Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą

To już po raz 42 na kazimierskim rynku, w dniach od 27 do 29 czerwca 2008 odbył się Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych.
Niemal ze wszystkich regionów kraju wystąpiły 22 kapele, 32 zespołów śpiewaczych, 13 instrumentalistów, 23 solistów – śpiewaków. Ponadto w konkursie „Duży – Mały” wzięło udział 21 grup wykonawców. W sumie podczas zmagań festiwalowych wystapiło osiemset osób, to jest najlepsza ocena skali i rozmachu tej wspaniałej imprezy.
Przyznano 63 nagrody i wyróżnienia. Poniżej tego krótkiego opisu pełna lista nagrodzonych.
Jury oceniło poziom artystyczny festiwalu jako wyrównany, podkreślając bogatą prezentację tradycyjnego repertuaru pieśni i muzyki z większości regionów Polski. Ciągłość tradycji oraz żywotność autentycznego – czasem nawet z rodowodem średniowiecznym – repertuaru zapewnia fakt, że wielu wykonawców powraca na kazimierską sceną nie tylko jako wykonawcy, ale także mistrzowie w konkursie Duży – Mały, aktywizując młodych do ludowego muzykowania.
Długoletnia jurorka Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych Maria Baliszewska w artykule „Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu wobec współczesnych wyzwań” zamieszczonym w pierwszym numerze festiwalowego „Burczybasa” wyznacza niejako kierunki, w których impreza ta powinna ewoluować. Przede wszystkim zmianie ulec powinna sama nazwa festiwalu tak, by podkreślić, że w Kazimierzu nagradzane jest odtwarzanie repertuaru zanikającego – starych ballad, pieśni obrzędowych, które w ten sposób mogą zachować swoją żywotność. I taką nazwę proponuje – Festiwal Dawnej Muzyki Ludowej. Inny pomysł to wprowadzenie nowych kategorii wykonawczych, by w Kazimierzu mogły zaistnieć w większym stopniu niż dotychczas mniejszości narodowe i etniczne, a także dopuszczenie do udziału w konkursie wykonawców z miasta rekonstruujących muzykę ludową.
Czas pokaże, że to oni są przyszłością muzyki ludowej pisze Maria Baliszewska.

Festiwal to najważniejsze, prestiżowe spotkanie śpiewaków i kapel ludowych w Polsce. Celem jest przegląd, popularyzacja oraz dokumentacja tradycji autentycznego muzykowania i śpiewu ludowego. Impreza, która ma charakter konkursu skutecznie gromadzi od lat kapele ludowe, instrumentalistów grających na tradycyjnych instrumentach, śpiewalów i zespoły śpiewacze, których repertuar jest zgodny z tradycjami danego regionu kraju. Festiwalowi towarzyszą Targi Sztuki Ludowej. Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych organizuje Wojewódzki Dom Kultury w Lublinie.

