Barańczak uczył się w I Liceum Ogólnokształcącym w Poznaniu, później w tym samym mieście studiował polonistykę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza. Tam doktoryzował się (praca o Mironie Białoszewskim) i zaczął pracę naukowo-dydaktyczną.
Debiut poetycki Barańczaka przypadł na 1965 rok, kiedy zabłysnął na łamach miesięcznika „Odra”. W 1967 roku podjął współpracę z miesięcznikiem „Nurt”, w którym pracował do 1971 roku. Lata te to także okres przynależności Barańczaka do PZPR. W 1975 roku Barańczak był jednym z sygnatariuszy „Listu 59” – protestu intelektualistów polskich wobec zmian w Konstytucji Polskiej. Po wydarzeniach czerwca 1976 roku współtworzył Komitet Obrony Robotników oraz podziemny kwartalnik „Zapis”. W 1977 roku za działalność w KOR został usunięty ze swojej uczelni. W 1981 roku wyjechał do Stanów, gdzie na Uniwersytecie Harvarda, jako profesor, wykłada literaturę polską.
Twórczość Barańczaka często określana jest nowym barokiem. Poeta, zafascynowany epoką, obrazowaniem i stylem tej epoki posługuje się po mistrzowsku tamtą poetyką, poruszając w swej poezji współczesne, ale uniwersalne tematy. Najczęściej stosowanym środkiem wyrazu artystycznego są u Barańczaka neologizmy, metafory i porównania.
Poezja pierwszego okresu pisarstwa Barańczaka nazywana jest często lingwistyczną. Barańczak zachwyca się możliwościami języka, podnosi niekiedy ów język do rangi tematu. Ten pierwszy okres twórczości to czas formowania się „Nowej Fali”. Z tego okresu pochodzą takie zbiory jak: „Korekta twarzy” (1968), „Jednym tchem” (1970), „Dziennik poranny” (1972) i „Sztuczne oddychanie” (1974).
Kolejne lata to sprzeciw poetycki Barańczaka wobec komunistycznych metod rządzenia i komunistycznej rzeczywistości. Sprzeciw ten zawarł poeta w takich tomach jak: „Ja wiem, że to niesłuszne” (1977) czy „Tryptyk z betonu, zmęczenia i śniegu” (1980).
Barańczak opublikował też kilka zbiorów esejów, z których warto wymienić przynajmniej kilka: „Etyka i poetyka” (1979), „Atlantyda” (1986), „Przed i po” (1988), „Uciekinier z utopii. O poezji Zbigniewa Herberta” (1984) czy Poezja i duch Uogólnienia (1996).
Stanisław Barańczak jest jednym z najwybitniejszych współczesnych tłumaczy poezji anglosaskiej na język polski i polskiej na angielski.
Wydany w 1998 roku zbiór wierszy „Chirurgiczna precyzja” przyniósł w 1999 roku Barańczakowi prestiżową polską nagrodę „Nike”.
Agata Ignatowicz 2008.10.17
