Istnieje kilka hipotez dotyczących daty oraz miejsca narodzin Hermana Hana. Najczęściej przyjmuje się, iż artysta przyszedł na świat około 1575 roku na Śląsku – najprawdopodobniej w Nysie. Niektórzy badacze sugerują, że malarz urodził się dokładnie w 1574roku. <br> We wczesnej młodości Herman Han zdobywał wiedzę o sztuce od swojego ojca – cechowego malarza dekoracyjnego. Następnie kontynuował naukę malarskiego kunsztu w pracowniach zagranicznych nauczycieli – prawdopodobnie kształcił się on w Niderlandach, Pradze lub we Włoszech. Pod koniec szesnastego wieku Herman Han powrócił do Polski i osiedlił się w Gdańsku, gdzie wkrótce założył własną pracownię malarstwa. Od tego czasu malarz łączył pracę pedagoga z realizowaniem zamówień na obrazy o tematyce religijnej. <br> W 1612 roku artysta znalazł się w gronie założycieli gdańskiego cechu malarzy, a dwa lata później otrzymał obywatelstwo nadbałtyckiego miasta. Mniej więcej w tym samym czasie Herman Han zaczął malować obrazy religijne dla klasztorów cysterskich w Oliwie oraz Pelplinie. Powstały wtedy dzieła takie, jak „Trójca Święta” oraz „Koncert anielski”. Stworzył on również serię portretów przedstawiających wizerunki fundatorów oraz dobrodziejów. Cykl ten powstał na życzenie cystersów oliwskich. <br> W 1623 roku malarz postanowił przenieść się do Chojnic. Otworzył tam pracownię, lecz równocześnie wciąż utrzymywał swoje gdańskie atelier. Tuż po zmianie miejsca zamieszkania artysta stworzył jedno z najbardziej cenionych dzieł polskiego baroku – „Koronację Najświętszej Marii Panny”. Obraz ten został wkomponowany w kunsztownie zdobiony ołtarz katedry w Pelplinie. Oprócz tworzenia dzieł i edukowania młodych pokoleń malarzy artysta zajmował się także odnawianiem malowideł. <br> Herman Han zmarł w 1627 lub w pierwszych miesiącach 1628 roku w Chojnicach. Został on pochowany w podziemiach chojnickiej Bazyliki Ścięcia Jana Chrzciciela. Zgodnie z testamentem artysty po jego śmierci przekazano 25 grzywien ubogim, a miejscowym jezuitom wręczono kunsztownie zdobiony, złoty krzyż. <br> Dorobek twórczy Hermana Hana obejmuje utrzymane w barokowej konwencji obrazowania dzieła, wśród których znajdują się następujące obrazy: „Wniebowzięcie Najświętszej Marii Panny”, „Uczta w Kanie Galilejskiej”, „Wskrzeszenie Łazarza” oraz „Wizja świętego Tomasza z Akwinu”. Oprócz wspomnianych wyżej malowideł artysta stworzył jeszcze wiele innych obrazów o tematyce religijnej, a także liczne epitafia oraz portrety. <br> Jego twórczość jest ceniona za idealne zrównoważenie wyszukanej formy z przekazywaną treścią. Bogata wyobraźnia artysty pozwalała mu budować skomplikowane kompozycje, w których piętrzyły się rzędy aniołów i świętych, wydobywane z mroku za pomocą wyrazistych barw. Herman Han słynął z doskonałego wyczucia koloru, potrafił również świetnie operować światłocieniem. Na niektórych obrazach jego autorstwa można dostrzec kilka różnych źródeł światła – zarówno naturalnych, jak i tych, których ośrodkiem jest sylwetka przedstawianej postaci. <br> Twórczość Hermana Han wpisuje się w charakterystyczny dla baroku sposób dobierania tonacji kolorystycznych zwany tenebryzmem. Polega on na stworzeniu ciemnego tła obrazu, z którego wyłaniają się oświetlone sylwetki bohaterów dzieła. Herman Han osiągnął mistrzostwo w budowaniu skomplikowanych relacji światłocieniowych, które uzyskiwał dzięki zastosowaniu estetyki tenebrystycznej. Umiejętności Hermana Hana w tej dziedzinie sprawiły, że jego dzieła były wielokrotnie porównywane do obrazów Rembrandta, który zasłynął z biegłego opanowania sztuki wydobywania kontrastów świetlnych. <br> Do najbardziej znanych obrazów Hermana Hana należy „Koronacja Najświętszej Marii Panny”. Zatopione w ramach kunsztownie rzeźbionego ołtarza dzieło przedstawia niekończące się rzędy postaci, nad których głowami aniołowie unoszą Marię. Jej sylwetka stanowi centralny punkt obrazu i zarazem jest jedną z najbardziej wyrazistych postaci tegoż dzieła. Nad nieproporcjonalnie dużą figurą Maryi górują Jezus, Bóg Ojciec oraz Duch Święty, który występuje tu pod postacią białego gołębia. Nad głową każdego z nich lśni aureola, która oddaje część swojego blasku koronie, mającej za chwilę spocząć na czole matki Jezusa. Góra obrazu jest wyraźnie zaokrąglona, przez co nasuwa skojarzenia z nieboskłonem. Na słuszność tych asocjacji wskazuje fakt, że właśnie w najwyższej partii obrazu zasiadają sylwetki świętych postaci. Ozdobione kunsztownie dzieło posiada dodatkowo wizualne ramy, stworzone przez twarze oraz drobne figury świadków koronacji. <br> <i> Nina Kinitz 12 lutego 2009 </i>
