5.4.Warszawa (PAP) – Światowa premiera amerykańskiego filmu fabularnego „The Courageous Heart of Irena Sendler” – „Odważne serce Ireny Sendler”, o Polce, która uratowała 2 500 dzieci żydowskich z getta w Warszawie, odbędzie się 19 kwietnia w telewizji CBS o godz. 21.00 – poinformowali PAP producenci.
Na ekrany kin w Polsce film trafi zapewne jesienią 2009 r., a wiosną 2010 r. trzyodcinkowy serial miałaby wyemitować TVP.
„Na razie trwają rozmowy z TVP na temat jej, wcześniej deklarowanego, udziału w koprodukcji filmu o Irenie Sendlerowej – powiedziała PAP Beata Pisula, współproducent filmu ze strony polskiej. – Jeśli one się pomyślnie sfinalizują, polscy widzowie obejrzą film w kinach i w telewizji”.
Akcja filmu rozpoczyna się na początku 1941 r., kiedy Niemcy zamykają warszawskie getto, a kończy w marcu 1944 r., gdy Irena Sendlerowa zostaje wykupiona z rąk gestapo.
Irena Sendlerowa uratowała 2 500 dzieci żydowskich, wywożąc je z warszawskiego getta i ukrywając w polskich rodzinach w sierocińcach oraz klasztorach w Warszawie, Chotomowie i Turkowicach. Przygotowano im fałszywe dokumenty i wspomagano materialnie. Imiona dzieci i nazwiska rodzin, do których trafiły, Sendlerowa zapisywała, szyfrując, na paskach bibułki, które umieszczała w słoiku, słoik zakopywała pod jabłonką na podwórku przy ul. Lekarskiej 9.
„Pani Irena Sendlerowa wolała skromnie mówić, że przyczyniła się do ratowania, że była tylko ogniwem w +łańcuchu ocalenia+ dzieci” – zauważa w rozmowie z PAP Anna Mieszkowska, która razem z Sendlerową przygotowała książkę „Matka dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej”, na podstawie której został film nakręcony.
Irena Sendlerowa i jej łączniczki przemycały dzieci na cztery sposoby – przypomina w książce Mieszkowska – np. w samochodzie, który na teren getta wwoził środki czystości, a wracał z dziećmi, które wywożono w pudle, skrzynce lub – niestety – w worku. Dzieci oddzielane od rodziców, dziadków płakały i krzyczały. Podawano im więc środki nasenne. Wyprowadzano je też przez piwnice kamienic lub przez gmach sądów na Lesznie. Wtajemniczeni w akcję dwaj woźni otwierali drzwi i prowadzili dzieci do tylnego wyjścia na aryjską stronę.
Kolejny szlak „przerzutu” rozpoczynał się w zajezdni tramwajowej po żydowskiej stronie. Mąż jednej łączniczek był motorniczym. O świcie, gdy ruszały tramwaje, znajdował w wagonie pod ławką karton z uśpionym dzieckiem i wywoził je w bezpieczne miejsce za murami. Te sposoby dotyczyły małych dzieci. Kilkunastoletni chłopcy i dziewczęta byli wyprowadzani w tzw. brygadach pracy i potem kierowani do partyzantki.
„Sceny ratowania dzieci są wzięte dokładnie z książki, z zacytowanego w niej listu Ireny Sendlerowej. Amerykańscy realizatorzy skrupulatnie trzymali się faktów. Ale zdarzały im się +wpadki+” – mówi Anna Mieszkowska, która była też konsultantem przy filmie.
„Realizatorzy wymyślili scenę, w której Irena Sendlerowa idzie na spacer do Łazienek i widzi bawiące się w parku dzieci żydowskie, polskie niemieckie. Sprzeciwiłam się temu – opowiada Mieszkowska. – +Dlaczego?+ – dziwili się Amerykanie. +To byłaby taka symboliczna scena na temat tolerancji+, uważał reżyser John Kent Harrison. Musiałam wytłumaczyć, że Polakom wstęp do Łazienek był wzbroniony, że to była dzielnica niemiecka, obszar miasta przeznaczony wyłącznie dla Niemców +Nur für Deutsche+, pokazałam nawet, gdzie stały szlabany”.
Film był kręcony na Łotwie w Rydze, gdzie jest dawna, dziś niezamieszkana dzielnica, podobna do krakowskiego Kazimierza. „Tam dowoziliśmy z Polski rekwizyty, kostiumy, broń, kamery” – mówi Beata Pisula, producent filmowy.
Według reżysera Johna Kenta Harrisona, największą niespodzianką i pewnym problemem był międzynarodowy charakter ekipy. „Na planie ludzie posługiwali się siedmioma językami: łotewskim, litewskim, estońskim, polskim, rosyjskim, niemieckim, i stosunkowo najmniej angielskim” – powiedział PAP Harrison. „Ale ekipa zgrała się perfekcyjnie” – dodał. I dzięki temu mógł powstać nasz film o młodej, pięknej kobiecie o szlachetnym sercu i wielkiej odwadze. Kobiecie, która powiedziała do swych koleżanek, współpracowniczek z ośrodka pomocy społecznej: +Nie wiem, jak wy, ale ja wypowiadam wojnę Hitlerowi+” – przypomniał Harrison.
Film „Odważne serce Ireny Sendler” – „The Courageous Heart of Irena Sendler” wyprodukowała amerykańska firma Hallmark of Fame dla telewizji CBS. Scenariusz, na podstawie książki Anny Mieszkowskiej „Matka dzieci Holocaustu. Historia Ireny Sendlerowej” napisał Harrison.
Harrison jest znany w Polsce z filmu o Janie Pawle II, z Johnem Voightem w roli głównej. Rolę Ireny Sendlerowej gra nowozelandzka aktorka Anna Paquin. Występują też m.in. Maja Ostaszewska, Danuta Stenka, Krzysztof Pieczyński. Muzykę skomponował Jan A.P. Kaczmarek. (PAP)
