Słowacki uczęszczał do gimnazjum w Krzemieńcu a w wieku 23 lat (1825 r.) rozpoczął naukę na Wydziale Prawa Uniwersytetu Wileńskiego. Studiował przez 3 lata, potem wyjechał do Warszawy i rozpoczął tam pracę jako aplikant w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. W 1831 roku zmienił pracę i przeszedł do Biura Dyplomatycznego Rządu Narodowego. W ramach obowiązków służbowych udał się z misją dyplomatyczną do Londynu (odwiedził najpierw Drezno, potem Londyn, by w końcu znaleźć się w Paryżu). Od 1832 roku przebywał w Genewie. Do 1838 roku wiele podróżował, zwiedził m.in. Włochy Grecję, Egipt, Palestynę i Syrię. Żył krótko, zaledwie 40 lat. Zmarł w 1849 roku w Paryżu na gruźlicę. W 1927 roku Marszałek Piłsudski nakazał sprowadzić zwłoki Słowackiego (który był ulubionym pisarzem Piłsudskiego), i złożyć je obok ciała Mickiewicza, na krakowskim Wawelu.
Cała twórczość Słowackiego oscyluje wokół tematyki narodowo-patriotycznej i egzystencjalnej, które były zgodne z duchem epoki. Uważany jest za wybitnego przedstawiciela mistycyzmu, teorii religijno-filozoficznej zakładającej możliwość kontaktu z Absolutem. Stworzył filozofię, którą nazwał genezyjską. Filarem tej filozofii było przekonanie o wyjątkowej roli narodu i jednostki w historii. Każdy człowiek, według Słowackiego, składa się z dwóch warstw – materialnej i duchowej. Warstwa materialna pełni funkcję służebną w życiu jednostki, jest po to, by móc wyzwolić w sobie formę wyższą, doskonałego Ducha. Polska, według Słowackiego, przez wiele lat ciemiężona i upokarzana „ofiarowała” siebie samą na ołtarzu historii po to, by stać się najdoskonalszym wcieleniem narodu, Mesjaszem, który może zbawić świat ale tylko poprzez czynną walkę ze złem historycznym („Polska Winkelriedem narodów”) a nie poprzez ponawianie ofiary Chrystusa, o którym pisał Mickiewicz („Polska Chrystusem narodów”).
Słowacki był twórcą niezwykle płodnym, żył krótko, ale pozostawił po sobie 13 dramatów, prawie 20 poematów, bogatą kolekcję liryki i korespondencję oraz powieść. Krytycy dzielą spuściznę Romantyka na kilka okresów. Pierwszy z nich to głównie przekłady, pierwsze próbki literackie, zmagania z piórem. Debiut Słowackiego to wydana anonimowo powieść „Hugo” w 1830 roku. Dwa lata później, w 1832 roku wydał dwa tomy swoich „Poezji” (trzeci tom ukazał się w 1833 r.). Dorobek twórczy tego okresu nie znalazł jednak uznania czytelników ani krytyków. Sam Słowacki także w późniejszym okresie swego życia niechętnie się o nim wypowiadał.
Od połowy lat trzydziestych dziewiętnastego wieku Słowacki wkracza w drugi okres swego pisarstwa, znacznie dojrzalszy. To wtedy powstają najwybitniejsze jego dzieła: „Kordian” (1834), „Balladyna” (1834), „Horsztyński” (1835), „W Szwajcarii” (1835-1836), „podróż do Ziemi Świętej (1836-1839), „Anhelli” (1838), „Lilla Weneda” (1839), „Mazepa” (1839), „Ojciec zadżumionych” (1839), czy „Beniowski” (początek 1841 r.).
Po powrocie z podróży zagranicznych do Włoch rozpoczął się trzeci okres twórczości poety, w którym prym wieść zaczęła idea filozofii genezyjskiej. W 1844 roku Słowacki prozą poetycką zaczął pisać dzieło zatytułowane „Genesis z Ducha”, w którym dał wykładnie swoich przekonań filozoficznych. Ducha filozofii genezyjskiej doszukać się można we wszystkich dziełach Słowackiego z ostatniego okresu jego twórczości: w dramacie napisanym wierszem pt. „Samuel Zborowski” (1844 lub 1845), w „Śnie srebrnym Salomei (1843), poemacie dramatycznym „Ksiądz Marek” (1843), w dramacie napisanym wierszem „Fantazy” (1845-1846) oraz w poemacie historiozoficznym z 1847 roku „Król-Duch”.
Twórczość Słowackiego nie była przyjmowana w epoce życzliwie. Uważano go za przesadnego mistyka, wizjonera i rewolucjonistę. Stała się rzecz podobna jak z Norwidem – dopiero Młoda Polska odkryła wielkość tej twórczości i jej wyjątkowość. Słowackiego zaczęto wystawiać na polskich scenach a jego utwory zaczęły być tłumaczone na wiele języków świata.
Agata Ignatowicz 2008.07.18
