Hanna Bakuła jest współczesną artystką, która zyskała sławę dzięki malowaniu portretów znanych osób – m.in. Jolanty Kwaśniewskiej, Kory i Moniki Richardson. Jej nazwisko często pojawia się w mediach również za sprawą twórczości literackiej – do tej pory wydała ona dziesięć książek, z których kilka zyskało miano bestsellerów. Artystka zaangażowała się także w działania społeczne – stworzyła fundację, której celem jest pomoc dzieciom z domów dziecka. W 1999 roku powstał Klub Kobiet, zrzeszający osoby chcące realizować się w pracy charytatywnej oraz dbać o własny rozwój osobisty.
Hanna Bakuła urodziła się w 1950 roku. Wiedzę z zakresu malarstwa zdobyła dzięki studiom w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, którą ukończyła z wyróżnieniem w 1974 roku. W latach 1981-1989 artystka przebywała w Stanach Zjednoczonych. Zajmowała się tam nie tylko malowaniem portretów, ale również pracowała jako scenograf i kostiumolog w teatrze „The Kitchen”. Za swoją działalność zyskała uznanie zagranicznej publiczności oraz wyróżnienia i nagrody.
Hanna Bakuła powróciła do Warszawy w 1990 roku. Od tego czasu Polska jest stałym miejscem pobytu artystki, malarka wciąż utrzymuje jednak żywe kontakty z nowojorskim środowiskiem artystycznym.
Na początku lat dziewięćdziesiątych Hanna Bakuła nawiązała wieloletnią współpracę z kilkoma polskimi czasopismami, w których regularnie publikowano pisane przez nią felietony. Oprócz tego artystka zajmowała się projektowaniem strojów oraz plakatów, które uświetniały później teatralne spektakle.
Hanna Bakuła nie poprzestaje na malowaniu obrazów, lecz realizuje się także w kilku innych dziedzinach. Jest więc publicystką, ilustratorką, autorką dziesięciu książek oraz działaczką społeczną. Artystka szybko stała się osobą medialną. Często pojawia się w telewizji, by odpowiadać na pytania związane z soft-feminizmem, malarstwem, literaturą oraz Festiwalem Muzyki Franciszka Schuberta, którego jest organizatorką.
Twórczość Hanny Bakuły jest często porównywana do sztuki Stanisława Ignacego Witkiewicza. Niektórzy nazywają nawet artystkę „Witkacym w spódnicy”. Istotnie, jest kilka analogii pomiędzy portretami pędzla współczesnej malarki i groteskowymi obrazami właściciela legendarnej Firmy Portretowej. Zarówno w dziełach Hanny Bakuły, jak i Witkacego bardzo ważną rolę odgrywa kolor. Wyraziste barwy, liczne kontrasty i nietypowe zestawienia odcieni to cechy charakterystyczne pastelowych obrazów obydwu twórców. Analogiczne jest także użycie groteski, dzięki czemu dzieła Witkiewicza i współczesnej artystki zyskują demoniczny charakter, który doskonale współgra z pierwiastkiem komicznym.
Warto jednak zauważyć, że deformacje na portretach Hanny Bakuły nie są aż tak daleko posunięte, jak w dziełach Witkacego, którego postaci nie tylko ulegały znacznemu zniekształceniu, ale również występowały w otoczeniu demonicznych bestii lub fantastycznie wybujałej przyrody. U Witkiewicza tło zyskiwało często dodatkową rolę – było nie tylko wypełnieniem, ale również miało uosabiać ciemne strony osobowości portretowanych osób. Dzieła próbował malować on w oparciu o założenia Czystej Formy, która uzasadniała kreowanie nastroju dziwności i niesamowitości, mającego przyczynić się do wywołania uczuć metafizycznych u odbiorcy.
W przeciwieństwie do mistrza groteski Hanna Bakuła skupia się raczej na samych wizerunkach, które przedstawiają zwykle wyraziste postaci o silnych osobowościach. Twarze portretowanych przez nią kobiet są nieznacznie zniekształcone, lecz deformacja służy tu właśnie uwydatnieniu psychologicznej złożoności modelek (a niekiedy także modeli). Wizerunki postaci o niebieskich, szarych lub fioletowych obliczach, pokrytych fluorescencyjnie różowymi rumieńcami, oraz błękitnymi plamami cieni nasuwają skojarzenia z eksperymentami ekspresjonistów, dla których kolor był synonimem subiektywizmu odczuć i wolności artystycznej. Hanna Bakuła kojarzy się też niektórym z legendarną portrecistką art déco – Tamarą Łempicką. Analogia ta wynika głównie z tematyki dzieł – obydwie malarki tworzyły wizerunki najbardziej sławnych i bogatych ludzi swoich epok.
Dorobek artystyczny Hanny Bakuły obejmuje nie tylko portrety znanych osób, ale również pejzaże, erotyki, wnętrza, kolaże oraz obrazy, które trudno jednoznacznie sklasyfikować. Interesujące wydają się być zwłaszcza przesiąknięte groteską erotyki, których bohaterowie przejawiają wiele cech zwierzęcych. Mężczyźni ze spiczastymi uszami psa oraz kobiety z żabimi ustami i ptasimi dziobami; przedziwne pary i trójkąty oddające się zalotom lub manifestujące swoją wyższość w odwiecznej walce płci – oto tematy przewodnie erotyków Hanny Bakuły. Pod przykrywką karykaturalnego przedstawienia rozerotyzowanych postaci artystka komentuje istnienie różnych typów relacji międzyludzkich, które zazwyczaj dalekie są od ideału.
Oprócz wspomnianych wyżej dzieł dorobek artystyczny Hanny Bakuły obejmuje również rzeźby ceramiczne.
Bibliografia:
http://www.hanna.bakula.pl/
http://old.vipnews.pl/php/newsy.php?sciezka=01_15_bakula&wydanie=2001-01-15
Nina Kinitz 6 listopada 2009
