10.10. Radom (PAP) – Muzeum Witolda Gombrowicza otwarto w sobotę we Wsoli k. Radomia. Placówka mieści się w odrestaurowanym pałacyku, który należał do starszego brata pisarza. Witold Gombrowicz spędzał tu wakacje. Znawcy jego twórczości twierdzą, że tutaj właśnie powstał zarys „Ferdydurke”.
Placówka jest oddziałem Muzeum Literatury w Warszawie. Na stałej wystawie prezentowane są nie tylko listy, rękopisy i dokumenty należące do Gombrowicza, lecz także cenne fotografie ze zbiorów rodzinnych i pamiątki po pisarzu. Przekazała je m.in. żona pisarza Rita Gombrowicz. Są wśród nich m.in. krawaty, fajki, laski, okulary, wieczne pióro, filiżanka, maszyna do pisania oraz dwa ulubione fotele pisarza.
Jednym z bardziej osobistych, a zarazem symbolicznych elementów wystawy jest walizka, z którą w 1939 roku Gombrowicz wyjeżdżał z Polski i która towarzyszyła mu na emigracji.
Dyrektor Muzeum Literatury prof. Janusz Odrowąż-Pieniążek powiedział, że warto było utworzyć muzeum Gombrowicza, ponieważ reprezentuje on literaturę współczesną, która trafia do młodszych pokoleń.
Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Tomasz Merta zaznaczył, że Muzeum Gombrowicza będzie ważną instytucją kulturalną w Polsce. „Gombrowicz stopniowo zadomawia się w polskiej kulturze, wśród polskich czytelników, a teraz ma także w Polsce swój dom – we Wsoli” – powiedział Merta.
Marszałek Mazowsza Adam Struzik podkreślił, że Muzeum Gombrowicza we Wsoli w symboliczny sposób przywraca Gombrowicza Polsce i Mazowszu. „Nie ma ani w Polsce, ani w Europie lepszego miejsca, w którym moglibyśmy bardziej przybliżyć tę postać znakomitego pisarza, którego docenił cały świat” – powiedział Struzik.
Żona artysty Rita Gombrowicz przypomniała, że Witold Gombrowicz nie znosił muzeów. „Myślę jednak, że zmieniłby zdanie, gdyby wiedział, że jest to muzeum jemu poświęcone” – powiedziała. Według niej otwarcie placówki we Wsoli jest „powrotem Witolda Gombrowicza po wielu latach do jego miejsc rodzinnych”.
Kierownik wsolskiego muzeum Tomasz Tyczyński podkreślił, że oprócz klasycznych form działalności muzealnej, takich jak niewielkie wystawy czasowe, lekcje muzealne, prelekcje i wykłady, muzeum ma być miejscem spotkania i dyskusji. „Naszą ambicją jest przyciąganie młodych twórców i odbiorców kultury, młodych przede wszystkim nonkonformizmem i kreatywnością, a nie metrykalnie. A także „młodych” gombrowiczologów i wielbicieli twórczości Gombrowicza, także spoza ośrodków akademickich” – powiedział.
Rita Gombrowicz podkreśliła, że szczególnie ważna w popularyzowaniu postaci Gombrowicza i jego twórczości jest przygotowywana przez nią specjalna strona internetowa poświęcona mężowi (www.gombrowicz.net
Muzeum Witolda Gombrowicza położone jest przy trasie Warszawa – Kraków (90 km od Warszawy i 10 km od Radomia). Mieści się w zabytkowym pałacyku, który należał do brata pisarza – Jerzego. W latach 1924-1939 Witold często przyjeżdżał do Wsoli. W 2005 roku pałac wraz z sześcioma hektarami parku odkupił od radomskiego starosty samorząd województwa mazowieckiego. Prace adaptacyjne i remontowe pochłonęły blisko 5 mln zł.
Witold Gombrowicz (1904-1969) jest jednym z najwybitniejszych pisarzy polskich XX wieku – prozaikiem, dramaturgiem i eseistą. Debiutował zbiorem opowiadań psychologiczno-fantastycznych „Pamiętnik z okresu dojrzewania” w 1933 roku.
Utrzymana w tonie groteski powieść „Ferdydurke” (1937) zarysowała główne problemy jego twórczości: potęgę formy oraz ról społecznych w stosunkach między ludźmi i w ich psychice. Inne jego znane utwory to: „Iwona, księżniczka Burgunda”, „Ślub”, „Trans- Atlantyk”, „Pornografia” i „Kosmos”. Ważnym dziełem Gombrowicza były jego dzienniki: „Dziennik 1953-1956”, „Dziennik 1957-1961”, „Dziennik 1967-1969”. Jego utwory przetłumaczono już na 34 języki. W niektórych językach, np. w angielskim, niemieckim i francuskim jest przetłumaczona cała twórczość pisarza, natomiast w Chinach i w Korei jego dzieła dopiero zaczynają być przekładane. Gombrowicz zmarł w 1969 roku we Francji.(PAP)
ilp/ bno/
