Ojciec poety był wykształconym urzędnikiem, matka także pochodziła z rodziny inteligenckiej. Kiedy Tuwim miał 10 lat (1904) rodzice wysłali go do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Łodzi. Do szkoły tej uczęszczał do 1914 roku. Jeszcze przed ukończeniem szkoły zadebiutował niejako podwójnie: raz jako poeta wierszem „Prośba”, wydrukowanym w 1913 roku w „Kurierze Warszawskim”, a drugi raz, w tym samym roku jako tłumacz na esperanto wiersza Leopolda Staffa „W jesiennym słońcu”. Rok przed debiutem poznał swoją przyszłą żonę (1912), Stefanię, którą poślubił po siedmiu latach narzeczeństwa, w 1919 roku.
W 1916 roku przeniósł się z Łodzi do Warszawy i zaczął studia prawnicze i filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim. Nigdy ich jednak nie skończył (studiował 2 lata). W czasie studiów podjął się współpracy z czasopismem „Pro arte et studio”. Współtworzył kabaret „Pod Pikadorem”, brał udział w powstawaniu grupy poetyckiej Skamander. Pisywał też satyryczne felietony do „Cyrulika Warszawskiego” czy „Szpilek”.
W czasie drugiej wojny światowej przebywał na emigracji – wyjechał przez Rumunię do Francji, potem do Portugalii, Brazylii i Nowego Jorku. Na emigracji także parał się dziennikarstwem. W 1946 roku wrócił na stałe do kraju. Rok później objął stanowisko kierownika artystycznego Teatru Nowego w Warszawie. Publikował też wtedy w „Kuźnicy”, „Odrodzeniu”, „Przekroju” czy w „Szpilkach”. Tuwim zmarł w wieku 59 lat, w świąteczny wieczór 27 grudnia 1953 roku, w Zakopanem.
Jego pierwsze zbiory wierszy: „Czyhanie na Boga” (1918), „Sokrates tańczący” (1920), „Siódma jesień” (1922) czy „Wierszy tam czwarty” (1923) to odejście od Młodopolskiej retoryki i wizyjności. Depresyjne nastroje końca wieku zastąpione zostały u Tuwima optymizmem codziennego życia i radością bytu.
Drugi etap jego twórczości to zbiory: „Słowa we krwi” (1926), „Rzecz czarnoleska” (1929), „Biblia cygańska” (1933) czy „Treść gorejąca (1936) to krytyka totalitarnych nastrojów, braku tolerancji społecznej, strach przed faszyzmem i wyraźne nastroje pacyfistyczne.
W czasie drugiej wojny światowej Tuwim pisał swój wielki poemat, dziś nieco zapomniany: „Kwiaty polskie” (wydany po wojnie, w 1949 roku). Warta zaznaczenia jest twórczość satyryczna Tuwima, którą uprawiał przez całe swoje życie. Najwybitniejszym utworem o satyrycznym charakterze jest groteskowy i ekspresjonistyczny w swej wymowie „Bal w operze”, dzieło wydane w 1936 roku. Przed wybuchem wojny Tuwim zaczął pisać utwory dla dzieci, które zyskały sobie dużą popularność wśród najmłodszych czytelników (wiersze takie jak: „Lokomotywa”, „Słoń Trąbalski” czy „Zosia-Samosia” do dziś zna każde dziecko).
Agata Ignatowicz 2008.10.17
