Maria Konopnicka

Maria Konopnicka

W latach 1855-1856 Maria Konopnicka uczęszczała na pensję do sióstr sakramentek w Warszawie. Tam poznała Elizę Orzeszkową (ówcześnie Pawłowską), z którą się zaprzyjaźniła, a przyjaźń ta okazała się być na całe życie. Wiedzę zdobywała właściwie samodzielnie przez całe swoje późniejsze życie. Nie studiowała, ale żywo interesowała się literaturą. W wieku 20 lat wyszła za mąż za Jarosława Konopnickiego. Małżeństwo to nie było udane, ale Konopniccy mieli razem ośmioro dzieci (dwoje z nich zmarło zaraz po porodzie). W 1877 roku Konopnicka zostawiła męża i wraz z sześciorgiem dzieci wyjechała do Warszawy, gdzie mieszkała do 1890 roku. Początkowo pracowała jako nauczycielka i korepetytorka, pisała też swoje pierwsze artykuły o tematyce społecznej i podpisywała się pseudonimem Jan Sawa (inne pseudonimy Konopnickiej to Marko, Jan Waręż). W latach 1884-1886 redagowała pismo dla kobiet „Świt”. Zajmowała się także krytyką literacka i publikowała swe artykuły w takich czasopismach jak: „Bluszcz”, „Kłosy”, „Gazeta Polska”, „Kurier Warszawski”. W 1870 roku zadebiutowała jako poetka wierszem „W zimowy poranek” opublikowanym w czasopiśmie „Kaliszanin”. Utwór ten spodobał się czytelnikom i Konopnicka została zauważona jako poetka. Z okazji jubileuszu pracy twórczej otrzymała od rządu dworek w Żarnowcu koło Krosna (dziś województwo podkarpackie). Stąd, w latach 1890-1903 wyjeżdżała m.in. do Szwajcarii, Niemiec, Austrii. Zmarła 8 października 1910 roku we Lwowie. Chorowała na zapalenie płuc. Miała 68 lat.
Konopnicka zachęcona przychylnym przyjęciem swych debiutanckich wierszy, wydała w 1881 roku swój pierwszy tomik poezji. W latach 1883, 1886, 1887 i 1896 ukazywały się kolejne serie liryków Konopnickiej. Na początku XIX wieku Konopnicka rozpoczęła pisanie nowel. Tą formą literacką zadebiutowała w 1888 roku zbiorem „Cztery nowele”. Osiągnęła mistrzostwo tej formy pisarskiej, stworzyła wybitne utwory, z których wystarczy wspomnieć te najważniejsze: „Dym”, „Mendel Gdański”, „Miłosierdzie gminy”, „Nasza szkapa”.

Od 1884 roku Konopnicka publikowała utwory dla dzieci. Najwybitniejsze z nich, to prozatorska opowieść „O krasnoludkach i sierotce Marysi” (1896), „O Janku Wędrowniczku” (1893), „Na jagody” (1903) czy „Stefek Burczymucha”. W 1908 roku Konopnicka w czasopiśmie „Przodownicy” opublikowała „Rotę”, zainspirowaną wydarzeniami we Wrześnie, gdzie dzieci stanęły w obronie polskiego języka przeciwko germanizacji. „Rota” stała się jedną z najważniejszych polskich pieśni patriotycznych.

We wszystkich swych utworach, zgodnie z duchem epoki, podejmowała tematy ucisku społecznego, biedy, zacofania, niesprawiedliwości społecznej. Utwory oscylowały też w obrębie problematyki folklorystycznej. Los ludzki nie pozostawał jej obojętny, szczególnie wrażliwa był na los dziecka. Przez sobie współczesnych uznana została za najwybitniejszą poetkę swej epoki.

Agata Ignatowicz 2008.07.18

Share

Written by:

3 883 Posts

View All Posts
Follow Me :