„Jest to obszerny tom zawierający 400 wierszy 250 poetów z całego świata, zarówno byłych więźniów obozu, jak Primo Leviego, Haliny Birenbaum, Charlotte Delbo, Friedricha Loewy czy Tadeusza Borowskiego, jak i poetów współczesnych, w tym noblistów – Elie Wiesela, Salvatore Quasimodo, Roalda Hoffmanna, Wisławy Szymborskiej i Czesława Miłosza” – powiedział Mensfelt.
Według rzecznika wiersze autorstwa więźniów obozu to wyjątkowy dokument minionych czasów, „opisujący świat pogardy i zła, swoisty dowód zbrodni i przekaz prawdy o Auschwitz”.
Wiersze poświęcone Auschwitz powstawały, by pomóc zachować wewnętrzną wolność i potwierdzić swoje człowieczeństwo. Adam Zych, który przygotował antologię, podkreślił, że „twórczość obozowa, łagrowa, więzienna uświadamiała, że w najtrudniejszych nawet warunkach można i należy pozostać osobą ludzką, istotą twórczą, a nie skazanym na pogardę i zagładę przedmiotem”.
Twórczość artystów powojennych to znamienny dyskurs ze stwierdzeniem niemieckiego filozofa i socjologa, Theodora Adorno, że tworzenie poezji po Auschwitz jest barbarzyństwem. „Na świat można patrzeć/przez/powiększające szkła zdumienia/pomniejszające szkła zwątpienia/przez palce przez łzy/czarne niebieskie i różowe okulary/ i przez/[…] tysiące pustych okularów/muzeum Oświęcimia” – napisał polski poeta Henryk Jasiczek, którego wiersze znalazły się w antologii.
Rzecznik muzeum Jarosław Mensfelt zaznaczył, że obecne wydanie jest najobszerniejszym z dotychczasowych wyborem poezji o Auschwitz. W poprzednich latach, także pod redakcją Adama Zycha, ukazała się w dwóch tomach wersja polskojęzyczna „Na mojej ziemi był Oświęcim…”, anglojęzyczna „The Auschwitz Poems” oraz dwukrotnie niemieckojęzyczna „Auschwitz Gedichte”.
Wydawnictwo Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau powstało w 1957 roku. Wydało dotychczas ponad 400 pozycji w nakładzie około 8 milionów egzemplarzy w różnych wersjach językowych, w tym publikacje popularno-naukowe, wspomnienia, albumy, katalogi oraz przewodniki w około 20 językach. (PAP)
szf/ hes/
