Właściwie nazywał się Jan Kanty Walery Eliasz-Radzikowski herbu Ogończyk. Urodził się we wrześniu 1841 roku w Krakowie, a zmarł w marcu 1905 roku (również w Krakowie). Jest jednym z najpopularniejszych polskich malarzy. Był współzałożycielem Towarzystwa Tatrzańskiego, autorem przewodników tatrzańskich.
Poprzez swoją działalność i pracę artystyczną uznawany jest za jednego z największych popularyzatorów Tatr i Zakopanego. Pochodził z rodziny utalentowanej artystycznie (brat rzeźbiarz, ojciec malarz, siostra malarka i hafciarka). Z kolei jego syn był lekarzem, malarzem i badaczem Tatr oraz Podhala.
Walery Eliasz studiował malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza. Później kontynuował naukę w Monachium.
Wśród jego prac najlepiej zaznaczyły się widoki zabytków Krakowa, tematyka historyczna, krajobrazy Tatr. Malował na płótnie oraz na naturalnym podłożu, na przykład obraz Matki Boskiej Skalskiej na wapiennej ścianie w Dolinie Mnikowskiej. Określany jest często jako pierwszy fotograf tatrzański.
Ponadto Walery Eliasz był jeszcze badaczem historii sztuki, a także wybitnym kostiumologiem. W 1862 roku wydał w Krakowie książkę zatytułowaną „Ubiory ludu w dawnej Polsce”.
Oprócz bycia znanym malarzem Walery Eliasz znany był także ze znajomości ogólnej sztuk, a przede wszystkim historii i kultury Tatr. Główną techniką malowania u Eliasza były farby olejne oraz akwarele. Szczególnie odnosiło się to do widoków zabytków Krakowa, a także większych kompozycji historycznych, jak na przykład Żółkiewski pod Cecorą, Obrona Krakowa przed Szwedami czy Wjazd Jana III do Wiednia.
Walery Eliasz cenił sobie precyzję wykonania, a także trzymanie się danej tematyki. Wielokrotnie odnosił się w swoich dziełach malarskich do Tatr i Zakopanego. Pasjonowało go życie tamtejszej ludności, ich tradycje, kultura, legendy, obyczaje, wierzenia. Na wielu jego obrazach podziwiać można między innymi krajobraz Tatr bądź Zakopanego w tle, drugoplanowo (chyba że obraz poświęcony był tylko temu), a na pierwszym planie znajdowały się postacie ubrane w tradycyjny góralski strój. Oglądać można najczęściej typowych górali, o których często mówi się w opowieściach, bądź spotkać ich można zabawiających turystów na turystycznych szlakach.
Sam Walery Eliasz nie stworzył wielu obrazów z innej tematyki. To była jego pasja i tego starał się trzymać przez całe swoje życie. Gdy nie mieszkał w Zakopanem starał się mieć przy sobie chociaż jeden wizerunek Zakopanego, który przypominałby mu o tym miejscu, które tak bardzo ukochał.
Agnes 2008.11.15
