W poszukiwaniu znaczenia niebieskiego paska, czyli o sztuce Edwarda Krasińskiego słów kilka

W poszukiwaniu znaczenia niebieskiego paska, czyli o sztuce Edwarda Krasińskiego słów kilka

Fascynującą twórczość Edwarda Krasińskiego trudno scharakteryzować ze względu na jej ogromne zróżnicowanie. Nie sposób precyzyjnie nazwać lub nawet ująć gatunkowo niektórych dzieł tegoż malarza, rzeźbiarza i performera. Jedno jest pewne – unikalna sztuka Krasińskiego stawia swego twórcę w gronie największych polskich artystów neoawangardowych.
Edward Krasiński przyszedł na świat 3 marca 1925 roku w Łucku na Wołyniu. Edukację artystyczną rozpoczął w 1940 roku – wtedy to właśnie podjął studia w krakowskiej Szkole Przemysłu Artystycznego. Przez kolejne dwa lata poznawał on tajniki architektury wnętrz oraz grafiki. Zdobyta w SPA wiedza nie była jednak dla artysty wystarczająca, w związku z czym postanowił kształcić się dalej – tym razem w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1945 roku Krasiński dołączył do grona studentów tejże uczelni, a przez kolejne lata doskonalił swój warsztat malarski pod kierunkiem Wojciecha Weissa, Józefa Mehoffera i Władysława Jarockiego. W tym czasie artysta poznał kilka znaczących postaci ze świata sztuki. Jedną z nich był Tadeusz Kantor, który w 1966 roku był, obok Krasińskiego, jednym z współtwórców galerii Foksal. W 1954 roku artysta przeniósł się na stałe do Warszawy, a szesnaście lat później zamieszkał w pracowni swojego przyjaciela – Henryka Stażewskiego. Edward Krasiński zmarł w 2004 roku w Warszawie.
Twórczość Edwarda Krasińskiego obejmuje rysunki, obrazy, rzeźby i reliefy oraz ogromną liczbę dzieł pośrednich. Powyginane druty, drzwi wynurzające się z pozbawionej ścian przestrzeni, instalacja złożona z książek na półkach oraz enigmatyczny niebieski pasek – oto niektóre z niezwykłych dzieł artysty.
Z początkowej fazy twórczości Edwarda Krasińskiego pochodzą rysunki (głównie o tematyce erotycznej) oraz surrealistyczne obrazy, takie jak „Kompozycja z dziewczyną i linią”. Powstałe w tym czasie obrazy były utrzymane w onirycznym, pełnym niedopowiedzeń stylu i najczęściej przedstawiały zdefragmentaryzowane ciała kobiet. Widok okaleczonych postaci nasuwał skojarzenia z aktami uszkodzonych manekinów, a nie żywych i prawdziwych ludzi. Nietypowe przedstawienie tematyki erotycznej jest też cechą charakterystyczną większości rysunków Krasińskiego. Część czarno-białych rysunków artysty była publikowana w tygodniku „Kierunki”, malarz wykonywał też okładki dla czasopism „Ty i Ja” oraz „Polska”.
Ewolucja Krasińskiego-malarza w artystę tworzącego niezwykłe, trudne do określenia formy i instalacje nastąpiła w latach sześćdziesiątych. Wtedy to malarz zainteresował się sztuką reliefową oraz wykonał pierwsze dzieło, które można nazwać formą pośrednią pomiędzy malarstwem, a rzeźbą. Przełomowym tworem była zaprezentowana podczas pleneru w Osiekach „Dzida wieku atomowego”.
Od tego momentu twórczość Edwarda Krasińskiego przybrała zupełnie nowy kształt. Artysta rozpoczął liczne eksperymenty z metalowymi prętami, plastikowymi kablami i rurkami oraz kreowaniem rozmaitych instalacji. Krasiński doskonale odnajdywał się także w wymyślaniu oraz realizacji oryginalnych projektów opierających się na idei performance. W latach sześćdziesiątych realizował on kilka pomysłów Tadeusza Kantora, jednym z nich był tzw. „Panoramiczny happening morski” – Edward Krasiński odegrał w nim rolę dyrygenta morskich fal. W celu wykonania tego zadania artysta ubrany we frak stanął na drabince częściowo zanurzonej w wodzie i trwał tam przez pewien czas, ukazując swoje panowanie nad dźwiękami żywiołu.
W twórczości Edwarda Krasińskiego istotny był również rok 1968 – wtedy właśnie w jego dziełach zaczął pojawiać się charakterystyczny, niebieski pasek. Wąska tasiemka szybko stała się symbolem rozpoznawczym artysty, była ona równocześnie tematem wielu sporów toczonych przez krytyków. Wszyscy zastanawiali się nad znaczeniem przyklejanego na wysokości 130 centymetrów. paska i nikt nie mógł znaleźć logicznego powodu jego istnienia. Pojawiał się on wszędzie – na ścianach galerii, w toaletach oraz w przestrzeni samych instalacji. Niebieski pasek zdobił także przedmioty codziennego użytku, które zyskiwały zupełnie nowy, wyrazisty wygląd. Niekończąca się linia, która oplatała wszystko, co znalazło się na jej drodze przywracała naszemu wzrokowi rzeczy, których na co dzień nie zauważamy – na przykład ściany oraz szczegóły architektoniczne pomieszczeń. Jego zadaniem było także podkreślenie zupełnie nowych elementów przestrzeni, których istnienie było efektem inwencji twórczej Krasińskiego – fotografii, obrazów oraz przestrzennych konstrukcji. Niebieski pasek był czymś zupełnie nowym w polskiej sztuce i pomimo tego, że artysta pokazał go światu już pod koniec lat sześćdziesiątych, tajemnica barwnej tasiemki do tej pory nurtuje całe rzesze krytyków.
Nina Kinitz 22 czerwca 2009

Share

Written by:

3 883 Posts

View All Posts
Follow Me :