Zycie
Ludomir Różycki był polskim kompozytorem i dyrygentem, który urodził się w Warszawie 18 września 1883 roku, natomiast zmarł 1 stycznia 1953 roku w Katowicach.
Początkowo uczył się w Instytucie Muzycznym w Warszawie, gdzie studiował grę na pianinie, teorię muzyki oraz kompozycję. Naukę w Instytucie ukończył z wyróżnieniem w 1904 roku. Jednak nie poprzestał na tym i wyjechał na dalsze studia do Berlina, gdzie w Akademie der Künste studiował dalej kompozycję.
Swój debiut kompozytorski miał w lutym 1904 roku w Filharmonii Warszawskiej, a rok później razem z Karolem Szymanowskim, Grzegorzem Fitelbergiem i Apolinarym Szeluto, założył Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich. Było to stowarzyszenie, które działało do 1912 roku i zajmowało się promocją polskiej muzyki za granicą.
W 1907 roku otrzymał propozycję pracy na stanowisku profesora Konserwatorium w Oslo jednak zrezygnował z niej i wyjechał do Lwowa. Tam cztery lata pełnił funkcję dyrygenta tamtejszej opery, a także prowadził klasę fortepianu w Konserwatorium Galicyjskim Towarzystwa Muzycznego. Natomiast od 1912 roku mieszkał w Berlinie, skąd często udawał się na liczne podróże artystyczne w tym m.in. do Szwajcarii, Włoch czy Francji.
Do Warszawy powrócił dopiero w 1918 roku, gdzie przez krótko pełnił funkcję dyrygenta w Teatrze Wielkim.
W międzywojniu nie tylko komponował, ale również prowadził intensywną działalność publicystyczną, społeczno – organizacyjną oraz dydaktyczną. Do jego najważniejszych przedsięwzięć zaliczyć należy przede wszystkim współudział w założeniu Stowarzyszenia Kompozytorów Polskich, w 1926 roku. Natomiast w latach 1930 – 32 pracował jako wykładowca w Konserwatorium Warszawskim.
Kiedy wybuchła II wojna światowa często występował w konspiracyjnych koncertach jako pianista oraz akompaniator.
Po zakończeniu Powstania Warszawskiego okazało się, że wiele z jego rękopisów spłonęło, a sam artysta schronił się w Osieczanach niedaleko Krakowa.
Kiedy skończyła się II wojna światowa Ludomir Różycki przeniósł się do Katowic, gdzie uczył w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej, a w latach 1945-46 pełnił obowiązki dziekana Wydziału Teorii, Kompozycji i Dyrygentury w tejże uczelni.
W ostatnich latach przed śmiercią skupił się przede wszystkim na odbudowaniu zniszczonych w czasie wojny partytur.
W 1945 roku został członkiem Związku Kompozytorów Polskich.
Nagrody
Ludomir Różycki był wielokrotnie odznaczany i wyróżniany za swoją twórczość. Spośród wielu wyróżnień jakie otrzymał wymienić można przede wszystkim: Krzyż Oficerski Orderu Polonia Restituta (1925), złoty medal Rządu Francuskiego (1937) Państwowa Nagroda Muzyczna (1946), Złoty Krzyż Zasługi (1946), w 1950 Order Sztandaru Pracy I klasy (1960), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Polonia Restituta (1951) oraz Nagroda Państwowa I stopnia za całokształt twórczości (1952).
Twórczość
W kompozycjach Ludomira Różyckiego widoczne jest łączenie stylu neoromantycznego z motywami polskiej muzyki ludowej. A większość kompozycji to poematy symfoniczne.
Do najważniejszych kompozycji autorstwa Różyckiego zaliczyć należy przede wszystkim: Stańczyk op. 1, scherzo symfoniczne na orkiestrę (1903-04), Preludia op. 2 na fortepian (1904), Dwa preludia i dwa nokturny op. 3 na fortepian (1904), Gra fal op. 4 na fortepian (1904), Dwie melodie op. 5 na skrzypce lub wiolonczelę i fortepian (1904-09), 4 Impromptus op. 6 na fortepian (1904), Osiem pieśni do słów Tadeusza Micińskiego op. 9 na głos i fortepian (1904), Ballada op. 18 na fortepian i orkiestrę (1904), Fantazja op. 11 na fortepian (1905), 3 Morceaux op. 15 na fortepian (1905), Contes d’une horloge op. 26 na fortepian (1905), Air, Mirage, Un REve op. 28 na fortepian (1905), Bolesław Śmiały op. 8, poemat symfoniczny na orkiestrę (1906), Sonata na wiolonczelę i fortepian op. 10 (1906), Cztery pieśni z cyklu Orfan op. 12 na głos i fortepian (1906), Sześć pieśni op. 14 na głos i fortepian (1906), Sześć pieśni do słów Tadeusza Micińskiego op. 16 na głos i fortepian (1906), Bolesław Śmiały op. 20, opera (1906-08), Trzy pieśni op. 19 na głos i fortepian (1908), Meduza op. 27, opera fantastyczna (1908-11), Anhelli op. 22, poemat symfoniczny na orkiestrę (1909), Trzy pieśni do słów Cypriana Kamila Norwida op. 23 na głos i fortepian (1909), Balladyna op. 25, poemat na fortepian (1909), Dwa nokturny op. 30 na skrzypce i fortepian (1909), Rapsodia op. 33 na fortepian, skrzypce i wiolonczelę (1909-13), Król Kofetua op. 24, poemat symfoniczny na orkiestrę (1910), Mona Lisa Gioconda op. 29 [lub 31], preludium symfoniczne na orkiestrę (1911), Kwintet fortepianowy c-moll op. 35 (1913-16), Eros i Psyche op. 40, opera fantastyczna (1914-16), Laguna op. 36 na fortepian (1915), Tańce polskie op. 37 na fortepian (1915), 9 Esquisses op. 39 na fortepian (1915), 4 Intermezzi op. 42 na fortepian (1915-18), Kwartet smyczkowy d-moll op. 49 (1915), Koncert fortepianowy nr 1 g-moll op. 43 (1917-18), Pan Twardowski op. 45, balet (1919-20), Fantasiestücke op. 46 na fortepian (1919), Casanova op. 47, opera (1921-22), Italia op. 50 na fortepian (1923), Trzy erotyki op. 51 na głos i fortepian (1923), Trzy pieśni op. 48 na chór mieszany a cappella (1924), Cztery utwory op. 52 na fortepian (1924), Sześć utworów charakterystycznych op. 58 na fortepian (1924), Beatrix Cenci op. 53, opera tragiczna (1925-26), Diabelski młyn, opera satyryczna (1928-30), Suita taneczna w 4 częściach na orkiestrę (1931-32), Lili chce śpiewać, operetka (1932), Słowik op. 55 na fortepian (ok. 1933), Pani Walewska, opera historyczna (1933-40), Apollo i dziewczyna, balet (1937), PietA (Na zgliszczach Warszawy), fragment dramatyczny na orkiestrę (1940-43), Koncert fortepianowy nr 2 (1941-42), Dzwony, poemat na głos i orkiestrę (1942-48), Ballada op. 60 na głos i fortepian (1942), Koncert skrzypcowy op. 70 [niedokończony] (1944), Polonez uroczysty na orkiestrę (1945-46) oraz Warszawa wyzwolona, poemat symfoniczny na orkiestrę (1950).
Marta Kotas 2009-06-30
