu był nauczycielem poezji i składni w znanym w całej Polsce Kolegium Pijarów. Pracował różniej jako katecheta i wykładowca filozofii.
W 1722 roku kapituła wydelegowała go do Warszawy, gdzie pełnił funkcję nauczyciela retoryki w warszawskim kolegium.
Następne lata spędza na kształceniu się. W Rzymie ukończył Collegium Nasarenum, które było inspiracją do utworzenia Collegium Nobilium. Studiował m.in. w Niemczech. W roku 1730 zaczął edytować zbiór konstytucji i praw sejmowych.
Konarski dużo podróżował po Francji. Dzięki temu poznawał ówczesne idee dotyczące wychowania i nauczania. Jego największymi wzorcami byli John Locke i Rollin.
W roku 1771 otrzymał medal Sapere auso (Temu, który odważył się być mądrym) od króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Był człowiekiem niezwykle inteligentnym. Dzięki konsekwencji w swoich działaniach, wytrwałemu dążeniu do celu i wyjątkowej jasności umysłu, zyskał szacunek i udało mu się zreformować, w porównaniu z innymi państwami, zacofane szkolnictwo. Zależało mu na sprawiedliwości, odrzucał pychę, pieniactwo i pijaństwo (potępiał za to szlachtę). Za największą cnotą człowieka uważał posłuszeństwo.
Dla Konarskiego znaczenie miały przede wszystkim:
-nauka języka narodowego
-wprowadzenie zajęć z rozwoju fizycznego
-umiejętność stosowania wiedzy w praktyce
-odrzucenie „pustej” erudycji*
-rozwój duchowy i postawa chrześcijańska
Jego najważniejsze dzieła to:
-4-tomowe ”O skutecznym rad sposobie” (lata 1760-1763)
–”Ordynacja wizytacji apostolskich”
–”Mowa o kształtowaniu człowieka uczciwego i prawego obywatela”
Stanisław Konarski zmarł 3 sierpnia 1773 w Warszawie. Jego prochy zostały pogrzebane w okolicach kościoła św. Karola Boromeusza na katolickim cmentarzu na Powązkach. Przed powstaniem listopadowym spoczywały w kościele przy ulicy Długiej w Warszawie.
*Collegium Nobilium – internat dla szlachty, z której mieli wywodzić się przyszli kierujący Rzeczpospolitą Polską.
**erudycja – rozległa wiedza; wszechstronna znajomość przedmiotu.
Źródła:
-„Zarys dziejów literatury polskiej” J. Kleiner, W. Maciąg
-www.wikipedia.pl
Hanna Maria Szczesiak 2008.11.20