Dzieła Władysława Jarockiego przyciągają wzrok wielością barw oraz zaczerpniętych z folkloru motywów, a także dekoracyjnymi konturami. Na płótnach tegoż malarza często pojawiają się piękne góralki w kwiecistych chustach, odziani w ludowe stroje grajkowie oraz drewniane chaty i kościoły przedstawione na tle zaśnieżonych gór. Artysta ukazywał też rozmaite obrzędy ludowe, a także tworzył portrety ludzi gór i rozmaite rysunki o charakterze satyrycznym.
Władysław Jarocki urodził się w 1879 roku w ukraińskich Podhajczykach. Jego przygoda ze sztuką rozpoczęła się stosunkowo późno, bo dopiero w 1902 roku. Wtedy to właśnie absolwent politechniki i przyszły artysta w jednej osobie po raz pierwszy przestąpił progi krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Jarocki miał szczęście, gdyż trafił na świetnych nauczycieli – malarskiego rzemiosła uczyli go Józef Mehoffer oraz Leon Wyczółkowski. Jeszcze podczas studiów odbył się debiut artystyczny malarza, który w 1905 roku zaprezentował swoje dzieła podczas wystawy zorganizowanej przez krakowskie Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych. W 1906 roku artysta uzyskał dyplom krakowskiej uczelni i postanowił kontynuować naukę we Francji.
Władysław Jarocki to przykład osoby, która całkowicie angażowała się w życie kulturalne oraz odniosła sukces twórczy nie zaniedbując przy tym innych dziedzin codziennej działalności. Artysta nie tylko malował i wystawiał swoje dzieła w kraju oraz poza jego granicami, ale również należał do kilku ugrupowań. Był on członkiem Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka”, a także wspierał działania wiedeńskiej „Secesji” oraz Towarzystwa Szerzenia Sztuki Polskiej wśród Obcych. W 1927 roku został prezesem krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych, a cztery lata później wszedł w skład Komisji Rzeczoznawców dla Państwowych Zbiorów Sztuki.
Władysław Jarocki spełniał się także w roli pedagoga. W 1920 roku zaczął kształcić studentów politechniki lwowskiej oraz Państwowej Szkoły Przemysłowej w zakresie sztuki rysunku. Niebawem został on profesorem nadzwyczajnym w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, a od 1925 roku obejmował stanowisko dziekana wydziału malarstwa i rzeźby. Dwanaście lat później Jarockiego mianowano profesorem zwyczajnym malarstwa. Po wybuchu II wojny światowej artysta czuwał nad prawidłowym funkcjonowaniem krakowskiego wydziału rzeźby – były to zarazem ostatnie lata jego działalności pedagogicznej.
Władysław Jarocki zasłynął nie tylko jako twórca obrazów, pedagog oraz organizator życia kulturalnego, ale również redaktor czasopisma „Sztuki Piękne” i współautor albumu poświęconego twórczości Stanisława Wyspiańskiego. Artysta był także autorem książek: „Meble. Historia rozwoju mebla w Europie” oraz „Moje drogi malarskie i inne wspomnienia”.
Pracowite życie Władysława Jarockiego dobiegło końca w 1965 roku w Krakowie.
Ulubionym tematem jego dzieł tegoż artysty były górskie pejzaże i przesycone ludowością wizerunki mieszkańców Podhala oraz terenów Huculszczyzny. Władysław Jarocki niejednokrotnie oddawał się wędrówkom po wioskach, w których zatrzymywał się jedynie po to, by móc przyjrzeć się folklorystycznym rytuałom oraz codziennemu życiu zwykłych ludzi. Z motywów ludowych, które pojawiają się na spódnicach lub chustach kobiet tworzył on swoiste ramy dekoracyjne przedstawianych postaci. Wyraziste kolory i realistycznie ukazane kwiaty lub inne wzory w połączeniu z dekoracyjną linią konturu zdobią sylwetki i twarze huculskich kobiet oraz góralek. Mężczyźni natomiast występują zwykle w nieco bardziej stonowanych strojach. Białe lub czerwone spodnie oraz kamizelka i kapelusz – oto pełne odzienie typowego człowieka gór, który przewija się przez wszystkie etapy twórczości Władysława Jarockiego. Podczas gdy góralki mają zachwycać urodą, witalnością i bogatym w kolory strojem, górale przykuwają uwagę widza niezwykłymi twarzami, które u mężczyzn są zwykle poorane zmarszczkami oraz zniszczone upływem czasu i ciężką pracą.
Przykładem dzieła przedstawiającego sylwetkę dziewczyny w góralskim stroju jest obraz zatytułowany „Dziewczyna góralska (Helenka na tle okna”). Na tle bujnej roślinności, widocznej zza szyby obramowanej drewnianą framugą stoi młoda góralka. Jej strój jest charakterystyczny dla mieszkańców regionu – bogato zdobiony gorset odsłania pełną falbanek koszulę, którą okrywa kwiecista chusta. Dodatkową ozdobę stanowią czerwone korale, oplatające potrójnym węzłem szyję dziewczyny oraz kremowa spódnica z wyraźnym motywem kwiatowym. Folklorystyczne motywy wydobyte z przestrzeni za pomocą dekoracyjnego konturu oraz intensywnych plam barwnych korespondują z widoczną za oknem roślinnością, przez co wydaje się, że są one powtórzonym elementem kompozycyjnym obrazu. Góralka doskonale wpasowuje się nie tylko w widoczny w oddali fragment krajobrazu, nasycone kolory jej chusty harmonizują bowiem także z framugą okien i drzwi, do których namalowania użyto podobnej tonacji kolorystycznej – brązów przechodzących w pomarańcze. Wizerunek pełnej wigoru góralki o hożej twarzy został ujęty w dekoracyjny sposób, lecz wydaje się, że poza warstwa estetyczną dzieła kryją się jeszcze inne, głębsze treści. Jak wiadomo twórcy z okresu Młodej Polski mieli szczególny stosunek do folkloru, który miał być lekiem na upadek kulturowy i cywilizacyjny. Otoczona bujnym kwieciem góralka wyraża zatem modernistyczną ideę powrotu do natury, a także fascynację życiem prostych ludzi – jedynej grupy społecznej, która nie uległa zepsuciu i jest zdolna do walki z dekadencką apatią.
Nina Kinitz 16 lipca 2009
