30.11. Warszawa (PAP) – Gabriela Kownacka, aktorka Teatru Narodowego w Warszawie, odtwórczyni pamiętnej roli Anity w komedii muzycznej „Hallo Szpicbródka”, telewizyjnej publiczności znana jako Anka z serialu „Rodzina zastępcza”, zmarła we wtorek po ciężkiej chorobie.
Informację o śmierci artystki potwierdził PAP we wtorek Jan Englert, dyrektor artystyczny stołecznego Teatru Narodowego, z którym Kownacka związana była od 1999 roku. Wcześniej grała na deskach warszawskich teatrów Kwadrat (1975-78), Współczesnego (1978-84) i Studio (1984-99).
Aktorka urodziła się w 1952 roku we Wrocławiu; w 1971 roku dostała się na wydział aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, której rektorem był wówczas Tadeusz Łomnicki. Na pierwszym roku zagrała rolę Zosi w filmie „Wesele” Andrzeja Wajdy.
„Lubię różnorodność. Starałam się w taki sposób kierować swoim życiem zawodowym, żeby robić to, co mi odpowiada. Mimo że już dość długo pracuję, ciągle szukam w sobie nowych możliwości i środków wyrazu. I to jest dla mnie – dojrzałej już kobiety – zaskakujące, że wciąż czuję, iż jeszcze nie zagrałam tego, na co pozwala mój talent” – mówiła aktorka w jednym z wywiadów dla „Gazety Wyborczej”.
PWST ukończyła w 1975 r. W tym samym roku zadebiutowała w Teatrze Telewizji rolą Maggie w sztuce Arthura Millera „Po upadku” w reżyserii Andrzeja Łapickiego. W tym samym roku zaangażowała się do Teatru Kwadrat w Warszawie, gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce „Pepsie” w reżyserii Edwarda Dziewońskiego.
Kownacka była związana Teatrem Kwadrat przez kolejne trzy lata, w 1978 roku otrzymała angaż w Teatrze Współczesnym, w 1984 roku – w Teatrze Studio, a w 1999 roku związała się z Teatrem Narodowym w Warszawie.
Spośród występów filmowych w dekadzie lat 70. za najbardziej znaczące uznawano: uhonorowaną Nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego kreację w „Trędowatej” (1976) Jerzego Hoffmana oraz rolę Anity w komedii muzycznej „Hallo Szpicbródka czyli ostatni występ króla kasiarzy” (1978) w reżyserii Janusza Rzeszewskiego i Mieczysława Jahody.
Ponadto aktorka wystąpiła wówczas w „Skazanym” (1975) Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego, w „Ciuciubabce” Radosława Piwowarskiego, w „Rekolekcjach” Witolda Leszczyńskiego, „Rebusie” Tomasza Zygadły, „Pani Bovary to ja” Zbigniewa Kamińskiego i w „Szaradzie” Pawła Komorowskiego (wszystkie z 1977 roku).
Przełom lat 70. i 80. to szczytowy okres kariery Kownackiej, a tym samym czas najbardziej owocny jeśli chodzi o role filmowe. Zagrała m.in. rolę Bożeny w „Dziecinnych pytaniach” (1981) Janusza Zaorskiego, Danusi Wabik w „Nadzorze” (1983) Wiesława Saniewskiego, występowała u Wojciecha Jerzego Hasa w „Pismaku” (1984) i „Niezwykłej podróży Baltazara Kobera” (1988), u Andrzeja Wajdy w „Kronice wypadków miłosnych” oraz u Istvana Szabo w „Hanussenie” (oba z 1987 roku). Zagrała w sumie w 50 filmach.
Dużą popularność przyniósł Kownackiej telewizyjny serial komediowy „Rodzina zastępcza”, emitowany od 1999 roku. W nim, u boku Piotra Fronczewskiego, wcieliła się w rolę Anki Kwiatkowskiej – matki kilkorga dzieci, także adoptowanych. W 2005 roku za tę rolę otrzymała statuetkę Melonika dla Najlepszej Aktorki Komediowej na Festiwalu Dobrego Humoru w Trójmieście.
Chętnie grała w serialach. Oprócz „Rodziny zastępczej”, Kownacka wystąpiła także m.in. w serialu „Matki, żony i kochanki” i „Niani” (2007), gdzie zagrała siebie.
„Nie wstydzę się tego, że gram w serialach. +Matki, żony i kochanki+ to był mój pierwszy serial i zupełnie nowe zadanie. Przyjęłam rolę ze względu na reżysera Juliusza Machulskiego. Jego nazwisko gwarantowało, że film będzie oglądany. I rzeczywiście. (…) Udział w tamtym serialu był życiową przygodą” – mówiła w „GW” artystka.
Aktorka bardzo ceniła twórczość reżysera teatralnego Krystiana Lupy. „Mistrzem niedoścignionym jest Lupa. Jego spektakle wywołują dreszcze emocji, a jednocześnie uruchamiają intelekt. Aktorzy, których widziałam wcześniej i nie robili na mnie większego wrażenia, dzięki niemu tworzą obłędne kreacje” – mówiła w rozmowie z „Rzeczpospolitą”.
W 2005 roku Gabriela Kownacka „za zasługi w pracy artystycznej” została uhonorowana Złotym Krzyżem Zasługi.
Aktorka w 2004 r. zachorowała na nowotwór piersi. Przez sześć lat zmagała się z chorobą.(PAP)
agz/ hes/ mag/
