Andrzej Maksymilian Fredro (herbu Bończa) urodził się w roku 1620 na Rusi Czerwonej. Był polskim politykiem, filozofem, rzecznikiem średniej szlachty i pisarzem. Jego ojciec, Jerzy, był przemyskim stolnikiem.
9 marca 1652 roku, podczas pierwszego zerwanego parlamentu (przez posła Władysława Sicińskiego, który wykorzystał liberum veto*), był marszałkiem. Ze względu na swoją funkcję – mimo sprzeciwów obradujących – przerwał obrady sejmu.
W 1654 roku został kasztelanem lwowskim. Poparł kandydaturę Jana Sobieskiego w wyborach elekcyjnych w 1674 roku, a w roku 1676 nadano mu urząd wojewody podolskiego.
Opowiadał się za demokracją i merkantylizmem**.
Ufundował Kalwarię Pacławską (1665 r.), był zwolennikiem kontrreformacji.
Pisanie sprawiało mu przyjemność, jego prace były chętnie czytane. Przetłumaczono je na niemiecki i francuski. Bronił w nich liberum veto oraz wolności szlacheckiej, sprzeciwiał się tolerancji wyznaniowej. Najbardziej popularne są jego „Przysłowia mów potocznych”, napisane w 1658 roku.
Stworzył traktaty: Scriptorum fragmenta (1660 r.) i Militarium libri II (1668 r.).
Kilka z jego przysłów:
• „U niepewnego doktora najpewniejsza na śmierć recepta.”
• „Wydarte rzeczy w sytość nie idą.”
• „Tak niegłodny, co się najadł, jako co mu się jeść nie chce.”
• „Bez miary lekarstwo stanie za truciznę.”
Zmarł w 1679 roku.
* Liberum veto – zasada ustrojowa Rzeczypospolitej Obojga Narodów, dająca prawo każdemu z posłów biorących udział w obradach sejmu do zerwania ich i unieważnienia podjętych na niej uchwał.
** Merkantylizm – system poglądów ekonomiczno-politycznych, wywodzący się z bulionizmu – teorii mówiącej, że posiadanie metali szlachetnych równa się bogactwu.
Źródła:
-„Zarys dziejów literatury polskiej”, J. Kleiner, W. Maciąg
-www.wikipedia.pl
Hanna Szczesiak 2008.07.31
