Adam Myjak

Adam Myjak

Adam Myjak urodził się 3 stycznia 1947 roku w Starym Sączu. Pierwsze lata swojego życia spędził w Częstochowie i tam też rozpoczął edukację szkolną. Jako jedenastolatek, wraz z rodzicami i piątką rodzeństwa, przeniósł się do Sandomierza. Skończył szkołę podstawową, a następnie Licem Ogólnokształcące – Collegium Gostomianum. Zaraz po liceum, rozpoczął studia na wydziale rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, gdzie został uczniem Stanisława Kulona.



Pierwsze sukcesy artystyczne zaczął odnosić już w czasach studenckich: zdobył I nagrodę za „Najlepszą pracę roku 1967 studentów Warszawy” (w kategorii rzeźby). Został uznany już jako student za najbardziej interesującego debiutanta w dziedzinie rzeźby w początkach lat siedemdziesiątych.
Na początku lat 70. Myjak stworzył w różnych materiałach – terakocie, stiuku, betonie, sztucznym kamieniu, brązie – cykl wielkich głów o rysach dramatycznie zdeformowanych przez nierówno ukształtowaną powierzchnię, szramy, szczeliny. Postaci rzeźbione przez Adama Myjaka wydają się być ciężkie – nie tylko ciężarem ich bryły, lecz jest w nich szczególna sugestia treści psychicznych, egzystują na płynnej granicy snu i zamierania, na pograniczu jawy i zapadania w sen lub w stan jakiegoś odrętwienia. Ekspresja większości rzeźb koncentruje się przede wszystkim w oczach, zaznaczanych niekiedy nieokreślona wypukłością, a najczęściej jedynie bolesnym, szczelinowatym, głębokim nacięciem.

Studia ukończył z wyróżnieniem w 1971 roku. Po obronie pracy dyplomowej związał się na stałe z macierzystą uczelnią, na której rozpoczynał pracę jako asystent. W latach 1979 – 1981 roku wyjechał do Duisburgu (RFN) na stypendium twórcze, podczas którego wykładał rzeźbę na tamtejszym Uniwersytecie na Wydziale Sztuk Pięknych.

Jako zaledwie 24-latek został stypendystą Ministerstwa Kultury i Sztuki, co się powtórzyło ponownie trzy lata później, natomiast kilka lat potem został wyróżniony Nagrodą II stopnia Prezesa Rady Ministrów. Adam Myjak pełnił funkcje redaktora graficznego pisma „Orientacja” oraz miesięcznika literackiego młodych „Nowy Wyraz”. Był związany z poetyckim pokoleniem 68 roku (zwane inaczej Nową Falą, do której należeli m.in. Stanisław Barańczak oraz Adam Zagajewski).
W latach 80., zaczęły powstawać torsy oraz wizerunki całych postaci o różnym stopniu przetworzeń (Ludzki pejzaż w 1981 roku, Figury w latach 1987-1988).

Do dziś Adam Myjak pełni funkcje profesora na swojej macierzystej uczelni we Warszawie. Trzykrotnie był wybierany na rektora tej uczelni – kolejno w latach 1990, 1996 oraz 1999. Przez pewien okres prowadził swoją pracownię rzeźby. We wrześniu 2005 roku otrzymał najwyższe odznaczenie za zasługi dla kultury – złoty medal Gloria Artis.

Adam Myjak to autor ponad 60 wystaw indywidualnych krajowych i zagranicznych – do najbardziej znaczących zalicza się w Muzeum im. W. Lehmbrucka w Duisburgu (w 1981 roku), w Muzeum Bochum (w 1989 roku), w Instytucie Kultury Polskiej w Pradze (w 1991 roku) oraz w warszawskiej Zachęcie (w 1993 roku).

W swoim dorobku ma projekty i realizacje monumentalne, podejmowane często z Antonim Januszem Pastwą – ostatnia realizacja to kwadryga na warszawskim Teatrze Wielkim, odsłonięta w maju 2002 roku.
Do jego największych projektów należą m.in. realizacje pomnikowe, np. pomnik według projektu Mariana Wnuka (1970 rok); Pomnik katyński dla tzw. Dolinki Katyńskiej na warszawskich Powiązkach Wojskowych (ze względów na sytuację polityczną pomnik ten nigdy nie został ustawiony). Oprócz tego Myjak jest twórcą licznych projektów medalierskich: Jana Pawła II, LOT-u: Paderewskiego, Słowackiego, Kusocińskiego, Moniuszki, Pendereckiego… Stworzył również scenografię do spektaklu „Prometeusz” w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu. Jego liczne prace znajdują się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, Krakowie, Poznaniu, Wrocławiu, Szczecinie, galerii BWA, Muzeum Lehmburcka w Duisburgu oraz w zbiorach prywatnych.

Najwcześniejsze praca Myjaka mogły być odczytane w aspekcie refleksyjnych nawrotów do czasów okupacji, lecz późniejsze rzeźby wyraźnie ujawniły swój współczesny, ogólnoludzki charakter metafory, wyrosłej z bolesnego pytania o sens cierpienia człowieka zagubionego w anonimowości dzisiejszego świata. W jego rzeźbach, które są bardzo starannie opracowane pod względem warsztatowym, uderza niezwykła płynność formy, dynamiczne poruszenie dziwnie kontrastujące z inercją środka ciężkości rzeźby a także ruchliwość i niekiedy malarskie wręcz potraktowanie samej powierzchni rzeźby.

Znany polski pisarz, Tadeusz Konwicki (autor „Kroniki wypadków miłosnych”), napisał o rzeźbach Myjaka tak: „Prace Adama Myjaka są monotematyczne w szlachetnym sensie tego słowa. Myjak najczęściej studiuje – o dziwo- ludzką głowę, ten zdumiewający organ, któremu zawdzięczamy nasze szczęście i nieszczęście przygody na prowincjonalnym skraju kosmosu. Myjak nie opisuje ludzkich fizjonomii, on je utrwala w materiale rzeźbiarskim w kontekście naszej wiedzy o nas samych i rewelacyjnych odkryć współczesnej nauki. Mam wrażenie, że wiele tych twarzy Myjaka jest zatartych albo przesłoniętych falami cząstek, które dopiero jutro poznamy”.

Rzeźbiarz w bezpośredni sposób określa pole swoich zainteresowań i poszukiwań artystycznych: „Kształt, w który sami jesteśmy obleczeni – figura ludzka – to znak najbardziej uniwersalny. Do niego i od niego idą wszystkie odniesienia. Może dlatego, że jest tak bardzo tradycyjny, że wydaje się, iż już nic nowego nie da się o nim powiedzieć – stanowi dla artysty tak wielkie wyzwanie. Dla mnie figura ludzka, głowa, twarz, ręce, cała postać, dlatego że tak często były wykorzystywane, nawet nadużywane jako znak plastyczny – stanowi szczególne wyzwanie. Jak w ten znak włożyć własne treści i przekazy?”. Zachęcam do obejrzenia prac Adama Myjaka, by móc zapoznać się z próbą sprostaniu postawionemu sobie wyzwania.

Jolanta Nowaczyk, 11 grudnia 2009 r.

Share

Written by:

3 883 Posts

View All Posts
Follow Me :