Bardzo interesująca jest notka jury festiwalu.
Jury 42 Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych składa serdeczne gratulacje wszystkim laureatom. Komisja stwierdza wyrównany poziom artystyczny, bogatą prezentację tradycyjnego repertuaru pieśni i muzyki z większości regionów Polski oraz utrzymanie zainteresowania chęcią udziału w festiwalu. Większa ilość uczestników tegorocznego festiwalu znalazła wyraz w przyznaniu większej liczby nagród.
Pozytywnie oceniając chęć prezentowania utworów w autentycznym, gwarowym języku, jury przestrzega przed fałszywym wprowadzaniem tzw. mazurzenia i innych hiperpoprawności.
Repertuar wykonywany na Festiwalu jest z natury rzeczy powtarzalny dlatego jury zachęca do poszukiwania wariantów lokalnych i prezentowania nowych utworów.
Wielokrotnie organizowany konkurs „Duży-Mały” zachęcił laureatów poprzednich konkursów do podjęcia roli mistrzów – nauczycieli, co budzi nadzieję na zachowanie ciągłości tradycji. Komisja przyjęła z uznaniem rosnący udział młodych wykonawców w głównych koncertach konkursowych.
Ważnym uczestnikiem festiwalu jak zwykle była licznie zgromadzona publiczność, żywo reagująca na występy ludowych artystów.
Za tendencję niekorzystną uznajemy dysproporcję pomiędzy występującą ilością kapel a ilością grup śpiewaczych. Zauważamy również, że zespoły śpiewacze często prezentują pieśni o rozległych strukturach fabularnych, które tracą swoje walory w przypadku prezentacji na estradzie. Wpływa to również na brak dyscypliny czasowej poszczególnych prezentacji.
Komisja Artystyczna proponuje również przywrócenie zwyczaju spotykania się jury z instruktorami i wykonawcami, co da możliwość zinterpretowania wyników konkursu.
Jury dziękuje organizatorom za zapewnienie sprawnego i niezakłóconego przebiegu 42 festiwalu, a mediom za patronat i zainteresowanie.
Niezawodni jak zawsze okazali się konferansjerzy –Józef Broda, Stanisław Jaskułka oraz Małgorzata Siennicka. Dziękujemy im za barwną, ciepłą i życzliwą prezentację ludowych artystów.
Jury wyraża nadzieję, że wzorem lat poprzednich władze samorządowe będą nadal wspierały artystów ze swoich regionów, traktując to również jako okazję do promocji kultury na forum ogólnopolskim.
42 lata istnienia Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu pokazuje jego znaczącą rolę wzorotwórczą w podtrzymywaniu i przedłużeniu ludowej tradycji, która stanowi cenną i istotną część polskiego dziedzictwa narodowego.
Na koniec jury zaleca ściślejsze przestrzeganie regulaminu festiwalu oraz informuje o przygotowywaniu przez Radę Artystyczną jego nowelizacji. O zmianach w regulaminie wszyscy zainteresowani zostaną poinformowani w stosownym czasie.

WERDYKT JURY FESTIWALU
W KATEGORII KAPEL
BASZTĘ – nagrodę główną przyznano Kapeli Braci Byrtków z Pewli Wielkiej, woj. śląskie.
Cztery równorzędne I nagrody otrzymały:
– Kapela Andrzeja Leszczyńskiego z Michowic, woj. łódzkie.
– Kapela Braci Tarnowskich z Domaniowa, woj. mazowieckie.
– Rodzinna Kapela Stanisława Ogórka z Cichego woj. małopolskie.
– Kapela Tadeusza Kubiaka z Leśmierza, woj. łódzkie.
Cztery równorzędne II nagrody otrzymały:
– Kapela Benia Kaspra z Przyprostyni, woj. wielkopolskie.
– Kapela Stacha z Dzwoli, woj. lubelskie.
– Kapela Józefa Szczotki z Sobolewa, woj. mazowieckie.
– Kapela dudziarzy wielkopolskich CK Zamek w Poznaniu, woj. wielkopolskie.
Trzy równorzędne III nagrody przyznano:
– Kapeli Dudziarskiej z Bukówca Górnego (w składzie Kiciński, Mocek), woj. wielkopolskie.
– Kapeli Ludowej „Widelanie”z Widełki, woj. podkarpackie.
– Kapeli Jana Kani z Lipnik, woj. mazowieckie.

W KATEGORII ZESPOŁÓW ŚPIEWACZYCH
BASZTĘ – nagrodę główną przyznano Zespołowi Śpiewaczemu z Łukowej I, woj. lubelskie.
Dwie równorzędne I nagrody otrzymały:
– Męska Grupa Śpiewacza „Bolęcanie” z Bolęcina, woj. małopolskie.
– Grupa Śpiewacza Zespołu im. Bartusia Obrochty z Zakopanego.
Trzy równorzędne II nagrody otrzymały:
– Zespół Śpiewaczy „Zakukała kukułecka” z Gałek Rusinowskich, woj. mazowieckie.
– Zespół Pieśni Ludowej „Duszniczanka” z Dusznik Wlkp., woj. wielkopolskie.
– Męska Grupa Śpiewacza „Pogórzanie” z Jastrzębi, woj. małopolskie.
Trzy równorzędne III nagrody przyznano:
– Zespołowi Ludowemu KGW w Trzcińcu, woj. mazowieckie.
– Zespołowi Śpiewaczemu „Żarki” z Żarek, woj. dolnośląskie.
– Zespołowi Śpiewaczemu „Wiślanki” z Wisły, woj. śląskie.

W KATEGORII SOLISTÓW INSTRUMENTALISTÓW
BASZTĘ – nagrodę główną festiwalu przyznano Romanowi Wojciechowskiemu skrzypkowi z Tomaszowa Mazowieckiego, woj. łódzkie.
Cztery równorzędne I nagrody po 700 zł otrzymali:
– Jan Kmita, skrzypek z Przystałowic Małych woj. mazowieckie.
– Tadeusz Ogórek, skrzypek z Cichego woj. małopolskie.
– Edward Markocki, cymbalista z Podlesia, woj. podkarpackie.
– Kamil Wojtyła z Żabnicy, grający na harmonii heligonce, woj. śląskie.
Trzy równorzędne II nagrody otrzymali:
– Marian Jacak, skrzypek z Wylezina, woj. lubelskie.
– Bartosz Niedźwiecki, skrzypek z Ostaszewa Folwarku, woj. mazowieckie.
– Mateusz Cieliszak, skrzypek z Kocudzy, woj. lubelskie.
III nagrodę otrzymała:
Kinga Bobryk, cymbalistka z Ełku, woj. warm.-mazurskie.

W KATEGORII SOLISTÓW ŚPIEWAKÓW
BASZTĘ – nagrodę główną festiwalu przyznano Julii Okoń z Rudy Solskiej, woj. lubelskie.
Dwie równorzędne I nagrody otrzymały:
– Alina Myszak z Kocudzy, woj. lubelskie.
– Henryka Kowalczyk śpiewaczka z Sielca woj. łódzkie.
Cztery równorzędne II nagrody otrzymały:
– Brygida Ściga ze Zbylutowa, woj. dolnośląskie.
– Krystyna Ciesielska z Brogowej, woj. mazowieckie.
– Danuta Nieckarz ze Starego Dzikowa, woj. podkarpackie.
– Urszula Okraska z Łowicza, woj. łódzkie.
Trzy równorzędne III nagrody po 300 zł przyznano:
– Józefowi Sinderewiczowi z Monet, woj. warm.-mazurskie.
– Stanisławowi Zaranowiczowi z Kawęczyna, woj. mazowieckie.
– Annie Dunat z Pewli Wielkiej, woj. śląskie.

W KONKURSIE „DUŻY-MAŁY”
W grupie instrumentalistów wyróżniono Kapelę Ludową „Młoda Harta” z Harty, woj. podkarpackie.

Nagrody otrzymali również:
– Henryk Skotarczyk z Adamem Knobelem ze Zbąszynia, województwo wielkopolskie.
– Michał Umławski z uczniami z Rydzyny, woj. wielkopolskie.
– Grzegorz Herman z uczniami z Leszna, woj. wielkopolskie.
– Zdzisław Marczuk z kapelą „Leśniańskie nutki” z Leśnej Podlaskiej, woj. lubelskie.
– Stanisław Tadla z synem Szymonem ze Szklar, woj. podkarpackie.
– Edward Markocki z Michałem Rydzikiem z Podlesia, woj. podkarpackie.
– Karolina Łapińska z uczniem Mateuszem Jurczykiem z Chełch k/Ełku woj. warm.- mazurskie.

W grupie śpiewaków nagrody otrzymali:
– Beata Szyszko-Anzulewicz z Katarzyną Racis z Rutki Tartak, woj. podlaskie.
– Irena Krawiec z zespołem „Wisienki” z Kocudzy, woj. lubelskie.
– Leonard Śliwa z Marzeną Pawłowską ze Zbąszynia, woj. wielkopolskie.
– Młodzieżowy Zespół „Jarka” z Kowal Oleckich, woj. warm.-mazurskie.
– Agata Pucykowicz z Kamilą Kwolek z Komborni, woj. podkarpackie.
– Janina Kowalczuk z grupą dziewcząt z Grabowicy, woj. lubelskie.